โกหกบาปแค่ไหน …สงสัยจัง? พระอาจารย์มีคำตอบ
รู้ทั้งรู้ว่าการโกหกเป็นสิ่งไม่ดี แต่บางครั้งก็ต้องโกหกบ้างตามมารยาทหรือโกหกให้คนฟังสบายใจ แล้วอย่างนี้ โกหกบาปแค่ไหน …พระอาจารย์สุรศักดิ์ จรณธัมโม ศูนย์พัฒนาจิตเฉลิมพระเกียรติ วัดผาณิตาราม มีคำตอบค่ะ
Q: ก่อนอื่นขอให้ช่วยอธิบายเรื่องศีลห้าและศีลข้อสี่ที่ว่าด้วยข้อห้ามเรื่องการโกหกอย่างกระจ่างก่อนค่ะ
A: ศีลห้าเป็นสิ่งวัดความเป็นปกติของมนุษย์ ผู้มีศีลน้อยลงเท่าใดความเป็นมนุษย์ในบุคคลนั้นก็จะน้อยลงด้วย จริงๆ แล้วศีลไม่ได้เป็นข้อห้ามอย่างที่ทุกคนเข้าใจ ผู้มีศีลไม่ใช่ผู้ที่ถูกห้าม แต่ต้องเป็นผู้ที่มีเจตนางดเว้น ผู้ใดที่มีเจตนางดเว้นการกระทำทางกายทางวาจาที่จะสร้างความเดือดร้อนให้แก่บุคคลอื่น ผู้นั้นคือผู้มีศีล
ศีลข้อที่สี่คือ การที่มีเจตนางดเว้นการพูดเรื่องไม่จริง หากมีการละเมิดที่มีความหมายว่ามีการพูดไม่จริงเกิดขึ้น นั่นคือกำลังมีวาจาที่เป็นอกุศล ผลก็ต้องเป็นอกุศล คงเป็นบุญไปไม่ได้
Q: ศีลข้อนี้จะขาดเมื่อไร และผลจากการผิดศีลข้อสี่จะได้รับผลกรรมอย่างไรคะ
A: ศีลข้อนี้จะขาดเมื่อ หนึ่ง มีเรื่องไม่จริง สอง มีเจตนาที่จะพูดโกหก สาม พยายามพูดออกไป และ สี่ มีผู้เข้าใจผิด ต้องแยกให้ชัดเจน คนเรามีการกระทำได้สามทางคือ กาย วาจา และใจ การคิดเป็นเรื่องของใจ หากคิดอยากจะโกหก มีเจตนาทางใจเกิดขึ้น บาปก็เกิดขึ้นทางใจแล้ว หากมีการพูดไม่จริงอีกก็เป็นบาปจากการกระทำทางวาจา แยกกัน ไม่ปะปนกัน ทำสิ่งใดก็ได้ผลตามที่กระทำนั้น
ผลของการพูดไม่จริง คือ ขาดผู้คนเชื่อถือ ขาดบุคคลคบหาที่จริงใจ จิตใจร้อนรนไม่ปกติ หลังจบชีวิตในชาตินี้ หากได้ไปเกิดเพราะผลของกรรมนี้ก็จะไปเกิดด้วยแรงของอกุศลคือทุคติภูมิ
Q: การปฏิเสธหรือบอกปัดเพื่อมารยาท ถือว่าเป็นการโกหกหรือไม่คะ
A: “ใช่” บอกว่า “ไม่ใช่” “ไม่ใช่” บอกว่า “ใช่” จะถือว่าไม่โกหกคงไม่ได้ จริงๆ ถ้าเป็นไปได้ควรงดเสีย ไม่พูด เพราะไม่มีการโกหกเรื่องใดที่น่ายกย่องว่าเป็นมารยาทที่ควรทำ
Q: การโกหกเพื่อความสบายใจของผู้อื่น เช่น การโกหกเกี่ยวกับอาการเจ็บป่วย ถือว่าเป็นบาปหรือไม่คะ
A: ลองคิดดูขณะที่จะโกหกว่า “ทุกข์หรือสุข” ผู้ที่กำลังโกหกก็ทุกข์เมื่อพูดไปแล้วก็ยังทุกข์ เพราะกลัวเขาจะรู้ว่าโกหก เป็นทุกข์อย่างนี้จะบอกว่าบุญได้อย่างไร
Q: แล้วอย่างนี้จะให้ทำอย่างไรคะ
A: เลือกที่จะไม่พูดหรือถ้าต้องพูดก็คงต้องพูดความจริง เราอาจคิดแทนใครไม่ได้ทั้งหมด การรู้ความจริงอาจทำให้ผู้นั้นเตรียมตัวก่อนตายให้พร้อมขึ้นก็ได้ ไม่ก็อาจทำให้เป็นประโยชน์แก่การรักษามากยิ่งขึ้น
ดีกว่าไหม ถ้าจะลองใช้ชีวิตแบบนี้ดู
- พูดแต่ความจริง ยอมไม่พูดดีกว่าพูดโกหก พยายามลดกิเลส “ความอยาก” อยากได้ อยากมี อยากเป็น ซึ่งเป็นหนึ่งในตัวการสำคัญของการโกหก
- มีสติ คิดก่อนพูดเสมอ
- ใช้ชีวิตอย่างที่เราเป็น ภูมิใจ และมั่นใจในตัวเอง
- เอาใจเขามาใส่ใจเรา ในเมื่อคุณเองยังไม่ชอบคนโกหก คนอื่นก็คงไม่ต่างไปจากคุณเช่นกัน
หากทำได้อย่างนี้ เชื่อเหลือเกินว่า คุณจะใช้ชีวิตทุกวันด้วยความสบายใจ ไร้กังวลและจะไม่มีใครมาตั้งคำถามให้คุณต้องอึดอัดใจอีกแล้วว่า “ทำมั้ย…ทำไมต้องโกหก”
บทความที่เกี่ยวข้อง
ปัญหาธรรมประจำวันนี้: โกหก เพราะหน้าที่ การงาน ผิดศีลหรือไม่
5 วิธีกำจัดสารพัดสัตว์ตัวร้ายแบบ ไม่ผิดศีล
กรรม 11 ข้อ จากการผิดศีลข้อสาม ธรรมะจากท่าน ว.วชิรเมธี
อุทาหรณ์คนโกหก! พีท พ่อค้าขายล็อตเตอรี่ลวงโลก ปั้นเรื่องล็อตเตอรี่ 90 ล้าน
