มี พุทธศาสนสุภาษิต มากมาย สามารถนำมาเตือนสติและสอนใจเราได้ เช่นถ้อยคำเหล่านี้…
1.อะนาคะตัปปะสัปปายะ อะตีตัสสานุโสจะนา
เอเตนะ พาลา สุสสันติ นะโฬ วะ หะริโต ลุโต
คนเขลาซูบซีด เพราะคำนึงถึงแต่สิ่งที่ยังมาไม่ถึง เพราะเศร้าโศกถึงแต่สิ่งที่ล่วงไปแล้ว เหมือนต้นอ้อสดที่ถูกตัด
2.อะนะวัสสุตะจิตตัสสะ อะนันวาหะตะเจตะโส
ปุญญะปาปะปะหีนัสสะ นัตถิ ชาคะระโต ภะยัง
ผู้มีจิตอันไม่ชุ่มด้วยราคะ มีใจอันโทสะไม่กระทบแล้ว มีบุญและบาปอันละได้แล้ว ตื่นอยู่ย่อมไม่มีภัย
3.โย จะ วัสสะสะตัง ชีเว กุสีโต หีนะวีริโย
เอกาหัง ชีวิตัง เสยโย วิริยัง อาระภะโต ทัฬหัง
ผู้เกียจคร้าน มีความเพียรอันเลว พึงเป็นอยู่ต่อไปถึงร้อยปีก็เท่านั้น ส่วนท่านผู้ปรารภความเพียรมั่นคง แม้มีชีวิตอยู่เพียงวันเดียวประเสริฐกว่า
4.นะ ชัจจา วะสะโล โหติ นะ ชัจจา โหติ พราหมโณ
กัมมุนา วะสะโล โหติ กัมมุนา โหติ พราหมโณ
บุคคลจะเป็นคนเลวหรือประเสริฐเพราะชาติกำเนิดก็หาไม่ แต่เป็นคนเลวก็เพราะการกระทำ เป็นผู้ประเสริฐก็เพราะการกระทำ
5.ชะยัง เวรัง ปะสะวะติ ทุกขัง เสติ ปะราชิโต
อุปะสันโต สุขัง เสติ หิตตะวา ชะยะปะราชะยัง
ผู้ชนะย่อมก่อเวร ผู้แพ้ย่อมนอนเป็นทุกข์ บุคคลที่ละความชนะและความพ่ายแพ้เสียได้ จิตใจย่อมเป็นสุข
6.ปิยะโต ชายะเต โสโก ระติยา ชายะเต ภะยัง
ระติยา วิปปะมุตตัสสะ นัตถิ โสโก กุโต ภะยัง
ที่ใดมีรักก็มักมีโศก ที่ใดมีรักก็มักมีภัย หากละความรักเสียได้ ความโศกและภัยย่อมไม่มี
7.อักโกเธนะ ชิเน โกธัง อะสาธุ สาธุนา ชิเน
ชะเน กะทะริยัง ทาเนนะ สัจเจนาลิกะวาทินัง
พึงชนะคนโกรธด้วยการไม่โกรธ พึงชนะคนชั่วด้วยความดี พึงชนะคนตระหนี่ด้วยการให้ พึงชนะคนพูดพล่อยๆ นั้นไซร้ด้วยคำสัตย์จริง
8.สุทัสสัง วัชชะมัญเญสัง อัตตะโน ปะนะ ทุททะสัง
ปะเรสัง หิ โส วิชชานิ โอปุนาติ ยะถา ภุสัง
อัตตะโน ปะนะ ฉาเทติ กะลิงวะ กิตวา สะโฐ
ความผิดของคนอื่นเห็นได้ง่าย แต่ความผิดของตนนั้นเห็นได้ยาก
คนเรามักเปิดเผยความผิดของคนอื่น เหมือนโปรยแกลบออกไป
แต่ปิดบังความผิดของตนเองไว้ เหมือนนักเลงสกาโกงซ่อนลูกสกาของตน ฉันนั้น
9.อัตตานะเมวะ ปะฐะมัง ปะฏิรูเป นิเวสะเย
อะถัญญะมะนุสาเสยยะ นะ กิลิสเสยยะ ปัณฑิโต
บุคคลควรปฏิบัติตนให้ดีก่อน แล้วค่อยสอนคนอื่นให้รู้ตาม เมื่อบัณฑิตกระทำเช่นนี้ จะไม่มีความมัวหมองเลย
10.โย เจตัง สะหะเต ชัมมิง ตัณหัง โลเก ทุรัจจะยัง
โสกา ตัมหา ปะปะตันติ อุทะวินทุวะ โปกขะรา
ผู้ใดเอาชนะตัณหาอันต่ำช้า ซึ่งยากที่จะเอาชนะได้นี้ ความโศกเศร้าย่อมไม่มี เหมือนหยดน้ำที่ตกจากใบบัว
photo by walkerssk on pixabay
