อานาปานสติ แบบฉบับ ท่านพ่อลี ธัมมธโร
ท่านพ่อลี ธัมมธโร พระอาจารย์กรรมฐานชื่อดังและศิษย์รูปสำคัญของหลวงปูมั่น ท่านชอบธุดงค์ไปบำเพ็ญสมาธิตามป่าเขาลำเนาไพร ประสบการณ์ทางสมาธิของท่านลึกล้ำมหัศจรรย์ ครั้งหนึ่งเคยเดินธุดงค์ไปถึงอินเดีย ฝึกสมาธิกับพวกโยคี
หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ยกย่องท่านว่า “เป็นพระผู้ทรงพลังจิตที่แข็งกล้า” ท่านเคยทดสอบความมหัศจรรย์ของจิต โดยใช้พลังจิตยกอาจารย์เฟื่อง โชติโก และศิษย์ฆราวาสให้ตัวลอย
แนวปฏิบัติของท่านผสมผสานระหว่างการภาวนาพุทโธและการกำหนดลมหายใจเข้า-ออก (อานาปานสติ) แนวปฏิบัตินี้ช่วยให้สติคมชัดเร็ว จิตสงบนิ่งไว มีกำลังกล้าแข็งอย่างไม่น่าเชื่อ
ผู้ที่ปฏิบัติตามแนวนี้ควรสร้างความรู้สึกที่ลมหายใจเข้าออกที่ปลายจมูก หรือส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายที่เห็นลมเข้าออกได้ชัดเจน แล้วทำดังนี้
แนวที่ 1 กำหนด “พุทโธ” 1 จังหวะลมหายใจ
หายใจเข้าภาวนาว่า “พุท” ให้นับ 1 หายใจออกภาวนาว่า “โธ” ให้นับ 2 กำหนดลมหายใจ กล่าวคำภาวนาและนับพร้อมกันไปจนถึง 10 แล้วกลับมาตั้งต้นนับใหม่ แต่ลดลงเหลือแค่ 9 ทำอย่างนี้เรื่อยไปจนร่นลงมาเหลือ 0 ดังนี้
(1) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 10
(2) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 9
(3) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 8
(4) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 7
(5) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 6
(6) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 5
(7) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 4
(8) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 3
(9) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 2
(10) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 1
(11) พุท (หายใจเข้า) 1 โธ (หายใจออก) 2 ฯลฯ ไปถึง 0
แนวที่ 2 กำหนด “พุทโธ” 2 จังหวะลมหายใจ
หายใจเข้าภาวนาว่า “พุท” หายใจออกภาวนาว่า “โธ” ให้นับ 1 กำหนดลมหายใจ กล่าวคำภาวนา และนับพร้อมกันไปจนถึง 10 แล้วกลับมาตั้งต้นนับใหม่ ทำเช่นเดิมเรื่อยไปจนร่นลงมาเหลือ 0 ดังนี้
(1) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 10
(2) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 9
(3) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 8
(4) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 7
(5) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 6
(6) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 5
(7) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 4
(8) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 3
(9) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 2
(10) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 1
(11) พุท (หายใจเข้า) โธ (หายใจออก) นับ 1 ฯลฯ ไปถึง 0
เมื่อนับลงไปถึง 0 รู้สึกว่าจิตใจสงบนิ่งเป็นหนึ่ง ให้ทิ้งคำภาวนาและการนับเสีย กำหนดจิตดูลมหายใจเข้า-ออกที่ละเอียดอย่างเดียว จิตจะก้าวเดินเข้าไปสู่ความสงบตามกำลังของมัน จนกระทั่งความรู้สึกต่อลมหายใจขาดหายไป จิตจะเข้าสู่สมาธิเป็นฌานที่ลึกได้เอง
ที่มา : สมาธิกุญแจไขความสุข – ส. ชิโนรส สำนักพิมพ์อมรินทร์ธรรมะ
ภาพ : pixabay
