โครงการหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ทางน้ำพระราชทาน
คือ หน่วยแพทย์เคลื่อนที่ออกให้บริการดูแลสุขภาพ ในกลุ่มประชาชนที่อยู่อาศัยริมแม่น้ำลำคลองหลายสายในตำบลต่าง ๆ ด้วยเรือหลวงพระราชทาน “เวชพาหน์”
หน่วยทันตกรรมพระราชทาน เพื่อสุขภาพช่องปากของประชาชนยากไร้
ย้อนกลับไปในอดีต สมัยที่ทั้งประเทศไทยยังมีทันตแพทย์เพียง 2,600 คน และในต่างจังหวัดจะมีทันตแพทย์เฉพาะในโรงพยาบาลประจำจังหวัดบางแห่งเท่านั้น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงเล็งเห็นถึงความทุกข์ร้อนของประชาชนที่ต้องทนทรมานจากอาการปวดฟัน โดยไม่มีทันตแพทย์คอยดูแล จึงมีพระราชดำรัสกับ ศาสตราจารย์พันโทสี สิริสิงห ทันตแพทย์ประจำพระองค์ ว่า
“ฉันต้องการให้หมอช่วยไปดูแลบำบัดทุกข์ให้แก่เด็กนักเรียนและประชาชนที่อยู่ห่างไกลหมอ” และได้พระราชทานคำแนะนำว่า
“การจะให้ราษฎรที่ยากจนที่มีปัญหาเรื่องฟันหยุดการทำนาทำไร่ เดินทางไปหาหมอนั้น เป็นสิ่งที่ยากยิ่ง ในทางตรงกันข้ามหากเป็นการให้บริการเคลื่อนที่ไปสู่ประชาชนก็จะเป็นการแก้ปัญหาได้ทางหนึ่ง”
จึงเป็นจุดเริ่มต้นของหน่วยทันตกรรมพระราชทาน ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่มุ่งออกไปให้บริการทางทันตกรรมแก่ประชาชนที่ยากจนและอยู่ในพื้นที่ห่างไกล
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ในการจัดสร้างรถยนต์ทำฟันเคลื่อนที่หนึ่งคัน เพื่อใช้เป็นหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ส่วนพระองค์ และพระองค์ก็ทรงเจิมรถทันตกรรมพระราชทานคันแรกเพื่อเป็นสิริมงคล เมื่อวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2513 ณ พระราชวังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
ในปัจจุบันนี้มูลนิธิแพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีหรือที่รู้จักกันในนาม พอ.สว. ได้มาร่วมกับโครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ และได้ขยายวงการรักษาพยาบาลออกไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
รางวัลที่สถาบันต่างๆ
จัดทำขึ้นเพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ด้านสาธารณสุขและการแพทย์ ได้แก่
- เหรียญทองในฐานะที่ทรงเป็นทั้งผู้นำผู้บุกเบิก และผู้ดำเนินงานโครงการควบคุมปัญหาการขาดสารไอโอดีนในประเทศไทยโดย The International Council for Control of Iodine Deficiency Disorders เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน พ.ศ. 2540
- เหรียญทองสดุดีพระเกียรติคุณพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ทรงห่วงใยสุขภาพปอดของประชาคมโลกโดยสหพันธ์องค์กรต่อต้านวัณโรคและโรคปอดนานาชาติ เมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541
- รางวัล The Partnering for World Health Award เพื่อแสดงความชื่นชม และสำนึกในพระวิริยอุตสาหะที่ทรงสนับสนุนให้มีการป้องกันและรักษาโรคทรวงอกในประเทศไทย และเพื่อเทิดพระเกียรติการทรงงาน เพื่อสุขภาพและพลานามัยของปวงชนชาวไทยโดยวิทยาลัยแพทย์รักษาโรคทรวงอกแห่งสหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539
- เหรียญทองสาธารณสุขเพื่อมวลชน (Health-for-All) ในฐานะที่ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจทางด้านการสาธารณสุขของประเทศ และเพื่อความกินดีอยู่ดีของชาวไทย โดยองค์การอนามัยโลก เมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2535
จาก คอลัมน์ตามรอยพ่อหลวง นิตยสารฉบับ 435 (16 พฤศจิกายน 2559)
บทความน่าสนใจอื่นๆ
หน่วยแพทย์พระราชทาน แก้ปัญหาสุขภาพในพื้นที่ห่างไกล
หน่วยทันตกรรมพระราชทาน น้ำพระราชหฤทัยของในหลวงรัชกาลที่ 9
เจลลี่โภชนา อาหารพระราชทาน เพื่อผู้ป่วยมะเร็ง
มูลนิธิหัวใจ น้ำพระราชหฤทัยเพื่อคนไทยแข็งแรง
