ตำนานความเป็นมาของการ บวชนาค

เคยสงสัยไหมว่า ทำไมชายไทยก่อนบวชต้องเป็นนาค ยังเรียกว่า บวชนาค ด้วย ลองมาสืบหาต้นเหตุของประเพณีการบวชนาคในปัจจุบันกันเถอะ

ครั้งสมัยพุทธกาลมีนาคตนหนึ่งเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา เมื่อฟังธรรมมากเข้าก็เกิดความรังเกียจในชาติกำเนิดของตนเอง นาคคิดหาวิธีที่จะทำให้เกิดเป็นมนุษย์ นาคระลึกถึงพระพุทธเจ้าเห็นว่าทรงเป็นผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ การบวชเป็นพระภิกษุในสำนักของพระพุทธเจ้าคงเป็นหนทางที่ช่วยได้

เมื่อคิดได้ดังนั้นจึงจำแลงร่างเป็นมนุษย์แล้วเข้าไปขอพระเถระบวชเป็นพระภิกษุ เมื่อพระภิกษุทั้งหลายยินยอมให้นาคจำแลงบวช นาคในร่างของพระภิกษุก็ปฏิบัติศาสนกิจต่าง ๆ เหมือนพระภิกษุทั่วไป แล้วเลือกจำวัดยังกุฏิท้ายสุดของพระวิหารร่วมกับพระภิกษุรูปหนึ่ง ตอนหลับนาคก็ไม่ยอมหลับเพราะกลัวว่าตนจะคืนร่างเดิม พอพระภิกษุเพื่อนร่วมกุฏิออกไปเดินจงกรม นาคก็วางใจหลับนอนไปร่างจึงกลายเป็นนาคดังเดิม

ต่อมาพระภิกษุรูปนั้นกลับมายังกุฏิเห็นนาคนอนขดอยู่ในกุฏิก็ตื่นกลัว จึงร้องเสียงดังจนพระภิกษุรูปอื่นสงสัยพากันเข้ามาดู เมื่อภิกษุทั้งหลายมาถึงกุฏิที่นาคนอนขดอยู่ก็ถามขึ้นว่า “ท่านร้องเสียงดังด้วยเรื่องอะไร”

พระภิกษุผู้พบนาคนอนอยู่ในกุฏิตอบว่า “ท่านทั้งหลาย กุฏิของเรามีนาคนอนอยู่”

เมื่อนาคได้ยินเสียงคนข้างนอกก็ตื่นขึ้น แล้วกลายเป็นพระภิกษุตามเดิม พระภิกษุทราบแล้วว่าพระภิกษุรูปนี้เป็นนาคจำแลงมาจึงถามว่า “ท่านเป็นใคร” นาคตอบว่า “เราเป็นนาค” พระภิกษุทั้งหลายถามต่อว่า “แล้วท่านทำเช่นนี้เพราะเหตุใด” นาคจึงเล่าสาเหตุที่ต้องจำแลงร่างเป็นคนมาบวชให้เหล่าพระภิกษุฟัง

พระภิกษุทั้งหลายนำเรื่องทูลพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าทรงประกาศให้ประชุมสงฆ์ จากนั้นพระองค์ตรัสกับนาคว่า “เธอเป็นนาค ไม่สามารถเจริญในพระธรรมวินัยของเราได้ หากเธอปรารถนาเป็นมนุษย์ ขอให้เธอรักษาศีล 8 ในวันที่ 14, 15 และ 8 ผลบุญแห่งศีลจะส่งผลให้เธอพ้นจากชาติกำเนิดที่เป็นนาค และจะได้เกิดเป็นมนุษย์ในชาติถัดไป”

นาคฟังคำตรัสของพระพุทธเจ้าว่านาคไม่สามารถเจริญในพระธรรมวินัยของพระองค์ได้ ก็บังเกิดความเสียใจ ส่งเสียงร้องไห้แล้วจากไป

สาเหตุหนึ่งที่พระพุทธเจ้าไม่ทรงอนุญาตให้นาคบวช เพราะนาคเป็นสัตว์เดรัจฉาน จากเหตุการณ์นาคจำแลงเป็นมนุษย์มาบวช กลายเป็นคำถามในคำขอบรรพชาที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน ดังคำที่ว่า “มะนุสโสสิ” (เธอเป็นมนุษย์หรือไม่) คำถามนี้เป็นการเตือนใจให้กับคณะสงฆ์ยึดมั่นในพระวินัยของพระพุทธเจ้า ยังเป็นการสะท้อนถึงความใส่ใจของคณะสงฆ์ในการตรวจสอบที่มาที่ไปของผู้บวชอีกด้วย

นาคปรารถนาเกิดเป็นมนุษย์ มีมานานแล้ว อดีตพระชาติหนึ่งของพระราหุลเคยเกิดเป็นนาคมีนามว่า “ปฐวินทรนาคราช” ก็มีความรู้สึกรังเกียจในชาติกำเนิดของตนเองที่มีรูปลักษณ์ที่น่ารังเกียจ จนกระทั่งนิมนต์พระพุทธเจ้าพร้อมด้วยพระสาวกมายังนาคพิภพ ในตอนนั้นเองนาคได้เห็นสามเณรน้อยน่าเลื่อมใส สามเณรน้อยรูปนี้คือพระโอรสของพระพุทธเจ้า นาคจึงอธิษฐานขอให้ในภายภาคหน้าได้เกิดเป็นพระโอรสของพระพุทธเจ้าพระองค์หนึ่งพระองค์ใดในอนาคต ต่อมาในสมัยพระสมณโคดมพุทธเจ้าจึงได้กำเนิดเป็นเจ้าชายราหุล พระโอรสแห่งเจ้าชายสิทธัตถะกับเจ้าหญิงยโศธรา

ภูริทัตชาดก นิทานที่เล่าถึงอดีตพระชาติหนึ่งของพระพุทธเจ้าที่ทรงเกิดเป็นนาค ก็มีความปรารถนาอยากเกิดเป็นเทวดา ท้าวสักกเทวราชทรงชี้แนะให้พระภูริทัตต์รักษาศีลจะได้เกิดเป็นเทวดาในภายภาคหน้า

การที่พระพุทธเจ้าทรงชี้แนะให้นาคสึกแล้วเปลี่ยนมาถือศีลแทน เพราะศีลมีอานิสงส์ให้เกิดในสุคติภูมิคือโลกมนุษย์และสวรรค์

ที่มา :

www.84000.org/เรื่องนาคแปลงกายเป็นมนุษย์มาขอบวช

www.84000.org/ประวัติพระราหุลเถระและพระรัฐปาลเถระ

www.84000.org/อรรถกถาภูริทัตชาดก

เมื่อเราบวช เรียบเรียงโดย พระมหาสุรศักดิ์ ธนปาโล

คู่มือการบวช โดย นฤดี น้อยศิริ

ภาพ : https://pixabay.com

บทความน่าสนใจ

พิชิตความสงบจากการบวช เคน-ภูภูมิ พงศ์ภาณุ

ตามหาการบวชที่แท้จริง

ลูกทุ่งสาว ต่าย-อรทัย พักงานร้องเพลงเพื่อลาบวช