มะยม
Star Gooseberry
มะยม หนึ่งในวัตถุดิบพื้นบ้านใกล้ตัวที่หารับประทานได้ง่ายมากๆ คนไทยมักจะปลูกไว้ตามบ้านเรือนเพื่อเสริมสิริมงคล เป็นพืชที่ให้ผลง่าย มีลูกดก นิยมนำมารับประทานสดๆจิ้มพริกเกลือ หรือจะปรุงเป็นเมนูแซ่บๆที่ถูกอกถูกใจสาวๆ และวันนี้ A Cuisine ก็มีประโยชน์ดีๆของมะยมมาฝาก พร้อมสูตรเมนูอร่อยจากมะยมมาดูกันเลยจ้งา ….
ชื่อท้องถิ่น
-
ทั่วไป เรียก มะยม
-
ภาคอีสาน เรียก หมักยม, หมากยม
-
ภาคใต้ เรียก ยม
ในเรื่องความเชื่อ
ตามตำราพรหมชาติฉบับหลวง กล่าวว่ามะยมเป็นต้นไม้ที่ควรปลูกไว้ทางทิศตะวันตก (ประจิม) เพื่อป้องกัน ความถ่อย ถ้อยความ และผีร้ายมิให้มากล้ำกราย ในบางตำราก็ว่า เป็นต้นไม้ที่มีชื่อเป็นมงคลนาม ปลูกแล้วผู้ คนจะได้นิยมเหมือนมี นะเมตตามหานิยม
ลักษณะของต้น มะยม
ต้นมะยม เป็นไม้ยืน ต้นขนาดกลาง มะยมมีทั้งมะยมตัวผู้และมะยมตัวเมีย ต้นมะยมตัวผู้จะออกดอกเต็มต้นแต่ไม่ติดลูก ส่วนต้นมะยมตัวเมียนั้นจะมีดอกน้อยกว่า สรรพคุณทางยาของมะยมตัวผู้ค่อนข้างสูงกว่ามะยมตัวเมีย สามารถพบได้ทั่วไปในทุกจังหวัดของประเทศไทย ซึ่งเป็นพืชที่เติบโตได้ดีในทุกสภาพดิน ทั้งดินเค็ม และเปรี้ยว ลักษณะของต้นมะยม มีดังนี้
- ลำต้นมะยม มีสูงประมาณ 3 ถึง 10 เมตร ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งก้านสาขาบริเวณปลายยอด เปลือกของต้นมะยมขรุขระ มีสีเทาปนน้ำตาล
- ใบมะยม ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกันตามกิ่งของมะยม ใบเป็นรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ปลายใบแหลม ฐานใบกลม ขอบใบเรียบ มีสีเขียว
- ดอกมะยม ดอกออกเป็นช่อ ออกอดกตามกิ่ง ดอกย่อยมีสีเหลืองอมน้ำตาล
- เปลือกต้น ช่วยแก้อาการไข้เพื่อโลหิต หรือนำมาต้มอาบแก้เม็ดผดผื่นคันขึ้น ให้รสจืด
- ราก ช่วยแก้โรคผิวหนังเม็ดผดผื่นคัน หรือประดงน้ำเหลืองเสีย ให้รสจืด
สรรพคุณทางยา
- ราก รสจืด สรรพคุณแก้โรคผิวหนัง แก้ผดผื่นคัน ช่วยซับน้ำเหลืองให้แห้ง แก้ประดง ดับพิษเสมหะ
- เปลือกต้น รสจืด สรรพคุณแก้ไข้ทับระดู ระดูทับไข้ และแก้เม็ดผดผื่นคัน
- ใบ รสจืดมัน ปรุงเป็นส่วนประของยาเขียว สรรพคุณแก้ไข้ ดับพิษไข้ บำรุงประสาท ต้มร่วมกับใบหมากผู้หมากเมียและใบมะเฟืองอาบแก้คัน ไข้หัด เหือด และสุกใส
- ดอก ดอกสดใช้ต้มกรองเอาน้ำแก้โรคในตา ชำระล้างในตา
- ผล รสเปรี้ยวสุขุม กัดเสมหะ แก้ไอ บำรุงโลหิต และระบายท้อง
ข้อควรระวัง : น้ำยางจากเปลือกของรากมะยมจะมีพิษเล็กน้อย การรับประทานเข้าไปอาจจะมีอาการปวดท้อง ปวดศีรษะ และมีอาการง่วงซึมได้ ควรระวังน้ำยางจากเปลือกรากให้ดี
สำหรับความเชื่อในตำราพรหมชาติฉบับหลวง ระบุไว้ว่าให้ปลูกต้นมะยมในทางทิศตะวันตก จะช่วยป้องกันสิ่งไม่ดีมิร้ายให้มากล้ำกราย และเชื่อว่ามะยมเป็นต้นไม้มงคลนาม ซึ่งคล้ายกับคำว่า “นิยม” ซึ่งเชื่อว่าผู้ปลูกจะมีเมตตามหานิยม
เมนูอร่อยจาก มะยม
ตำมะยมรสเด็ด
พูดถึงอาหารไทยที่หลายคนเห็นแล้วต้องซี้ดปาก อยากกินให้ได้ คงหนีไม่พ้นเมนูประเภทตำยำ ที่ทำให้เปรี้ยวปากและทำให้น้ำลายไหลได้แบบอัตโนมัติ เช่นเดียวกับ “ตำมะยม” จานนี้ ที่มาพร้อมสูตรแซ่บนัว จัดจ้าน ถึงรสชาติอย่างไทย
ส่วนผสม
- มะยมเปรี้ยว 1 ถ้วย
- กระเทียม 4 กลีบ
- พริก 4-5 เม็ด
- กะปิ 1 ช้อนชา
- ปลาร้า 1 ช้อนโต๊ะ
- น้ำปลา ½ ช้อนโต๊ะ
- น้ำตาล 2 ช้อนโต๊ะ
วิธีทำ
1.โขลกพริกกับกระเทียมให้เข้ากัน ตามด้วยมะยมแล้วตำพอละเอียด
2.ปรุงรสด้วยน้ำตาล กะปิ น้ำปลา และปลาร้า ตำให้ส่วนผสมเข้ากัน พร้อมเสิร์ฟ
TiP หากอยากเพิ่มเติมวัตถุดิบอื่นๆอย่าง ปลาแซลมอนสด กุ้งสด ปูม้าสด เพื่อเพิ่มความอร่อย ก็จัดได้ตามใจชอบเลยจ้า