การที่เราลดน้ำหนักไม่ลงสักที นั่นอาจเป็นเพราะ “ระบบเผาผลาญ” พัง!

ใครเคยเป็นบ้างคะ ที่จู่ๆ ก็เกิดคำถามขึ้นมาในหัวว่าทำไมยังลดน้ำหนัก ไม่ลงสักที? เชื่อว่า หลายคนคงสงสัยกันเรื่อยมาว่ากินน้อย และออกกำลังกายมากแต่ก็ยัง “อ้วน และ อ้วนขึ้น” เคยสงสัยมั้ยว่าสาเหตุนั้นเป็นเพราะอะไร?

วันนี้เราลองมาทำความเข้าใจ และหาคำตอบเกี่ยวกับเรื่องนี้ไปพร้อมๆ กันดีกว่าค่ะ เพราะเชื่อว่าสาวๆ หลายคนกำลังเจอปัญหานี้อยู่ กินนิดกินหน่อยก็อ้วน แต่ลดแทบตายน้ำหนักลงเป็นขีด ทั้งนี้ในความเป็นจริงแล้ว คนเรา “อ้วนขึ้น” ทั้งที่กินน้อยลงมากในความเป็นจริงแล้วควรจะลดน้ำหนักได้เยอะแล้ว แต่ที่ลดไม่ได้นั่นเป็นเพราะร่างกายไม่สามารถจัดสรรการใช้พลังงานได้ เนื่องจากภาวะ ระบบเผาผลาญพังนั่นเองค่ะ

เราลองไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องของระบบเผาผลาญของร่างกายคนเราที่เสีย หรือ พังไป เพราะพฤติกรรมการดำเนินชีวิตที่ผิดๆ กันดีกว่าค่ะ ดูแล้วอาจเข้าใจมากขึ้นว่า ที่เราลดน้ำหนักกันแบบจริงจัง ทั้งลดอาหาร ทั้งออกกำลังกาย แต่ทำไมน้ำหนักไม่ลงสักที มันมีสาเหตุมาจากอะไรกันแน่ ไปดูกันเลยค่ะ!

>> สาเหตุที่คนเราอ้วนั้นเพราะอะไร และทำไมถึงลดไม่ได้สักที <<  

โดยปกติร่างกายคนเรามีการเผาผลาญตลอดเวลา แม้ในระหว่างนอนนิ่ง ๆ อยู่กับที่ ร่างกายก็ยังมีการเผาผลาญไปด้วย เรียกว่าอัตราการเผาผลาญพื้นฐาน โดยแต่ละบุคคลจะมีอัตราการเผาผลาญพื้นฐานแตกต่างกันออกไป และเมื่อร่างกายมีการทำกิจกรรมต่าง ๆ หรือมีการใช้แรง เช่น เดิน พูดคุย ร่างกายก็จะมีอัตราการเผาผลาญที่เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ขณะที่ร่างกายทำการย่อยอาหารและดูดซึมก็มีการเผาผลาญเกิดขึ้นเช่นกัน

แล้วคนเราอ้วนเพราะอะไร? คำถามนี้ถูกตอบอย่างเป็นทางการได้ง่ายๆ ค่ะ ว่าสมดุลพลังงานในร่างกายผิดปกติ คือการที่เรา ได้รับพลังงานเข้าร่างกาย เช่น การกิน  หรือดื่ม กับพลังงานที่เราใช้ออกไปในแต่ละวันไม่มีความพอดีกัน พูดให้เข้าใจง่ายก็คือ พลังงานที่รับ มากกว่า พลังงานที่ใช้ไปนั่นเอง ทำให้เกิดการสะสมพลังงาน ที่เป็นต้นเหตุของการลดน้ำหนักได้ช้า และน้ำหนักเพิ่มขึ้นนั่นเองค่ะ อ่อ! และต้องบอกก่อนนะคะว่าที่ใช้คำว่า น้ำหนักในที่นี้อาจหมายรวมถึง น้ำหนักกล้ามเนื้อ น้ำหนักไขมัน น้ำในร่างกาย พลังงานสะสมต่างๆในร่างกายเช่น ไกลโคเจน เป็นต้น

