สนทนาธรรมกับพระอาจารย์ เรื่อง ทุกข์ของคนเป็นแม่
คำถามในตอนนี้มาจากผู้หญิงคนหนึ่งซึ่งมีสถานะเป็น “ แม่ ”ผู้กำลังมีปัญหาทุกข์ใจกับลูก…คนที่เธอรักมากที่สุด ทุกข์ของคนเป็นแม่ คือเรื่องอะไร พระอาจารย์นวลจันทร์ กิตติปัญโญ จะตอบว่าอย่างไร…อ่านกันค่ะ
โยม: ตอนนี้โยมกำลังทุกข์กับปัญหาครอบครัวหลาย ๆ อย่างค่ะ ความจริงทุกข์มันไม่ได้เกิดจากครอบครัวนะ ทุกข์มันเกิดในใจ ไปเกิดที่คนโน้นคนนี้ไม่ได้ ใจเราเป็นทุกข์ ใจเราไม่สบาย เวลาแก้ก็ต้องแก้ที่ใจ
พระอาจารย์: ทำไมใจเราจึงทุกข์ โดยปกติก็เป็นใจว่าง ๆ แต่พอมีอย่างอื่น เช่น อารมณ์กิเลสจรเข้ามา ใจมันก็เลยมีมวลเติมเข้ามาให้ใจหนักจนหนักใจ ดังนั้นเราจึงต้องป้องกันไม่ให้สิ่งต่าง ๆ เจาะเข้ามากลางใจเราได้ โดยฝึกที่จะมีสติ รู้กายรู้ใจ หายใจเข้าหายใจออก หันซ้ายหันขวาก็รู้สึกตัว
ทุกครั้งที่เกิดปัญหาอะไรขึ้น เราต้องเซฟตี้เฟิร์สต์ คือรักษาจิตก่อน ถ้าแก้ที่จิตใจได้ เราก็จะไม่ทุกข์ และมีภาวะที่สงบ เย็นว่าง ไม่มีภาวะที่มีอารมณ์ประกอบ เราก็จะสามารถพูดกับสามีกับลูกได้แบบที่ไม่มีอารมณ์ประกอบ บางทีปัญหามันอาจจะแก้ไม่ได้ เพราะต้องอาศัยกระบวนการหลายอย่างแต่ใจเราก็จะไม่ไปเป็นทุกข์กับสิ่งนั้น
อย่างไรก็ตาม ถ้าเราได้ทำหน้าที่ภรรยาหรือหน้าที่แม่ของเราอย่างดีที่สุดแล้ว ไม่ว่าลูกจะเชื่อหรือไม่ แต่เราทำไปด้วยจิตที่ดี
เจตนาที่ดี และทำด้วยความมีสติโดยไม่มีอารมณ์มาประกอบ สิ่งเหล่านี้จะมีพลังมากเป็นพลังบริสุทธิ์ซึ่งจะนำพาเขาไปสู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม แม้อาจจะไม่รวดเร็วทันตาเห็น แต่มันก็จะค่อย ๆ เป็นค่อย ๆ ไป
ส่วนเรื่องอื่น ๆ เราก็ต้องหาช่อง ไม่นิ่งดูดายในการช่วยแก้ปัญหา เช่น แนะนำให้เขาไปพบใคร ไปที่ใดที่จะทำให้เกิดสิ่งดีงามขึ้นในชีวิตเขา เพราะบางทีถึงเราจะช่วยเขาไม่ได้ เราพูดแล้วเขาไม่ฟัง เราก็ให้คนอื่น ๆที่เขาฟังช่วยพูดให้ เมื่อเราปรารถนาดีต่อเขาผลก็คือ เขาจะดีขึ้น
เรื่องทางโลก บางทีก็ต้องแก้ปัญหาแบบโลก ๆ…โยมมีปัญหาอะไร เล่าให้ฟังได้ไหม
