วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร
วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร
จาก“วัดสะแก”สู่“วัดสระเกศ”
เดิมทีวัดนี้มีชื่อว่า“วัดสะแก”เป็นหนึ่งในวัดเก่าแก่ฝั่งพระนครซึ่งปรากฏหลักฐานการสร้างมาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาจนรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระองค์โปรดเกล้าฯให้บูรณปฏิสังขรณ์เสนาสนะและสิ่งก่อสร้างในวัดทั้งหมดแล้วพระราชทานนามใหม่ว่า “วัดสระเกศ” เพื่อระลึกถึงครั้งที่ยังดำรงพระยศเป็นสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ทรงยกทัพกลับจากเขมรเพื่อหมายปราบเหตุจลาจล ในกรุงธนบุรีเมื่อถึงวัดสะแกด้วยชัยภูมิอันเป็นมงคลจึงมีพระดำริ ให้ประกอบพิธีมูรธาภิเษกหรือพิธีชำระพระเกศา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของพระราชพิธีปราบดาภิเษกขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์ แห่งราชวงศ์จักรีตรงบริเวณสระน้ำใหญ่ อันเป็นที่ตั้งของหอไตรในปัจจุบัน
พระอุโบสถ
พระระเบียงรอบพระอุโบสถ มีพระเจดีย์รายรอบ ภายในพระระเบียงมีพระพุทธรูปประดิษฐานเรียงกันอยู่เต็มพระระเบียงทั้ง 4 ด้าน มีจำนวนทั้งหมด 163 องค์ ประดิษฐานมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 ภายในพระอุโบสถ เป็นที่ประดิษฐานพระประธานปางสมาธิ ซึ่งเป็นพระปั้นปิดทองปางสมาธิที่ใหญ่โต พร้อมด้วยความงามสมพุทธลักษณะองค์หนึ่งในกรุงเทพมหานคร เล่ากันมาว่า ปั้นหุ้มพระประธานองค์ เดิมของวัดซึ่งดูเล็กเกินไปไม่สมกับความใหญ่โตของพระอุโบสถ ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่เขียนครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 3 แล้วมาทำการปฏิสังขรณ์เขียนใหม่ในสมัยรัชกาลที่ 7 ที่ฝาผนังด้านใน สองด้านเบื้องล่างเป็นภาพทศชาติ ด้านบนเป็นภาพเทวดาและท้าวจตุโลกบาล ด้านหน้าเป็นภาพมารวิชัย ส่วนด้านหลังพระประธานเป็นภาพไตรภูมิ คือสวรรค์ มนุษย์ และนรก
ที่มาของภูเขาทอง
ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ ทรงโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะและสร้างสิ่งต่าง ๆ เพิ่มเติมขึ้นมาอีก ที่สำคัญคือ พระบรมบรรพตหรือภูเขาทอง ซึ่งทรงกำหนดให้เป็นพระปรางค์มีฐานย่อมุมไม้สิบสอง แต่สร้างไม่สำเร็จในรัชกาล เมื่อถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ จึงทรงให้เปลี่ยนแบบเป็นภูเขาก่อพระเจดีย์ไว้บนยอด การก่อสร้างแล้วเสร็จ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ พระเจดีย์บนยอดพระบรมบรรพตเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุมาแต่ครั้งนั้น
นอกจากภูเขาทองแล้ววัดสระเกศ ยังมีสถานที่สำคัญอีกหลายแห่งได้แก่พระอุโบสถ ซึ่งภายในมีจิตรกรรมฝาผนังเล่าเรื่องทศชาติชาดกและพุทธประวัติ ที่ยังคงเค้าโครงงานช่างสมัยรัชกาลที่1เอาไว้ได้เป็นอย่างดี พระวิหารประดิษฐานพระอัฏฐารสศิลปะสุโขทัย ซึ่งอัญเชิญมาจากเมืองพิษณุโลกต้นพระศรีมหาโพธิ์ซึ่งได้กิ่งพันธุ์มาจากลังกาหอพระไตรปิฎกและพระตำหนักรัชกาลที่1ซึ่งโปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นข้างพลับพลาที่ประกอบพิธีมูรธาภิเษกป็นต้น
เรื่องโดย : นิตยสาร Secret คอลัมน์ Special Report II
ภาพโดย : อนุพงศ์ เจริญมิตร
บทความที่น่าสนใจ
กิจกรรม ไหว้พระ 11 วัด รอบเกาะรัตนโกสินทร์ สายบุญห้ามพลาด!!!
วัดพระธาตุดอยกองข้าว สถานปฏิบัติธรรมท่ามกลางธรรมชาติ
