ทำไมเมืองไทยเป็นเมืองพุทธ แต่กลับมี คนชอบโกงกิน อยู่มากมาย บทความจากท่าน ว.วชิรเมธี
ผู้อ่านถาม: ดิฉันเพิ่งทิ้งส่วนแบ่งในโครงการทุจริตไปค่ะ ทั้งๆ ที่คนทำงานส่วนใหญ่รับเงินอย่างหน้าตาเฉย ดิฉันเสียใจมากที่พวกเขาคิดว่าการทุจริตเป็นเรื่องปกติ ทำไม คนชอบโกงกิน จึงมีอยู่มากมาย เราจะทำอย่างไรให้ทุกคนรู้จักผิดชอบชั่วดีได้คะ
ท่าน ว. ตอบ: ที่ประเทศอินเดีย มีเด็กชายคนหนึ่งอายุเจ็ดขวบ พ่อแม่ตั้งชื่อให้ว่า กฤษณะ เจ้ากฤษณะ เติบโตขึ้นมาในครอบครัวที่พ่อมักจะสอนเขาอยู่ตลอดเวลาว่า ให้เป็นคนที่มี คำสัตย์ นั่นคือ ต้องพูดความจริงเสมอไป กฤษณะได้ยินได้ฟังคำสอนของพ่อก็ถือปฏิบัติตามโดยไม่ขาดตกบกพร่อง เขากลายเป็นคนที่โกหกใครไม่เป็นเอาเลย
อยู่มาวันหนึ่งกฤษณะเกิดอยากรู้ขึ้นมาว่า คนอื่นมีใครบ้างที่พูดความจริง เขาจึงเริ่มทดลองจากการไปถามครูที่โรงเรียนว่า เคยโกหกไหม ครูบอกว่า เคยอยู่บ่อยๆ และคนที่ครูชอบโกหกก็คือ พวกนักเรียนในชั้นนั่นเอง กฤษณะรุกคืบไปถามเพื่อนทั้งห้อง เพื่อนๆ งงเป็นไก่ตาแตกว่าทำไมถามคำถามประหลาดเช่นนั้น เพราะใครๆ ก็ต้องโกหกกันทั้งนั้น กฤษณะรู้สึกแย่มากกับคำตอบของเพื่อน จึงเดินทางกลับบ้าน ระหว่างทางพบแม่ค้า เขาถามแม่ค้าว่าเคยโกหกไหม แม่ค้าตอบว่า อาชีพของแม่ค้าถ้าไม่โกหกก็ไม่รวย
กฤษณะเดินคอตกกลับบ้าน ก่อนเข้าบ้านพบนักบวชคนหนึ่งอุ้มบาตรเดินผ่านมา เขาถามว่า หลวงพ่อเคยโกหกไหม หลวงพ่อตอบว่า ลูกเอ๋ย ที่พ่อมาบวชนี้ก็โกหกญาติโยมว่าอยากพ้นทุกข์ แต่จริงๆ พ่อไม่มีทางไปในชีวิตอีกแล้วต่างหาก
วันนั้นกฤษณะเริ่มสับสนในใจว่า ระหว่างคำสอนของพ่อกับความเป็นจริงของโลกที่เต็มไปด้วยการโกหกจนเป็นเรื่องปกติ ตกลงอะไรกันแน่คือสิ่งที่ถูกต้อง
เย็นวันนั้นระหว่างรับประทานอาหารมื้อเย็นด้วยกันสามคนพ่อแม่ลูก กฤษณะจึงเอ่ยขึ้นว่า
“พ่อครับ ที่พ่อสอนผมว่า จงยอมเสียชีพ แต่อย่าเสียสัตย์ จงพูดความจริงทุกครั้งที่เอ่ยปากพูดนั้น ผมสงสัยว่า ในโลกนี้คนที่ไม่เคยโกหกเลยคงมีแต่พ่อเพียงคนเดียวเท่านั้น นอกนั้นไม่มีใครที่ไม่เคยโกหก”
พูดจบกฤษณะก็มองหน้าพ่อด้วยความชื่นชม พ่อยืดอกรับคำชมของลูก ในฐานะที่ตนเป็นฮีโร่ทางจริยธรรม แต่แล้วกฤษณะก็ได้ยินเสียงแม่แหวขึ้นมาทำลายคำชมแสนหวานของกฤษณะเสียสิ้น แม่ตวาดเสียงสูงปรี๊ดว่า
“กฤษณะ แม่จะบอกให้ คนที่โกหกได้แนบเนียนที่สุดก็คือ พ่อของแกนี่เอง เพราะตอนจีบแม่ให้มาเแต่งงานด้วยนั้น พ่อเคยบอกว่า ไม่เคยรักหญิงคนไหนมาก่อน แต่พอแต่งงานแล้ว แม่ถึงได้รู้ว่าพ่อของแกนั้นแต่งงานมาแล้วถึงสองครั้ง”
