ผู้หญิง ขาดธาตุเหล็ก เรื่องใหญ่กว่าที่คิดเยอะ มาดูกัน

ผู้หญิง ขาดธาตุเหล็ก เรื่องใหญ่กว่าที่คิดเยอะ

ธาตุเหล็ก เป็นหนึ่งในสารอาหารที่ร่างกายต้องการตามหลักโภชนาการ ส่งผลต่อระบบต่างๆ ในร่างกายมากมาย โดยเฉพาะเรื่องของเม็ดเลือด วันนี้เรานำเรื่องราวของ หญิงสาว ที่ต้องเผชิญกับภาวะ ขาดธาตุเหล็ก จากบทความของ นพ.กรกฎ พานิช มาเล่าต่อกันฟัง ค่ะ

โลหิตจาง ใครว่าเรื่องเล็ก

“จอย” สาวโสดวัย 30 ปี อาชีพพนักงานบริษัท มีอาการไม่สบายตัว เป็นลมบ่อย มือเท้าเย็น หลายครั้งเดิน ๆ อยู่ก็ต้องหยุดเพราะ
เป็นตะคริว วิ่งออกกำลังกายได้ไม่ถึง 10 นาที ก็หายใจหอบเหนื่อย ปวดหลัง ปวดหัว บ่อยมาก เธอจึงปรึกษาผมว่า ควรออกกำลังกายวิธีใดเพื่อให้ร่างกายแข็งแรงขึ้น

หลังจากซักถามประวัติ ตรวจร่างกาย และตรวจเลือด พบว่า จอยกินอาหารมังสวิรัติมาหลายปีแล้ว ตรวจพบชีพจรเต้นประมาณ 88 ครั้ง ต่อนาที(หัวใจเต้นค่อนข้างเร็ว) เวลาให้ลุกนั่งเร็วๆ จะมีอาการเวียนศีรษะเล็กน้อย ผลตรวจเลือดพบภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก

จอยถามผมว่า “ทำไมดิฉันถึงขาดธาตุเหล็กได้คะ กินอาหารก็ครบทุกมื้อนะคะ แถมกินเก่งด้วย” ผมจึงต้องอธิบายว่า ในกรณีของจอยนั้น
น่าจะเกิดจากการกินมังสวิรัติ ร่างกายสามารถดูดซึมธาตุเหล็กจากผักเข้าสู่ร่างกายได้น้อยกว่าเมื่อเทียบกับการดูดซึมธาตุเหล็กจากเนื้อสัตว์

และอาหารมังสวิรัติยังมีสารต้านการดูดซึมธาตุเหล็กในปริมาณสูง ซึ่งทำให้ได้รับธาตุเหล็กน้อยลง เสี่ยงต่อการขาดธาตุเหล็กได้ ต้องกินอาหารหรือยาเสริมธาตุเหล็กเสียก่อน จอยสามารถออกกำลังกายได้แต่ต้องปรับลดลง เช่น จากวิ่งเป็นเดินเร็ว ลดเวลาลงจาก 10 นาทีเหลือ 5 นาที ถ้าทำได้พอไหวไม่เหนื่อยจึงค่อยๆเพิ่มขึ้นครั้งละ 2 – 3 นาที แล้วจึงเปลี่ยนจากเดินเร็วเป็นวิ่งเหยาะ ระหว่างวันควรยืดเหยียดกล้ามเนื้อน่องบ่อยๆเพื่อป้องกันการเกิดตะคริว

ออกกำลังกาย ยิ่งแย่ลง

“สา” ผู้รักการวิ่งเป็นชีวิตจิตใจ ผ่านการวิ่งมาราธอนมาหลายสนาม ช่วง 4 เดือนมานี้เธอรู้สึกอ่อนเพลียง่ายกว่าเดิม จึงไปตรวจ พบว่ามีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก ก็ได้แต่สงสัยว่าทำไมออกกำลังกายมากแต่ร่างกายกลับแย่ลง

กรณีนี้ผมขออธิบายว่า นักวิ่งสามารถสูญเสียธาตุเหล็กได้หลายทาง เช่น ทางเหงื่อทางปัสสาวะ ทางลำไส้ หรือเลือดออกจากกระเพาะอาหาร เพราะเลือดมาเลี้ยงกระเพาะอาหารน้อยลง เนื่องจากขณะวิ่ง เลือดต้องไปเลี้ยงกล้ามเนื้อมากขึ้น หรือเสียธาตุเหล็กจากเม็ดเลือดแดงแตก เนื่องจากขณะวิ่ง เท้าต้องกระแทกพื้นตลอดเวลาและที่สำคัญที่สุดคือ เสียเลือดจากประจำเดือน

นอกจากสาเหตุเหล่านี้แล้ว ในการออกกำลังกาย ไขกระดูกของเรายังถูกกระตุ้นให้ดึงธาตุเหล็กมาใช้เพื่อสร้างเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้นด้วย รวมแล้วธาตุเหล็กที่ได้จากอาหารก็จะลดจำนวนลงไปอีก ในนักกีฬาสาวๆ พบภาวะนี้ได้ถึงร้อยละ 10 ถือว่าไม่น้อยเลยทีเดียว

นักวิ่ง นักกีฬาสาวๆทั้งหลายลองเช็กสุขภาพตัวเองกันแล้วหรือยังคะ