การดื่มเครื่องดื่มกาเฟอีนและออกกำลังกายก็มีผลต่อการนอนหลับ เพราะกิจกรรมทั้งสองอย่างนี้กระตุ้นให้ร่างกายหลั่งคาเทโคลามีน หรือสารสื่อประสาท เช่น โดพามีน ซึ่งทำให้สมองตื่นตัว ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของกาเฟอีนอย่างน้อย 4 ชั่วโมงก่อนนอน และการออกกำลังกายหนักๆ ก่อนนอน
4.ความเครียด
4.1 ความเครียดทางใจ
ความเครียดจะไปกระตุ้นให้ต่อมหมวกไตหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งทำให้เรามีเรี่ยวแรงทำอะไรต่ออะไร เหมือนเวลาไฟไหม้แล้วผู้หญิงตัวเล็กๆ สามารถยกตู้เย็นได้ ฮอร์โมนชนิดนี้มหัศจรรย์ แต่ถ้าหลั่งติดต่อกัน เหมือนว่าถ้าเราต้องยกตู้เย็นทุกวัน มันก็หมดได้ ก็จะทำให้คุณกลายเป็นคนนอนไม่อิ่ม เช่น นอนไป 8-10 ชั่วโมง แต่ตื่นมากลับรู้สึกเหมือนนอนไม่อิ่ม
สิ่งที่จะทำให้คอร์ติซอลฟื้นคืนกลับมาได้คือ สารปรับสมดุล ซึ่งมีอยู่ในกิงโกะบิโลบา โสม ขิง โดยให้กินก่อนนอนเพื่อปรับการนอน นอกจากนี้การทำงานยามว่างก็สามารถฟื้นฟูการหลั่งคอร์ติซอลได้เช่นเดียวกัน
การจัดการความเครียดอาจจะแตกต่างกันไปในแต่ละคน บางคนอาจจะเลือกทำสิ่งที่ชอบ เช่น ฟังเพลง ดูหนัง ออกกำลังกาย แต่ก็ยังมีเรื่องของกลิ่นหอมในห้องนอน เช่น กลิ่นลาเวนเดอร์ เปปเปอร์มินต์ ที่จะช่วยให้นอนหลับดีขึ้น หรือการดื่มชาคาโมมายล์ก่อนนอนก็ช่วยได้เหมือนกัน
4.2 ความเครียดทางกาย
ความเครียดลักษณะนี้จะเกี่ยวกับปฏิกิริยาออกซิเดชันหรือการเผาไหม้ในร่างกายซึ่งเกิดขึ้นอยู่ตลอด แต่จะมีการเผาไหม้บางอย่างที่เปล่าประโยชน์ เช่น การรับมลพิษทางอากาศ การสูบบุหรี่ จะส่งผลให้เกิดอนุมูลอิสระไม่สมดุลก็จะทำให้เซลล์แก่เร็ว โดยเซลล์ตัวนั้นอยู่ในอวัยวะสำคัญ เช่น สมอง หัวใจ ถ้าเซลล์ตายแล้ว คนก็ตายด้วย
นอกจากนี้การสัมผัสสิ่งต่างๆ ที่เป็นพิษก็ก่อให้เกิดความเครียดทางกายได้ เช่น การอาบน้ำด้วยเจลหรือสบู่ที่ไม่ใช่ผลิตภัณฑ์ออร์แกนิก ซึ่งอาจจะมีสารก่อมะเร็งเป็นส่วนผสม
5.การจำกัดปริมาณแคลรีต่อวัน
นักวิจัยทดลองในหนูพบว่า การจำกัดแคลอรีต่อวันช่วยให้อายุยืนขึ้น แม้จะยังไม่พบว่าคนจะอายุยืนขึ้นเหมือนหนูหรือเปล่า แต่การควบคุมแคลอรีทำให้ภาวะการเกิดอนุมูลอิสระสมดุลมากขึ้น คุณก็จะสดชื่นมากขึ้น นอกจากนี้การควบคุมแคลอรียังป้องกันโรคอ้วน ซึ่งสร้างความเสี่ยงโรคอื่นๆ อีกมากมาย เช่น โรคหัวใจ ซึ่งก็สร้างความเสี่ยงโรคมะเร็งไปอีกทอด ดังนั้นการควบคุมแคลอรีต่อวันจึงสำคัญ
ถ้าถามว่าอายุ 40 ปีแล้วเปลี่ยนไลฟ์สไตล์จะทันไหม ขอตอบว่าทันนะ เพียงแต่ยังไม่มีงานวิจัยชัดเจน นอกจากงานวิจัยของหมอด้วยกันเองในรัฐแคลิฟอร์เนีย ซึ่งรวบรวมหมออายุ 40 ปีกว่ามาใช้ชีวิตอู่ด้วยกัน 60 คน โดย 30 คนใช้ชีวิตปกติ ส่วนอีก 30 คนที่เหลือจะได้รับการควบคุมไลฟ์สไตล์ต่างๆ แบบที่หมอพูดถึง
ผลวิจัยพบว่ากลุ่มหลังนี้มีเทโรเมียร์หรือส่วนปลายของดีเอ็นเอยาวขึ้น หลังจากการทดลอง 3 เดือน ซึ่งเทโรเมียร์นี้เป็นตัวชี้วัดอายุไขของเรา โดยมีหน่วยวัดเป็นเบสแพร์ ทุกคนเกิดมาจะมีเทโรเมียร์ยาว 10,000 เบสแพร แต่พออายุ 50 ปีก็จะเหลือ 5,000 เบสแพร์ แล้วก็จะเสียชีวิตกันในช่วงที่เทโรเมียร์เหลือควายาวประมาณ 4,000 เบสแพร์
อย่างไรก็ตามเทโรเมียร์ไม่ได้สั้นลงอย่างเดียว แต่สามารถยาวขึ้นได้ด้วยการเติม นักวิจัยจึงกำลังหาอาหารเสริม หรือยาที่จะสามารถต่อความยาวเทโรเมียร์ได้ แต่ถ้าเรามีปัจจัยเสี่ยงเยอะ มันก็จะสั้นลงไวกว่าปกติ ซึ่งปัจจัยเสี่ยงที่ว่าก็คือสิ่งที่เราพูดกันมาทั้งหมด
ข้อมูลจาก: นิตยสารชีวจิต ฉบับ 471
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
สตรีสูงวัย ทำอย่างไรที่จะมีผิวสวยเหมือนสาวแรกรุ่น?
สูงวัยต้องรู้ไว้ กับเรื่องราวของสรีรศาสตร์และสุขภาพทุกแง่มุม!
วิธีชะลอวัย เพื่อผู้สูงวัย สดใส แข็งแรง
