เลี้ยงลูกแบบไหน ได้ลูกแบบนั้น
คุณพ่อคุณแม่จำนวนหนึ่งเลี้ยงลูกด้วยความคาดหวังว่าอยากให้ลูกเก่งอะไรหรือเป็นอะไร ซึ่งส่วนใหญ่จบลงด้วยอาการ “ไม่ได้ดั่งใจ” เสียมาก เราไม่ควรตั้งความหวังว่าลูกจะเก่งอะไรหรือโตขึ้นเป็นอะไร ที่เราควรรู้และเตือนตัวเองให้มากคือ ทุกวันนี้เรา เลี้ยงลูกแบบไหน นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์ ได้ทำนายบุคลิกภาพของเด็กๆ จากแบบแผนวิธีการเลี้ยงลูกไว้ 4 ประเภท ดังนี้
1.เลี้ยงแบบเข้มงวดเกินควรและปกป้องเกินควร จะได้ลูกมีบุคลิกแบบพึ่งพาผู้อื่น (dependent child) ไม่สามารถดูแลตนเองได้
ลองนึกภาพดูก็จะเห็นจริง พ่อเข้มงวดมากทุกอย่างเป็นไปตามกฎ ระเบียบ กติกาในบ้าน ไล่ตามสอดส่องลูกทุกย่างก้าว ข้างแม่ก็ปกป้องทุกฝีก้าว ยุงไม่ให้ไต่ไรไม่ให้ตอมหรือไม่เคยใช้ไปซื้อของด้วยตัวเองที่ไหนเลย เด็กย่อมอยู่สบายไม่ต้องเสี่ยงอะไร เราก็จะได้เด็กขี้หงอมาคนหนึ่ง
2.เลี้ยงลูกแบบปกป้องเกินควรและตามใจเกินควร จะได้ลูกที่มีบุคลิกเอาแต่ใจ (pampered child)
แม่ปกป้องลูกมาก ข้างพ่อก็ให้ทุกอย่าง ยอมทุกอย่าง ไม่มีกฎระเบียบอะไรทั้งนั้น อยากเล่นเกมนานเท่าไรก็ได้ ซื้อมือถือให้ตั้งแต่เล็กและใช้อย่างไรก็ได้ ไม่ต้องล้างจาน ไม่ต้องรดน้ำต้นไม้ และไม่ต้องช่วยงานบ้านอะไรทั้งนั้น
ลองนึกภาพเด็กที่เล่นอะไรได้เรื่อยๆ สารพัดโดยปราศจากอันตรายอะไรทั้งนั้น เพราะมีคนคอยปกป้อง ป้องกันภัยอยู่ตลอดเวลา ก็จะเห็นจริงว่าเราจะได้เด็กเอาแต่ใจอย่างร้ายกาจมาหนึ่งคน
3.เลี้ยงลูกแบบตามใจเกินควรและทอดทิ้ง แบบนี้เป็นแบบทั้งปล่อยทั้งไม่เลี้ยง อยากทำอะไรก็ให้ทำ ไม่มีกฎระเบียบให้ทำตาม ไม่มีศีลธรรมจรรยาให้ต้องสอน เช่นนี้จะได้ลูกที่มีบุคลิกต่อต้านสังคม (antisocial, socailpath) ไม่สามารถทำตามกติกาของสังคมได้
นึกจะทำอะไรก็ทำตามอำเภอใจโดยไม่สนใจความเดือดร้อนของคนอื่น อีกทั้งไม่รู้สำนึกผิด บางตำราว่ารู้สำนึกผิดไม่เป็นและไร้ความสามารถในการล่วงรู้ความเจ็บปวดในใจของผู้อื่น (lack of empathy)
4.เลี้ยงลูกแบบทอดทิ้งและเข้มงวดเกินควร อาจกล่าวได้ว่าคนหนึ่งไม่รักไม่ต้องการ เลี้ยงเหมือนไม่เลี้ยง ไม่สนใจไยดี ข้างอีกคนก็เข้มงวดทุกกระเบียดนิ้ว ห้ามคุยกับคนแปลกหน้า และห้ามออกนอกบ้าน เช่นนี้จะทำให้ได้ลูกที่มีอาการทางประสาท (neurotic child) คือขี้กลัวไปหมด ไม่กล้าพูดคุยกับใคร ขี้อาย ไม่กล้าแสดงออก
ไม่ว่าเราอยากให้ลูกโตขึ้นเป็นอะไรก็ตาม อยากให้ลูกเรียนเก่งแค่ไหน หรืออยากให้ลูกมีความสามารถพิเศษเพียงไร เราก็ต้องมีแบบแผนในการเลี้ยงลูกสักวิธีหนึ่ง
พ่อกับแม่อาจมีคนละวิธี หากเป็นครอบครัวขยาย เด็กก็จะเผชิญหลากหลายวิธีจากปู่ย่าตายาย ลุงป้าน้าอา มากบ้างน้อยบ้าง อยู่ที่ใครใหญ่กว่าใคร ใครมีอิทธิพลเหนือใคร ใครมีบทบาทในการดูแลลูกของเรามากกว่ากัน
ปฏิสัมพันธ์ต่างๆ นานาของแบบแผนการเลี้ยงลูกย่อมสร้างเด็กคนใหม่ขึ้นมาให้มีลักษณะหรือบุคลิกแบบหนึ่งเสมอ ทั้งหมดนี้เป็นแบบแผนที่พอทำนายได้ แน่นอนว่าหากเราเดินสายกลางในทุกๆ แบบแผน ตามทฤษฎีเราย่อมได้ลูกแบบสายกลางเช่นกัน
การเลี้ยงลูกแบบตามใจไม่เหมือนการเลี้ยงลูกแบบทอดทิ้ง อย่างหลังมีความรุนแรงมากกว่า การไม่เลี้ยงรุนแรงที่สุด ส่วนการทำร้ายหรือล่วงละเมิดทางเพศร้ายแรงที่สุดของที่สุด
ข้อมูลจาก
หนังสือเลี้ยงลูกให้เป็นคนเก่ง สำนักพิมพ์อมรินทร์
บทความที่น่าสนใจ
ถอดรหัสวิธีเลี้ยงลูก คุณเป็นพ่อแม่แบบไหนกันแน่ แบบทดสอบวัดการเลี้ยงลูกสุดแม่นยำ!