คนส่วนใหญ่ที่มีน้ำหนักตัวเพิ่มนั้นมักมีสาเหตุที่ไม่ซับซ้อนค่ะ ส่วนใหญ่ก็มาจากการได้รับแคลอรีเกินกว่าที่ร่างกายต้องการนำทำให้น้ำหนักตัวเพิ่ม กระบวนการดังกล่าวเกิดขึ้นอย่างช้าๆ และใช้เวลานาน คนที่ชอบรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยไขมันหรือให้พลังงานแคลอรีสูงในปริมาณน้อยจะมีโอกาสน้ำหนักเพิ่มมากกว่าคนที่รับประทานอาหารพลังงานน้อยในปริมาณมาก คนที่มีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นจะรับประทานอาหารมากขึ้นด้วย นั่นหมายความว่าคนเหล่านั้นจะได้รับแคลอรีเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องและเสี่ยงเป็นโรคอ้วนมากขึ้นนั่นเอง

อย่าลืมนะคะว่าความอ้วนไม่ได้เกิดขึ้นภายในข้ามคืน ร่างกายของคนเราจะต้องได้รับแคลอรีส่วนเกินในปริมาณมาก และระยะเวลาที่นานพอสมควรน้ำหนักจึงจะเพิ่มขึ้น ซึ่งคนส่วนใหญ่จะมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นไม่เกิน 1-3 กก. ต่อปี ในแต่ละวันน้ำหนักของคนเราจะเปลี่ยนแปลงเล็กน้อย ซึ่งเป็นเรื่องปกติ แต่คุณควรพยายามรักษาน้ำหนักให้คงที่ในแต่ละสัปดาห์

อย่างไรก็ตาม การที่น้ำหนักตัวเพิ่มอาจเกิดจากสาเหตุอื่นได้อีกหลายประการ บางสาเหตุคุณอาจจะไม่เคยนึกถึงมาก่อน ได้แก่ กรรมพันธุ์, พฤติกรรมการกิน, อารมณ์, อาการป่วย และการใช้ยา เป็นต้น

>> การไม่ออกกำลังกายเลยทำให้ลดน้ำหนักได้ยาก <<    

การไม่ออกกำลัง กายเลยจะทำให้พลังงานในส่วนของ EAT หรือพลังงานที่ใช้ในขณะที่ออกกำลังกายลดลง เมื่อร่างกายมีอัตราการใช้พลังงานต่ำก็ยิ่งทำให้ลดยาก ถึงแม้ว่าเราสามารถลดอาหารแทนการออกกำลังกายได้ แต่การลดอาหารมากๆ จะทำให้พลังงานที่ใช้ย่อยอาหารลดลงไปอีก ดังนั้น การกินให้พอเพียงและเพิ่มการออกกำลังกายนั้นดีกว่าตรงที่เป็นการ เพิ่มการใช้พลังงานทั้งสองส่วนพร้อมกัน ทางแก้ไขที่ดีที่สุดคือ การออกกำลังกายเป็นประจำ ใช้ทั้งการออกกำลังกายและคุมอาหารควบคู่ไปพร้อมๆ กัน ค่ะ

นอกจากนี้การลดน้ำหนักเร็วเกินไป ถึงแม้จะเนื่องจากการคาร์ดิโอเยอะๆ ก็ทำให้ลดน้ำหนักได้ยาก เนื่องจากการลด น้ำหนักที่เร็วเกินไป (มากกว่า 0.5 kg/สัปดาห์) จะมีแนวโน้มเสียมวลส่วนของ LBM มากขึ้น ซึ่งมวลตรงนี้เกี่ยวข้องโดยตรงกับระดับ REE (หรือ BMR) เมื่อร่างกายมีอัตราการใช้พลังงานต่ำก็ยิ่งทำให้ลดยาก ทางแก้ไขคือ ควรทำการคาร์ดิโอและออกกำลังกายให้เหมาะสม ใช้ปริมาณให้น้อยที่สุดเท่าที่ยังสามารถลดน้ำหนักได้

>>อ่านต่อหน้าถัดไป<<