โยม: โยมทุกข์เรื่องลูกค่ะ คือลูกเป็นทอมเรียนอยู่ปี 3 มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งแต่พอมีแฟน เขาทิ้งการเรียน ย้ายไปเรียนที่เดียวกับแฟน พอถูกแฟนทิ้งก็มาเริ่มต้นเรียนใหม่ ทำแบบนี้หลายรอบมาก จนตอนนี้อายุเขาก็เกือบจะ 30 แล้ว แต่ยังไม่จบ จึงได้แค่วุฒิมัธยม 6 ทำให้หางานลำบาก เราก็มีความหวังว่าอยากให้ลูกเรียนจบ จะได้ทำงานหาเลี้ยงตัวเองได้
พระอาจารย์: ไม่ยาก ปัญหาเรื่องเรียนเนี่ย พอดีมีพระรูปหนึ่งเพิ่งมาบวชกับพระอาจารย์ชื่อพระเดวิด เมื่อก่อนก็เป็นแบบนี้ แต่สุดท้ายท่านพลิกจิตได้ เดี๋ยวจะให้ท่านมาคุยด้วย (พระอาจารย์เรียกพระเดวิดมาสนทนากับโยม)
“ผมมีพี่ชาย 3 คน พี่ 2 คนเรียนไม่เก่งเลย พอเราเห็นพี่ชายเรียนไม่เก่ง เราก็เลยเฉย ๆ สนุกไปวัน ๆ ไม่อยากเรียน แม่บอกให้เราตั้งใจเรียน เราก็ฟังเฉย ๆไม่คิดอะไร คิดแต่ว่า เราอยากเที่ยวอยากสนุก อยากมีสาวสวย ๆ
คลิกเลข 2 ด้านล่าง เพื่ออ่านต่อหน้าถัดไป
“แต่พอเข้าได้คอร์สปฏิบัติธรรม เราได้เห็นในอีกมุมหนึ่งว่า แม่ไม่ได้ต้องการอะไรมากมายจากเราเลย แค่อยากให้เราเรียนก็เลยตั้งใจเรียน ตอนนั้นเหลืออีกแค่ปีเดียวเราจึงตั้งใจเรียนอย่างดีที่สุด พอเรียนจบเราก็รู้สึกดีกับตัวเองว่า เราเรียนจบได้และก็รู้สึกดีที่แม่จะได้สบายใจ ซึ่งถ้าไม่ได้เข้าคอร์สก็คงคิดไม่ได้แบบนี้ เพราะที่จริงตอนแรกกะว่าจะเรียนแค่ ม.4 เท่านั้น แล้วก็ไปทำงานเป็นลูกจ้างเสิร์ฟอาหาร”
(พระอาจารย์กล่าวเสริม) จุดเปลี่ยนก็คือ เขาได้เจอธรรมะ ได้เจอพระ ถ้าเขาไม่ได้เจอ แนวคิดเขาก็คงยังไม่เปลี่ยน แต่พอเขาได้ไปเห็นเด็กอื่น ๆ ที่กตัญญูต่อพ่อแม่จิตเขาก็พลิก เห็นในสิ่งที่ถูกต้องดีงาม แม่ก็สบายใจโดยอัตโนมัติ ดังนั้น ถ้าอยากช่วยลูก ก็ลองหาคอร์สปฏิบัติธรรมสั้น ๆให้เขา ให้เขาได้มาสู่เส้นทางที่ดี ได้เจอเพื่อนทางธรรมที่เรียกว่า “กัลยาณมิตร”เพื่อนที่มีแนวคิดเป็นสาระ ไม่ได้ชักจูงชักนำกันไปตามกระแสโลกอย่างเดียว
ในชีวิตคนคนหนึ่ง เพื่อนที่คบอยู่ในชีวิตประจำวันมีอิทธิพลมาก บางทีถ้าจะให้เขาเปลี่ยนเองเนี่ยมันยาก สู้เปลี่ยนเพื่อนเปลี่ยนสังคมให้เขาดีกว่า เพราะคนสมัยนี้ใจไม่เข้มแข็งพอ ต้องมีเพื่อนพากันไปทำสิ่งที่ดี ๆ สุดท้ายมันก็จะดีเอง
โยม: ลูกไม่ค่อยสนใจธรรมะ ไม่รู้ว่าถ้าชวนไปปฏิบัติธรรม เขาจะไปไหม
