ไขมัน นับเป็นสารอาหารที่จำเป็น มีหน้าที่หลักเป็นส่วนประกอบสำคัญของผนังเซลล์ และปลอกหุ้มของเซลล์ระบบประสาท นอกจากนี้ยังเป็นสารตั้งต้นของการสร้างน้ำดี และฮอร์โมนสเตียรอยด์ในร่างกาย
คอเลสเตอรอล
เป็นไขมันชนิดหนึ่งที่ร่างกายสามารถสังเคราะห์ขึ้นได้เองจากตับและลำไส้ หรือได้รับจากสารอาหารที่รับประทานเข้าไป อาหารที่มาจากพืชไม่พบคอเลสเตอรอลเป็นส่วนประกอบ พบมากในไขมันสัตว์ ปริมาณไขมันขึ้นอยู่กับชนิดของอาหาร คอเลสเตอรอลเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเซลล์ต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเซลล์สมอง อย่างไรก็ตามหากมีคอเลสเตอรอลมากเกินไปก็เป็นโทษต่อร่างกายเช่นกัน เพราะไขมันเหล่านี้จะไปสะสมอยู่ตามผนังหลอดเลือดแดงทั่วร่างกาย เช่น หลอดเลือดสมอง หลอดเลือดหัวใจ ทำให้เกิดหลอดเลือดแข็งตัวและตีบตัน โดยจะเป็นช้าหรือเร็วขึ้นอยู่กับปริมาณคอเลสเตอรอล และมีปัจจัยเสี่ยงอย่างอื่นร่วมด้วย เช่น ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง เบาหวาน การสูบบุหรี่ ความอ้วน และการไม่ออกกำลังกาย
ไขมันคอเลสเตอรอลจำแนกเป็น 2 ชนิด คือ
–ไขมันชนิดดี ( High Density Lipoprotein หรือ HDL) มีหน้าที่นำคอเลสเตอรอลจากกระแสเลือด และเนื้อเยื่อไปทำลายที่ตับ ดังนั้นถ้าระดับไขมันชนิดดีในเลือดสูง จะทำให้อัตราความเสี่ยงในการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบน้อยลง ไขมันชนิดดีจะมีปริมาณสูงได้โดยการออกกำลังกาย
- ระดับ HDL ปกติ สำหรับผู้ชายมากกว่า 40 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ส่วนผู้หญิงมากกว่า 50 มิลลิกรัมต่อเดชิลิตร
–ไขมันชนิดเลว ( Low Density Lipoprotein หรือ LDL) มีหน้าที่สำคัญในการขนส่งไขมันคอเลสเตอรอลไปยังเนื้อเยื่อต่างๆ และหลอดเลือด และยังเป็นสารตั้งต้นในการผลิตไขมันเกือบครึ่งหนึ่งของไขมันทั้งหมดออกสู่กระแสเลือด หากมีไขมันชนิดนี้อยู่ในเลือดสูงก็จะไปเกาะผนังหลอดเลือด เมื่อพอกหนาขึ้นจนความยืดหยุ่นของหลอดเลือดเสียไป หลอดเลือดจะตีบแคบลงทำให้การไหลเวียนเลือดไม่สะดวก เสี่ยงเป็นโรคเส้นเลือดตีบตันมากขึ้น
- ระดับ LDL ปกติ ไม่ควรมากกว่า 130 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร
ไตรกลีเซอไรด์
ไขมันชนิดนี้ร่างกายสร้างขึ้นจากน้ำตาลและแป้ง หรือจากอาหารที่รับประทานเข้าไป มีความสำคัญทางด้านโภชนาการหลายประการ นับตั้งแต่ให้พลังงาน ช่วยในการดูดซึมวิตามิน เอ ดี อี และเค ช่วยทำให้รู้สึกอิ่มท้องอยู่นาน นอกจากนี้ร่างกายยังเก็บสะสมไตรกลีเซอไรด์ไว้สำหรับให้พลังงานเมื่อมีความต้องการ
อย่างไรก็ตาม การมีไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง ยิ่งถ้าเป็นผู้ที่มีคอเลสเตอรอลสูงอยู่แล้ว มีโอกาสทำให้เป็นโรคหลอดเลือดเลี้ยงหัวใจตีบมากขึ้น
- ไตรกลีเซอไรด์ระดับปกติไม่ควรเกิน 150 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร (ค่าปกติ 50–150 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)
เรื่อง : กนกกาญจน์ เอี่ยมสะอาด