ยาไมเกรน ใครมียาตัวไหนเอาออกมาเช็กวิธีใช้ให้ถูกต้อง

รู้จัก ยาไมเกรน ตัวที่ใช้อยู่ ให้ดีกว่าที่เคย

คนในยุคนี้เป็นไมเกรนกันเยอะ ทั้งจากความเครียด การใช้ชีวิต ทำให้หลายคนมักต้องพก ยาไมเกรน ติดตัว เอาไว้ บ้างก็เป็นยาแก้ปวดรุนแรง บางคนก็อาจเป็นยาหลายๆ ตัวที่ทำงานกับระบบสมองและประสาท ซึ่งก็มีหลากหลายแบบ หลายข้อบ่งใช้ แต่ละตัวเป็นอะไรบ้างนั้น ต้องศึกษาเป็นอย่างดีนะคะ แต่ก่อนไปทำความรู้จักกับไมเกรนกันก่อนค่ะ

รู้จักอาการปวดไมเกรน

คนที่ปวดศีรษะไมเกรนมักจะมีอาการปวดศีรษะแบบ ตุบ ๆ เป็นจังหวะ มักจะเกิดข้างเดียว แต่ก็สามารถเป็นทั้งสองข้าง หรือสลับกันเป็น ได้ โดย อาการปวดในช่วงแรกมักมี ความรุนแรงเพียงเล็กน้อย และจะค่อย ๆ เพิ่มความรุนแรงขึ้น ในผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนแรง ไวต่อแสง เสียง หรือกลิ่นมากขึ้น

ปัจจัยกระตุ้นไมเกรน

เมื่อมีอาการปวดไมเกรน หลายคนมักจะมองหายาแก้ปวดไมเกรนประจำตัวกันก่อนเลย แต่ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์อามิต แชคเดฟ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรัฐมิชิแกน ประเทศสหรัฐอเมริกา แนะนำให้ลดอาหาร ปรับพฤติกรรม รวมถึงหลีกเลี่ยงการอยู่ในสิ่งแวดล้อม ที่เพิ่มปัจจัยเสี่ยงอาการปวดศีรษะไมเกรน

โดยอาหารที่คุณหมอแนะนำให้ควรหลีกเลี่ยงคือ

อาหารที่มีโซเดียมสูง เช่น อาหารที่มีรสเค็ม เบเกอรี่ ขนมกรุบกรอบ อาหารกระป๋อง เพราะโซเดียมทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น ส่งผลต่อเส้นเลือดในสมอง
สารให้ความหวาน เช่น แอสปาแตม พบว่าทำให้ระดับเซโรโทนินลดลง
ยาเม็ดคุมกำเนิด เพราะส่งผลให้ระดับฮอร์โมนเอสโทรเจนลดลงในช่วงก่อนมีรอบเดือน
อาหารมัน ของทอด

นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่น ๆ อีกด้วย โดยแต่ละคนอาจต้องจดจำว่าตัวเองนั้น ถูกกระตุ้นไมเกรน ด้วยสาเหตุอะไร อย่างของแอดนอกจากที่กล่าวมานี้แล้ว ยังมีเรื่องของแสงวิววับ เสียงดังกระทันหัน รวมไปถึงอาหารที่มีผลิตภัณฑ์จากนม เป็นต้น

ว่าด้วย ยาไมเกรน

ยาที่ใช้ในไมเกรนอาจแบ่งได้เป็นสองประเภทใหญ่ๆ คือ

ยาที่ใช้รักษาอาการปวดศีรษะไมเกรนฉับพลัน (abortive drugs)
ยาที่ใช้ป้องกันการเกิดไมเกรน (preventive drugs)

ซึ่งยาที่พบว่ามีการใช้บ่อยและมีข้อควรระวังในการใช้ยาค่อนข้างมาก คือ ยา ergotamine ซึ่งเป็นยาประเภทที่ใช้รักษาอาการปวดศีรษะไมเกรนฉับพลัน

ยากลุ่มเออร์กอทามาย

Ergotamine เป็นยาที่ใช้สำหรับรักษาอาการปวดศีรษะไมเกรน ออกฤทธิ์ในการรักษาอาการปวดศีรษะโดยการกระตุ้นตัวรับของสารสื่อประสาทซีโรโทนิน (serotonin) ชนิด 1B และ 1D (5-HT_1Bและ 5-HT_1D) ซึ่งส่งผลให้หลอดเลือดที่ขยายตัวผิดปกติเกิดการหดตัวลงและทำให้อาการปวดศีรษะหายไปในที่สุด นอกจากนี้ ergotamine ยังสามารถกระตุ้นตัวรับอื่นๆ ได้ ได้แก่ α-1 และ dopamine-2 (D₂) ซึ่งการกระตุ้นตัวรับเหล่านี้จะทำให้เกิดผลข้างเคียงจากยา ergotamine (รายละเอียดจะกล่าวต่อไปในหัวข้อ ข้อควรระวังในการรับประทานยา ergotamine )

