ถาม
คนที่ต้อง โกหก บ้างเพื่อดำรงชีพอย่างพ่อค้าแม่ค้า ผิดศีลไหม
ตอบ
อย่างนี้ก็ต้องดูเจตนานะ ถ้าพูดไม่จริงโดยที่เรามีเจตนาให้เขาเชื่อหรือเรามุ่งเอาประโยชน์จากคำพูดเหล่านั้น ซึ่งหมายความว่าผู้ที่เชื่อเราเป็นผู้เสียประโยชน์ นั่นก็ถือเป็นมุสาวาท แล้วก็ล่วงกรรมบถด้วย ถือว่าเป็นการกระทำที่ไม่ดี แต่จริงๆ แล้วการค้าการขายก็ไม่จำเป็นต้อง โกหก นะ แน่นอนว่าการค้าการขายก็ย่อมต้องการกำไร เราซื้อมาถูก ก็ต้องขายแพงกว่าทุนเป็นเรื่องธรรมดา แต่เราจะ โกหก หรือไม่ขึ้นอยู่ที่เจตนาเป็นหลัก
ยกตัวอย่างเช่น เราไปซื้อทุเรียนหมอนทองจากจันทบุรีมากิโลกรัมละ 30 บาท แล้วจะนำไปขายกิโลกรัมละ 45 บาท คนก็มาต่อราคาเหลือ 35 บาท พ่อค้าแม่ค้าก็อาจจะบอกว่า ขายไม่ได้ ขาดทุน ที่พ่อค้าบอกว่าขาดทุนนั้น เขามีเจตนาที่จะโกหกหรือเปล่าก็ต้องย้อนกลับไปดูที่ข้อเท็จจริงของเขา ตั้งแต่เขาซื้อทุเรียน 30 บาท ค่าน้ำมันรถอีก ต้นทุนค่าแรงอีก ก็บวกรวมลงไปคำนวณไปมาปรากฏว่าราคาต้นทุน 40 บาท ดังนั้นกรณีนี้จึงไม่ถือว่าเป็นการโกหก แต่ถ้าเป็นเจตนาอีกอย่าง เช่น พ่อค้าบอกว่าขาย 40 บาทก็ขาดทุนแล้ว นั่นก็ย่อมถือเป็นการโกหก
ธรรมะจากพระอาจารย์มานพ อุปสโม : พระอาจารย์ผู้ไขปัญหา
หากผู้อ่านมีปัญหาหนักใจ ต้องการคำแนะนำแฝงด้วยแนวคิดทางธรรม สามารถส่งคำถามมาได้ที่
นิตยสาร Secret คอลัมน์ Dhamma Daily หรือ dhammadaily2015@gmail.com
