อาการ
อาการของโรคทอนซิลอักเสบที่พบบ่อย ได้แก่
- มีไข้สูง อาจหนาวสั่น
- ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
- ปวดศีรษะ
- ปวดหู เพราะอักเสบมีผลถึงการอักเสบของหูชั้นกลางได้ เนื่องจากท่อของหูชั้นกลางเปิดเข้าสู่ลำคอ (ท่อยูสเตเชียน)
- กลืนลำบาก เบื่ออาหาร
- เสียงพูดเหมือนอมของอยู่เนื่องจากทอนซิลโต จึงเหมือนมีก้อนเนื้อในคอ
- มีต่อมน้ำเหลืองลำคอโต มักเกิดทั้งสองด้าน ซ้ายและขวา ถ้าเกิดจากเชื้อแบคทีเรียจะเป็นการโตของต่อมน้ำเหลืองด้านหน้าลำคอ แต่ถ้าเกิดจากการติดเชื้อไวรัสมักเป็นการโตของต่อมน้ำเหลืองด้านหลังลำคอ
- ทอนซิลโต บวม แดง และอาจพบเกิดหนองได้
- มีกลิ่นปาก
- อ่อนเพลีย
- เมื่อเกิดจากการติดเชื้อไวรัสมักมีอาการคล้ายไข้หวัดร่วมด้วย เช่น ไอ จาม มีน้ำมูก
การวินิจฉัย
แพทย์วินิจฉัยโรคทอนซิลอักเสบได้จากประวัติอาการ ประวัติการสัมผัสโรค การตรวจร่างกาย และการตรวจลำคอ บางครั้งอาจมีการตรวจย้อมเชื้อ/เพาะเชื้อจากการป้ายกวาดคอ แต่ถ้าเกิดการอักเสบเพียงต่อมข้างเดียว อาจต้องตัดทอนซิลเพื่อตรวจชิ้นเนื้อทางพยาธิวิทยา เพื่อแยกว่าไม่ใช่เกิดจากโรคมะเร็ง
แนวทางการรักษา
ได้แก่ การรักษาสาเหตุ การผ่าตัดทอนซิล และการรักษาประคับประคองตามอาการ
การรักษาสาเหตุ
เช่น ให้ยาปฏิชีวนะเมื่อเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย แต่เมื่อติดเชื้อไวรัส การรักษาจะเป็นเพียงการประคับประคองตามอาการ เพราะยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อไวรัสไม่ได้
การรักษาประคับประคองตามอาการ
เช่น ให้ยาลดไข้บรรเทาปวด พักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำมากๆ กินอาหารอ่อน/อาหารเหลว/อาหารน้ำรสจืด บ้วนปากด้วยน้ำเกลือหรือน้ำยาบ้วนปากบ่อยๆ และหลังอาหารหรือเครื่องดื่มทุกครั้ง และอมยาอมบรรเทาอาการเจ็บคอ
ผลข้างเคียง
ผลข้างเคียงจากโรคทอนซิลอักเสบ ได้แก่ ทอนซิลเป็นหนอง หูชั้นกลางอักเสบ และเมื่อเกิดจากการติดเชื้อสเตร็ป อาจเกิดโรคหัวใจรูมาติก และ/หรือโรคไต แต่ถ้าเป็นโรคทอนซิลอักเสบเรื้อรัง (ทอนซิลมักโตมาก) อาจเป็นสาเหตุของการนอนกรน หรือโรคนอนหลับแล้วหยุดหายใจ