พระอาจารย์: ในฐานะที่เราเป็นแม่ ถ้าเรามีเจตนาจะช่วยลูกก็ต้องเอาตัวเองให้รอดก่อน เพราะพอเรามีธรรมะ เรื่องอื่นไม่น่าห่วงแล้ว ขอให้มีเชื้อของธรรมะฝังเข้าไปในหัว มีสัมมาทิฏฐิคือแนวคิดที่ถูกต้อง สิ่งต่อไปมันจะถูกต้องทั้งหมดเลย จริงอยู่ว่า เราได้เข้าวัดฟังธรรมทำบุญใส่บาตร ทำสังฆทานอยู่ตลอด แต่มันต่างกัน การเข้าคอร์สเหมือนได้เข้าไปจำศีลให้ใจสงบเป็นสมาธิ เกิดความสุขความสงบ เกิดปัญญา ความเข้าใจ
ส่วนลูก…สมัยพุทธกาลก็มีเศรษฐีท่านหนึ่งต้องจ้างลูกไปวัด ให้วันละพันแค่ไปวัดอย่างเดียว ให้อีกหนึ่งหมื่น แต่ต้องไปฟังธรรมมาด้วย วันต่อมาให้เพิ่มเป็นหนึ่งแสน แต่ต้องกลับมาเล่าให้ฟังด้วยว่าพระธรรมของพระพุทธเจ้าที่ได้ไปฟังมาเป็นอย่างไรบ้าง ด้วยความอยากได้เงิน ลูกก็เลยไป เป็นกลอุบายของพ่อ
เด็กสมัยนี้ให้ไปวัดฟังธรรมไม่ค่อยมีใครสนใจหรอก บางคนที่มาเพราะพ่อแม่จ้างมา บอกว่ากลับไปจะซื้อไอแพ็ด ไอโฟนให้ก็มี เพราะพ่อแม่เห็นว่าเป็นสิ่งที่ดีอย่างไรลูกมาแล้วต้องเกิดความเปลี่ยนแปลงเลยยอมเสีย ยอมจ้าง ซึ่งลูกหลายคนพอกลับออกจากคอร์สไปไม่เอาค่าจ้างก็มี
โยม: เวลาทำบุญ โยมไม่เคยขออะไรเลยนอกจากขอให้เขาได้เจอคนที่อยู่ในศีลในธรรม
พระอาจารย์: สิ่งที่ผ่านไปแล้วก็คือผ่านไปแล้ว เขาเองก็ได้บทเรียนที่มีค่าที่สุดคือประสบการณ์ซึ่งหาซื้อไม่ได้
…สิ่งที่ผ่านไปนี่แหละคือครูที่ดีที่สุดเสมอ
วิธีตอบแทนคุณบิดามารดาที่ถูกต้อง
เคยมีคนกราบเรียนถามพระพุทธเจ้าว่า วิธีใดสามารถตอบแทนคุณบิดามารดาได้พระพุทธเจ้าตรัสตอบดังนี้ “บุตรคนใดทำให้มารดาบิดาผู้ไม่มีศรัทธาให้สมาทานตั้งมั่นในสัทธาสัมปทา ให้มารดาบิดาผู้มีทุศีลสมาทานตั้งมั่นในสีสัมปทา ให้มารดาบิดาผู้มีความตระหนี่สมาทานตั้งมั่นในจาคสัมปทา ให้มารดาบิดาผู้ทรามปัญญาสมาทานตั้งมั่นในปัญญาสัมปทา ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ด้วยเหตุมีประมาณเท่านั้น และบุตรย่อมชื่อว่าเป็นผู้อันกระทำตอบแทนบุญคุณแก่มารดาบิดาแล้ว”
เรื่อง พระอาจารย์นวลจันทร์ กิตติปัญโญ เรียบเรียง ผั่นพั้น
พยาบาลนางฟ้าบริจาคน้ำนมให้แก่ลูกชายที่แม่ป่วยเป็นมะเร็ง จนไม่สามารถให้นมเองได้
แนวทางดูแลสุขภาพแบบชีวจิต สำหรับว่าที่คุณแม่
เมื่อลูกสมาธิสั้น และคุณพ่อไม่พร้อมดูแล อีกทางเลือกสำหรับคุณแม่จะหย่าก็รีบหย่า
5 ขั้นตอนปรุง อาหารใจ ให้คุณพ่อคุณแม่ไม่ป่วยเป็นโรคซึมเศร้า
