ฝึกทำสมาธิแบบ กายคตาสติ “เมื่อสติกำกับกาย”
กายคตาสติ คือ การเอากายเป็นอารมณ์ ในการกำหนดจิต เพื่อให้เกิดความสงบ เมื่อเกิดความสงบ ก็เป็นสมาธิ
การทำสมาธิแบบกายคตาสติ ใช้ได้กับคนทุกจริต สามารถฝึกได้ทุกคน การทำสมาธิแบบกายคตาสตินี้ ไม่ต่างกับการทำอานาปานสติ ที่ใช้การจับลมหายใจ เข้าออกเป็นอารมณ์ เพียงแต่กายคตาสติ เอาสติมาจับที่กายแทน
พระอาจารย์ชานนท์ ชยนนฺโท เจ้าอาวาสวัดป่าเจริญธรรม จังหวัดชลบุรี แนะนำวิธีทำสมาธิแบบกายคตาสติว่า “เบื้องต้นให้ตั้งความรู้สึกไว้กับกายก่อน เวลาเดินก็ให้รู้สึกที่กาย เวลานั่งก็ให้รู้ว่านั่งอยู่ ให้สติจับอยู่ในกาย สัมผัสอยู่ในทุกส่วนของร่างกาย เมื่อมีลมมากระทบกายก็รู้ว่าเย็น ร้อน อ่อน แข็ง
“การทำสมาธิแบบกายคตาสติไม่จำเป็นต้องหลับตา ลืมตาก็ทำได้ อานาปานสติก็เช่นกัน เราทำไปในขณะที่เคลื่อนไหว เช่น เวลานั่งเฉย ๆ เราสามารถได้ยินเสียง เห็นภาพ ในขณะเดียวกันก็ได้กลิ่นด้วย นั่นแสดงว่าเราสามารถแยกประสาทสัมผัสได้ โดยให้เอาความรู้สึกตัวไปรู้ว่า ขณะนี้ลมเข้าหรือยังลมออกหรือยัง อันนี้ก็คล้ายกับกายคตาสติ เพราะสองอันนี้แยกกันไม่ออก ขณะที่เรารู้อานาปานสติ ก็ต้องรู้กายด้วย เอากายเป็นตัวตั้ง เป็นฐานของการเคลื่อนไหวทั้งหมด เช่น เราอาบน้ำ เราก็รู้ว่าน้ำสัมผัสร่างกายแล้ว เรากินอาหาร ก็รู้ว่าเรากลืนอาหารแล้ว ใช้ลมหายใจเป็นตัวกระทบควบคู่ไปกับการรู้กาย
“สำหรับคนที่ไม่เคยฝึกสมาธิมาก่อน หากฝึกแบบกายคตาสติ ก็สามารถเกิดสมาธิได้ นอกจากนี้กายคตาสติ เป็นการฝึกสมาธิระหว่างวัน สามารถทำได้ตลอดทั้งวัน จนถึงเวลานอน ถ้าฝึกแบบนี้เราจะได้สมาธิที่แนบแน่น เป็นการปูทางทำให้เราเข้าสู่การวิปัสสนาได้ง่าย”
ด้านอานิสงส์ของการทำสมาธิแบบกายคตาสติ พระอาจารย์ชานนท์ ชยนนฺโท กล่าวว่า “คนที่ไม่มีสมาธิ ตามธรรมชาติมักทุกข์ เพราะจิตส่งไปอนาคตบ้าง ไปติดอยู่กับอดีตบ้าง คนที่ติดอยู่ในอดีตและอนาคต คือคนที่ติดอยู่ในจินตนาการทั้งหมด ไม่ได้อยู่กับความเป็นจริงในปัจจุบัน แต่ถ้าฝึกกายคตาสติจะทำให้มีสติอยู่กับปัจจุบัน เมื่อเราอยู่กับปัจจุบันมากเท่าไร จะทำให้เราสงบนิ่งมากเท่านั้น พอเกิดความสงบ ก็ทำให้เรามีความสบาย เมื่อมีความสงบ ความสบายจะทำให้เกิดปัญญา เวลามีอะไรมากระทบ เราย่อมรู้เท่าทันได้
“หากคนเราไม่มีสติ ก็จะขาดสมาธิ พอขาดสมาธิก็ไม่มีปัญญา เมื่อเราฝึกสติไปเรื่อย ๆ สุดท้ายแล้ว สติก็จะเกิดโดยอัตโนมัติ สมาธิและปัญญา ก็จะตามมาโดยอัตโนมัติ เพราะทั้งสามอย่างนั้น แยกกันไม่ออก”
สถานที่ปฏิบัติสำหรับผู้ที่สนใจ
วัดป่าเจริญธรรม 111 หมู่ 7 ตำบลเกษตรสุวรรณ อำเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี โทร. 08-1294-0630 (พระอาจารย์ชานนท์ ชยนนฺโท) 09-9678-2997 (คุณบุญโฮม)08-9777-6272 (คุณก้อย) 08-1349-9497(คุณเป้า) www.phrachanon.com
เพจ คณะศิษย์พระอาจารย์ชานนท์ ชยนันโท
บทความน่าสนใจ
“โยคะสมาธิ” ศาสตร์แห่งการฝึกสติให้อยู่กับลมหายใจ
สมาธิบำบัด 7 เทคนิค พัฒนาร่างกายให้เยียวยาตัวเอง
สติปัฏฐาน 4 “กำหนดรู้ด้วยการบริกรรม พองหนอ ยุบหนอ
5 วิธี เรียกสติ แบบเร่งรัดทันใจ ที่ขอแนะนำให้ทดลองใช้!
“ลืมตาเคลื่อนไหว ใจฮู้ซื่อ ๆ” ฝึก เจริญสติแบบเคลื่อนไหว ทีละขั้นตอน
