คนจำนวนมากนับถือพระพุทธเจ้าไม่ใช่เพราะว่าพระองค์เป็นเจ้าของอำนาจรัฐ ไม่ใช่เพราะว่าพระองค์เป็นมหาเศรษฐี ไม่ใช่เพราะว่าพระองค์สามารถจะอำนวยอวยยศศักดิ์อัครฐานให้ใครได้ พระองค์เป็นเพียงสมณะรูปหนึ่ง มีทรัพย์สมบัติก็เพียงไตรจีวรและบาตรหนึ่งใบ
เมื่อพระองค์ทรงล่วงลับดับขันธ์ไป ทรัพย์สมบัติที่เหลือของพระองค์คือบาตรหนึ่งใบเท่านั้นที่พระอานนท์อุ้มตามพระองค์ไปยังบ้านน้อยเมืองใหญ่ บาตรนี้เองที่ใช้แทนสัญลักษณ์ นับเป็นเรื่องมหัศจรรย์อย่างยิ่งที่มหาบุรุษซึ่งไม่มีทรัพย์สมบัติ ไม่มีเดชานุภาพจะอำนวยอวยยศให้ใคร กลับได้รับการเคารพนับถือบูชายกย่องข้ามกาลเวลามาจนถึงทุกวันนี้อย่างบริสุทธิ์ใจ พระองค์มีอะไร เราถึงยอมให้พระองค์อย่างนั้น คำตอบก็คือ พระองค์มีปัญญาที่ทะลุทะลวงถึงคุณค่าของชีวิตอันลึกซึ้งที่สุด ในขณะที่คนทั้งโลกแสวงหาทรัพย์สินเงินทอง พระองค์ทรงแสวงหาความเข้าใจชีวิต ระหว่างคนที่มีทรัพย์สินเงินทองมหาศาลกับคนที่มีความเข้าใจโลกและชีวิตอย่างลึกซึ้ง ถามว่าใครมีความสุขมากกว่ากัน
เคยมีคนไปหาพระพุทธองค์แล้วถามว่าพระองค์เป็นใคร แทนที่จะบอกชื่อบอกสกุล พระองค์บอกว่า
“เราเป็นคนหนึ่งในบรรดาคนที่มีความสุขที่สุดในโลก” ชายคนนั้นไม่เชื่อ
พระพุทธองค์ทรงถามว่า “ในเมืองนี้ใครมีความสุขที่ในโลก”
ชายคนนั้นกราบทูลว่า “พระราชา”
พระพุทธองค์ทรงถามว่า “พระราชาออกมานั่งเล่นชายป่าอย่างเราได้ไหม นี้ในฤดูหนาว ลมกำลังโพยพัด หิมะกำลังโปรยอ่อน ๆ เรามานั่งอยู่ใต้ต้นไม้ใหญ่เอาจีวรคลุมมีความสุข พระราชาทำอย่างนั้นได้ไหม”
“โอ้ ไม่ได้หรอก ทำอย่างนั้นเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อราชบัลลังก์ พระองค์มีสิทธิ์ถูกปฏิวัติได้ทุกเมื่อ”
พระพุทธองค์ตรัสว่า “เราทำอย่างนั้นได้และเราทำเสมอ ๆ ระหว่างเรากับพระราชา ใครมีความสุขที่สุด”
ชายคนนั้นกราบทูลว่า “หม่อมฉันรู้แล้วพระองค์มีความสุขที่สุดในโลก”
พระพุทธองค์คือบุคคลที่เป็นต้นแบบของคนที่อยู่กับแก่นสารของชีวิต โดยที่ไม่เปล่าเปลืองไปกับเรื่องไร้สาระบรรดามีทั้งหมด ในขณะที่ชาวโลกแสวงหาทรัพย์สินเงินทองและความมั่งคั่ง กิน กาม เกียรติ พระองค์ทรงแสวงหาความเข้าใจ คนที่มีความเข้าใจโลกและชีวิตคือคนที่มั่งคั่งที่สุด คือคนที่มีความสุขที่สุด คือคนที่มีคุณค่าที่สุด จากอดีตกาลจนถึงทุกวันนี้ สัจธรรมนี้ยังคงเป็นจริง
พระที่มักน้อยสันโดษไม่ว่าจะหลบลี้หนีไปอยู่ไหนก็ตาม ในป่าในดอยในห้วยในหุบในถ้ำ คนแห่กันไปหาเสมอ เพราะฉะนั้นคนที่มีความเข้าใจโลกและชีวิตจึงเป็นคนที่มีคุณค่า นี้คือคุณค่าชีวิต
(คนที่มีความสุขที่สุดในโลก)
ที่มา ก่อนมรณาจะมาถึง โดย ท่าน ว.วชิรเมธี สำนักพิมพ์อมรินทร์ธรรมะ
บทความน่าสนใจ
ความสุขที่สมบูรณ์ดูอย่างไร โดย สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต)