เพล้ง! ช้อนหลุดจากมือของกฤษณะกระทบจานกระเบื้องจนทุกคนตื่นจากภวังค์ของการถกเถียง – –
นิทานพุทธปรัชญาเรื่องนี้ น่าจะตอบคำถามของคุณได้ว่า ทำไมเมืองไทยเป็นเมืองพุทธ แต่กลับมีคนชอบโกงกินอยู่มากมายในสังคมไทย
การสอน การถ่ายทอด การปลูกฝังให้คนไทยมีจริยธรรมนั้นไม่มีทางทำได้สำเร็จด้วยการเทศน์ เพียงอย่างเดียว
การที่ใครคนใดคนหนึ่งจะเป็นคนดีได้นั้น สิ่งสำคัญก็คือ เขาต้องอยู่ใน สภาพแวดล้อม ที่เอื้อให้เขาเป็นคนดีด้วย การเป็นคนดีจึงจะเป็นสิ่งที่เป็นไปได้ เพราะลำพังการเทศน์ การสอนให้คนเป็นคนดี แต่ในโลกของความเป็นจริงกลับเต็มไปด้วยค่านิยมที่ไม่ดีเต็มไปด้วยคนเลวมากมาย การพยายามเป็นคนดีท่ามกลางค่านิยมที่เลว และท่ามกลางคนเลวที่เป็นคนส่วนใหญ่ ไม่เพียงแต่จะทำให้เป็นคนดีไม่สำเร็จเท่านั้น แต่การเป็นคนดีบางทียังนำอันตรายมาให้อีกต่างหาก
ศิษย์คนหนึ่งของผู้เขียนเรียนจบมาจากสถาบันการศึกษาชั้นนำในประเทศไทย ได้รับการศึกษาอบรมมาเป็นอย่างดีว่าไม่ให้คอร์รัปชัน แต่วันหนึ่งเมื่อไปรับราชการตามอุดมการณ์ที่อยากรับใช้ชาติจริงๆ เธอก็ได้รู้ว่าการเป็นคนดีไม่ใช่ง่ายๆ
วันหนึ่งเมื่อถึงเทศกาลปีใหม่ มีตัวแทนบริษัทเอกชนนำ “ของสูงค่า” ชิ้นหนึ่งมามอบให้เป็นของขวัญปีใหม่ เธอเห็นมูลค่าของของขวัญแล้วก็ตกใจ เพราะมันมากกว่าเงินเดือนของเธอกว่าห้าเท่า เธอปฏิเสธไม่รับของชิ้นนั้น แต่ตัวแทนบริษัทก็ยืนยันจะให้ เมื่อยื้อกันไปยื้อกันมา ในที่สุดตัวแทนคนนั้นก็พูดว่า
“คุณรับของชิ้นนี้ไปเถอะค่ะ เพราะผู้ใหญ่ที่นี่เขารับกันทุกคนและรับกันทุกปี คุณอย่าทำให้เราและผู้ใหญ่ของคุณต้องลำบากใจเลยนะคะ”
ตั้งแต่นั้นมาผู้หญิงคนนั้นก็ถามตัวเองว่า แล้วเราจะทนเป็นคนดีได้อีกนานแค่ไหน
นี่คือสภาพแวดล้อมของคนไทยในสังคมไทยยามนี้ คนที่จะซื่อสัตย์จงรักภักดีต่อคุณธรรมนั้น ไม่ใช่เป็นได้ง่ายๆ และไม่ใช่จะหาได้ง่ายๆ
การที่สังคมไทยปล่อยให้การคอร์รัปชันกลายเป็นวัฒนธรรม เป็นเรื่องธรรมดาที่ใครๆ เขาก็ทำกัน ค่านิยมอย่างนี้กำลังฆ่าความเจริญให้เลือนหายไปจากประเทศไทยของเราอย่างลึกซึ้งที่สุด
น่าชื่นใจที่ยังคงมีคนอย่างคุณหลงเหลืออยู่ในสังคมไทย คนที่รู้ ถูก – ผิด – ดี – ชั่ว อย่างคุณนี่แหละคือ พลังทางจริยธรรม ที่จะขับเคลื่อนสังคมไทยให้ก้าวไปข้างหน้าอย่างมีความหวัง สังคมไทยต้องก้าวไปด้วยคนจากทุกภาคส่วน ทั้งผู้เขียน ทั้งคุณ และทั้งจากคนไทยทุกคน สังคมไทยจะเป็นอย่างไร ขึ้นอยู่กับเราทุกคน
