3 วิธีดูแลสมอง เราให้อ่อนเยาว์
“สมอง” ไม่เหมือนใบหน้า เราไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ถึงริ้วรอยหรือความชราที่เปลี่ยนแปลงไป หลายคนไม่รู้จัก วิธีดูแลสมอง และเรามักจะรู้ตัวอีกทีเมื่ออาการสมองเสื่อมถามหา หรือมีความผิดปกติเกิดขึ้นภายในสมอง ในความคิดของคนทั่วไป สมองมักจะเจริญเติบโตและพัฒนาไปพร้อมกับร่างกาย แต่จริงๆ แล้วมีหลายปัจจัยมากที่ถือเป็นการทำลายสมองให้ชราลง อาทิเช่น การพักผ่อนไม่เพียงพอ เป็นต้น ฉะนั้นเราจึงควรดูแลสมองของเราให้อ่อนเยาว์อยู่เสมอ ด้วยการไม่ทำร้ายสมองจากสิ่งเหล่านี้
โดยเฉพาะเมื่อคนเราอายุเลย 20 ปีไปแล้ว สมองก็จะเริ่มเสื่อมลง โดยไม่ต้องรอให้ถึงวัยชรา และยิ่งเราอายุมากขึ้นเท่าไหร่ เราก็จะเริ่มแสดงอาการของโรคที่เรียกว่า Age Related Cognitive Decline (ARCD) ซึ่งเป็นกระบวนการตามธรรมชาติที่ส่งผลให้เริ่มหลงลืม วอกแวกง่าย รวมถึงมีปัญหาในเรื่องการตัดสินใจนั่นเอง
วิธีดูแลสมองให้อ่อนเยาว์
-
หลีกเลี่ยงการรับสารอนุมูลอิสระ
เพราะสารอนุมูลอิสระคือส่วนหนึ่งที่ทำให้เกิดความแก่ของผิวและร่างกาย ซึ่งเกิดได้จากขบวนการเผาผลาญอาหารของร่างกาย และจากปัจจัยภายนอก เช่น การติดเชื้อ การอักเสบ สิ่งแวดล้อม หรือแม้แต่การออกกำลังกายมากจนเกินไป
เมื่อร่างกายได้รับสารอนุมูลอิสระมาก ๆ จะเข้าไปแทรกซึมในเนื้อสมองผ่านการสูบบุหรี่ หรือสูดดมควันต่างๆ ท่อไปเสีย รวมถึงการทานไขมันในปริมาณมาก เช่นคอหมูย่าง หมูติดมัน วิธีที่ดีที่สุด คือลดการสูดดมควันบุหรี่ หรือหลีกเลี่ยงการทานเนื้อแดง ใช้ผักเข้ามาต้านอนุมูลอิสระแทน โดยรับประทานผักและผลไม้ให้มากขึ้นอย่างน้อย 5 ส่วนต่อวัน
-
กระตุ้นการสูบฉีดเลือดให้สมอง
ในทุก ๆ นาที สมองจะมีเลือดที่ลำเอียงอาหารและออกซิเจนผ่านเข้าไปเพื่อที่จะทำให้สมองทำงานได้เป็นปกติ เมื่อทางเดินสู่สมองมีอาการติดขัดหรือขาดเลือดไปเลี้ยงสมองที่เพียงพอนั่นแสดงให้เห็นว่า จะเกิดเส้นเลือดในสมองอุดตันได้ หากลองคิดง่ายๆ วิธีทำให้เลือกสูบฉีดได้ดีที่สุดคือการออกกำลังกาย เพราะช่วยให้หลอดเลือดลำเลียงออกซิเจนได้ดี รวมถึงส่งอาหารไปยังเซลล์สมองได้อย่างมีประสิทธิภาพ แล้วถ้าเราไม่ออกกำลังกายได้ไหม คำตอบคือได้เช่นกัน แต่คุณต้องหาวิธีอื่นที่เหมาะสมในการกระตุ้นการสูบฉีดของเลือดไปที่สมอง
-
ทำงานอดิเรก
ทำไมเราจึงสนับสนุนการทำงานอดิเรก เพราะงานอดิเรกมักจะเป็นสิ่งที่เราทุกคนชอบทำหรือถนัด รวมถึงทำมันได้อย่างมีความสุขและใช้เวลาอยู่กับมันได้ทั้งวัน งานอดิเรกบางประเภทส่งผลต่อการสร้างความอ่อนเยาว์ให้สมอง อาทิเช่น
- การเล่นดนตรี เพราะการเล่นดนตรีต้องใช้ความจำและทักษะหลายอย่าง รวมถึงบางครั้งต้องแยกสมองในการกดหรือปล่อยนิ้วเพื่อสร้างจังหวะที่แตกต่างออกไป การเล่นดนตรี เสมือนการบังคับให้สมองต้องเรียกข้อมูลกลับไปกลับมาอย่างรวดเร็ว ทำให้กระตุ้นความจำของคุณได้ดี
- การเล่นหมากรุก เรามักจะเห็นผู้สูงวัย ล้อมวงเล่นหมากรุกหรือหมากฮอสเสมอ ไม่ใช่เพียงแค่ความสนุก แต่การเล่นเกมนี้ยังอาศัยทักษะทางสมองในการ คิด วิเคราะห์ แยกแยะเพื่อหนทางชนะเกม ซึ่งกลยุทธ์หรือวิธีการต่าง ๆ นั้นต้องใช้สมองส่วนหน้า ซึ่งเป็นสมองส่วนที่สัมพันธ์กับส่วนของสมองที่เรียกว่า working memory (ซึ่งเป็นส่วนที่เราใช้ตลอดเวลาในชีวิตประจำวัน) ถ้าส่วนนี้ ได้รับการพัฒนาและฝึกฝนมากเท่าไหร่ ก็จะยิ่งทำให้เกิดผลดีต่อพัฒนาการของสติปัญญามากขึ้นเท่านั้น
- การอ่าน คนไทยอ่านหนังสือน้อยลง หรือเลือกที่จะรับข่าวสารผ่านภาพและเสียงแทนมากกว่าในปัจจุบัน แต่การอ่านบ่อยๆ เราจะเกิดการจินตนาการภาพของความหมาย และสิ่งเหล่านี้ช่วยให้เซลล์สมองมีการจัดเรียงรูปแบบใหม่ไปเรื่อยๆ เป็นการจัดระเบียบให้สมองได้จดจำ
เมื่อรู้แล้วว่าสมองเราสามารถอ่อนเยาว์และชราได้ไม่ต่างจากผิวพรรณและใบหน้า ฉะนั้นเราควรจะดูแลสมองของเราให้ดีอยู่เสมอ เพื่อจะได้ไม่เป็นอัลไซเมอร์ก่อนวัยอันควรค่ะ
