ฮอร์โมนเอสโตรเจนธรรมชาติทดแทน
แต่ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักฮอร์โมนเอสโตรเจนธรรมชาติกันก่อนว่าเป็นอย่างไร
สำหรับฮอร์โมนเอสโตรเจนธรรมชาติที่ได้จากพืชนี้ เราเรียกกันว่า ไฟโตเอสโตรเจน (Phytoestrogens) เป็นสารเคมีในกลุ่มของ สารไอโซฟลาโวน (Isoflavones) สารคูเมสแตน (Coumestans) และสารลิกแนน (Lignans )
กลไกการออกฤทธิ์ของไฟโตเอสโตรเจนมีความใกล้เคียงกับฮอร์โมนเอสโตรเจนในตัวเรามาก กล่าวคือ สามารถเป็นตัวเสริมฤทธ์ได้ในกรณีที่ฮอร์โมนตัวนี้ขาด ในทางตรงกันข้ามถ้ามีฮอร์โมนเอสโตรเจนมากเกินไปก็สามารถเปลี่ยนเป็นรีเซปเตอร์ ตัวรับของเซลล์มีผลทำให้เกิดการยับยั้งและการออกฤทธิ์ของฮอร์โมนเอสโตรเจนได้เหมือนกัน
อย่างไรก็ตามฮอร์โมนไฟโตเอสโตรเจน ธรรมชาติจากพืชสมุนไพรนั้นมีหลากหลายโดยเฉพาะสมุนไพรพื้นบ้านของไทย โดยมีทั้งที่ผ่านการทดสอบ มีรายงานวิจัยที่ชัดเจน กับพืชสมุนไพรที่มีการใช้กันในรูปแบบของภูมิปัญญาพื้นบ้าน อาจจะยังไม่มีการทำวิจัยหรือยังไม่มีรายงานวิจัยที่ชัดเจน ซึ่งมีดังต่อไปนี้
- กวาวเครือขาว เป็นพืชเถา ใช้หัวใต้ดินมาทำเป็นยา บำรุงกำลัง บำรุงร่างกาย จากรายงานวิจัยในห้องทดลองถึงระดับคลินิก พบว่า สามารถลดอาการของวัยหมดประจำเดือน เช่น อาการร้อนวูบวาบ ช่องคลอดแห้ง เพราะมีฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจน และยังมีผลลดระดับไขมันในเลือดอีกด้วย
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ แนะนำให้กินได้ไม่เกินวันละ 50-100 มิลลิกรัม หรือขนาดเท่ากับเม็ดพริกไทย
อย่างไรก็ตามผลิตภัณฑ์กวาวเครือขาวที่ขายอยู่ในตามท้องตลาด ค่อนข้างมีปริมาณการใช้ต่อวันค่อนข้างสูง แถมยังเน้นสรรพคุณที่ทำให้หน้าอกอึม บำรุงผิวพรรณให้เต่งตึงเสียเป็นส่วนใหญ่
ดังนั้นควรใช้อย่างระมัดระวัง เพราะการกินในปริมาณสูงอย่างต่อเนื่องอาจมีผลข้างเคียงได้ในอนาคต หรือถ้ากินไปแล้วมีอาการไม่พึ่งประสงค์ควรหยุดกินทันที
- ว่านชักมดลูก พืชล้มลุก ตระกูลเดียวกับขมิ้น ขิง และข่า ใช้เหง้ามาทำยา แก้ปวดประจำเดือนทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว สำหรับว่านชักมดลูกมี 2 ชนิด คือว่านชักมดลูกตัวเมีย (เส้นกลางใบสีเขียว ก้านช่อดอกสั้น หัวใต้ดินกลมรีมีแขนงสั้นๆแตกออกมา) และว่านชักมดลูกตัวผู้ (เส้นกลางใบสีแดง ก้านดอกยาว หัวใต้ดินกลมแป้น มีแขนงยาวแตกออกมามา)
รายงานวิจัยในห้องทดลอง พบว่า ว่านชักมดลูกตัวเมียออกฤทธิ์คล้ายกับฮอร์โมนเอสโตรเจน แต่ฤทธิ์อ่อนกว่าและสั้นกว่าฮอร์โมนเอสโตรเจน แต่ในทางตรงกันข้ามว่านชักมดลูกตัวผู้ไม่มีฤทธิ์เลย
ดังนั้นหากต้องการเลือกว่านชักมดลูกมาทำยานั้นต้อง เลือกใช้ว่านชักมดลูกตัวเมียนะ
นอกจากนี้แล้วมีความเป็นได้ที่จะสามารถนำมาใช้เป็นยาในการรักษาโรควัยทองได้ เพราะมีฤทธิ์ครอบคลุมการรักษาอาการวัยทองได้ วิธีกินสามารถต้มน้ำ ดื่มก่อนอาหาร หรือถ้าเป็นในรูปแบบแคปซูลตามฉลากระบุไว้
ไม่ควรกินเกินขนาดหรือติดต่อกันเป็นเวลานาน เพราะจะทำให้มีอาการปวดท้องได้ และห้ามกินในผู้ที่มีปัญหาท่อถุงน้ำดีอุดตัน และหญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร
นอกจากสมุนไพรของไทยแล้ว เรายังสามารถหาฮอร์โมนทดแทนในอาหารอื่นๆได้อีก เช่น ถั่วเหลืองและผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง ได้แก่ น้ำนมถัวเหลือง เต้าหู้ เท็มเป้ เป็นต้น เมล็ดเฟล็ก ข้าวโอ๊ต ชะเอมเทศ และถั่วเลนทิล (ประเทศอินเดีย) ฯลฯ
อ่านเพิ่มเติม
นมอัลมอนด์ นมถั่วเหลือง : คนรักสุขภาพควรเลือกอะไรดี
9 โรคเสี่ยงตายจากผลิตภัณฑ์ อกฟูรูฟิต