ในประเทศไทยยา ergotamine มีชื่อทางการค้า เช่น Cafergot^®, Avamigran^® Tofago^® หรือ Poligot-CF^® ซึ่งประกอบไปด้วยตัวยาสำคัญ คือ ergotamine tartrate ขนาด 1 มิลลิกรัม ผสมอยู่กับ caffeine 100 มิลลิกร้ม ส่วน Ergosia^®จะประกอบไปด้วยตัวยาสำคัญ คือ ergotamine tartrate ขนาด 1 มิลลิกรัม เพียงอย่างเดียวเท่านั้น

เป็นยาที่ต้องใช้เฉพาะเวลาที่มีอาการปวดเท่านั้น ห้ามใช้ติดต่อกันทุกวันเพื่อป้องกันอาการปวดศีรษะไมเกรนเด็ดขาด ขนาดการรับประทานยาที่เหมาะสม คือ รับประทานเมื่อมีอาการปวดศีรษะไมเกรนในครั้งแรก 1 หรือ 2 เม็ด จากนั้นทุกๆ ครึ่งชั่วโมงหากอาการไม่ดีขึ้นสามารถรับประทานซ้ำอีกครั้งละ 1 เม็ด แต่ห้ามรับประทานเกิน 6 เม็ดต่อวัน และห้ามรับประทานยาเกิน 10 เม็ด ต่อสัปดาห์ เนื่องจากหากรับประทาน ergotamine ในปริมาณที่มากกว่านี้อาจทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น นำไปสู่หลอดเลือดในสมองแตก หรือหัวใจวายได้

นอกจากนั้นแล้ว ก็ยังมี

พาราเซตามอล

เป็นยาแก้ปวดที่เราคุ้นเคยกันดี เหมาะกับอาการปวดไมเกรนแบบไม่รุนแรง

NSAIDs

เป็นยาบรรเทาอาการอักเสบ ที่ไม่ใส่สเตียรอยด์ เช่น naproxen, ibuprofen เป็นยาที่ออกฤทธิ์ได้เร็ว จึงทำให้กระเพาะอาการระคายเคือง จึงควรกินหลังอาหารทันที หรือกินพร้อมอาหาร นอกจากนั้นยังมีผลต่อตับไต จึงไม่ควรกินเดือนละ 4-10 เม็ด

ยากลุ่มทริปแทน (Triptan)

เช่น eletriptan, sumatriptan มีผลข้างเคียงน้อยกว่ายาในกลุ่ม NSAIDs ช่วยทำให้หลอดเลือดในสมองหดตัว แต่ก็เป็นยาที่ควรใช้ภายใต้คำสั่งแพทย์ เว้นระยะกินอย่างน้อย 12 ชั่วโมง และไม่ควรกินเกินเดือนละ 10 เม็ด และผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องหลอดเลือดควรใช้อย่างระมัดระวัง

กลุ่มยาต้านอาการซึมเศร้า

เป็นยาในกลุ่ม Tricyclic antidepressants เช่น amitriptyline, nortriptyline ลดความถี่ในการเกิดไมเกรน ช่วยให้นอนหลับ นอกจากนั้นยังลดอาการปวดออฟฟิศซินโดรมได้ด้วย

กลุ่มยากันชัก

ยาในกลุ่ม Anticonvulsant เช่น topiramate ช่วยลดความถี่ในการเกิดไมเกรนช่วงที่มีประจำเดือนได้ประมาณ 33% แต่ตัวยาทำให้มีอาการมึนงง เกิดอาการชา

กลุ่มยาลดความดัน

เช่นยา propranolol เป็นยาที่ป้องกันการปวดไมเกรนได้น้อย เพียง 25% เท่านั้น แต่เป็นตัวยาที่ใช้กับผู้ป่วยที่มีโรคความดันโลหิตสูง

กลุ่มยา anti CGRP

CGRP เป็นสารเคมีในระบบประสาท ที่ทำให้หลอดเลือดขยายตัว จากการวิจัยพบว่าขณะที่เกิดอาการปวดไมเกรนนั้นมักมมีสารตัวนี้หลั่งออกมามาก ยา anti CGRP จะเข้าไปทำหยุดการทำงานของสารเคมีตัวดังกล่าว โดยจะเป็นยาฉีดเข้าใต้ผิวหนัง มักฉีดเดือนละครั้ง สำหรับผู้ป่วยไมเกรนเรื้อรัง และผู้ที่ไม่สามารถกินยาแก้ไมเกรนตัวอื่นๆ ได้

ข้อมูล