วิธีสยบ ความดันเลือดสูง ด้วยตัวเอง
สมัยนี้ใครๆ ก็เป็น ความดันเลือดสูง (ความดันโลหิตสูง) ดังนั้นถ้าจะทักทายกันให้ทันสมัยก็ต้องทักว่า “ความดันคุณสูงหรือยัง”
น่าประหลาดใจว่า ความชุกในการเกิดโรคความดันเลือดสูงนั้นแตกต่างกันมาก อย่างในชนบทของประเทศอินเดียซึ่งผู้คนกินเนื้อสัตว์กันน้อย มีอุบัติการณ์เกิดโรคต่ำแค่ 3.4 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น แต่ในประเทศที่คนกินเนื้อสัตว์กันอย่างเป็นล่ำเป็นสัน เช่น โปแลนด์ อุบัติการณ์เกิดความดันเลือดสูงพุ่งถึง 78 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว
ผมเองเคยทำงานวิจัยกับกลุ่มคนที่มาตรวจสุขภาพประจำปีที่โรงพยาบาล พบว่า มีคนเป็นความดันเลือดสูง 33 เปอร์เซ็นต์ แสดงว่าคนไทยมีค่าเฉลี่ยอยู่ระดับกลางๆ ตามเคย ไม่มากไม่น้อย
เป็นความดันเลือดสูงแล้วใครจะทำไม มีอะไรไหม แหะๆ มีสิครับ The Global Burden of Disease (GBD) ซึ่งเป็นสถาบันวิจัยแบบทุ่มทุนสร้างขนาดใหญ่ระดับโลก เพราะได้รับเงินสนับสนุนจากมูลนิธิของบิลเกตส์ ได้พบข้อสรุปเป็นเอกฉันท์ว่า ปัจจัยเดียวที่ใช้ทำนายการเจ็บป่วย การเสียชีวิต และความทุพพลภาพของผู้คนทั่วโลกได้อย่างแม่นยำที่สุดก็คือ… การมีความดันเลือดสูง
ผมพบว่า สมัยนี้คนไทยที่เป็นโรคความดันเลือดสูงแล้วมีแฟชั่นอย่างหนึ่งคือการบ้าวัดความดัน วัดกันตั้งแต่เช้ายันเย็น คนไข้ของผมบางคนวัดความดันทุก 5 นาที น่าเป็นห่วงว่าเขาจะเป็นอะไรไปเสียก่อน เพราะความบ้ามากกว่าโรคความดันเลือดสูงเอง
แล้วเขาจะมารายงานผลให้ผมฟังด้วยนะว่า วัดตอนเช้าค่าความดันค่อนข้างนิ่ง ไปห้องสุขาก็ยังนิ่ง ไปออกกำลังกายก็ยังนิ่ง กินข้าวเช้าก็ยังนิ่ง พอญาติโทรศัพท์มาหา บ่นปัญหาซึ่งไม่ใช่ปัญหาใกล้ตัวเขาเลย พอวางหูแล้วมาวัดความดันเขาบอกว่า โอ้โห…คราวนี้มันวิ่งขึ้นจู๊ดเลยครับคุณหมอ
คือแค่ฟังญาติบ่น ความดันก็วิ่งได้แล้ว นี่นับเป็นผลวิจัยที่ไม่เคยมีการตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์มาก่อน
กลับมาคุยเรื่องใคร ๆ ก็เป็นความดันเลือดสูงกันดีกว่าคนสมัยนี้ เชื่อกันว่า เมื่อแก่ตัวแล้วความดันเลือดจะค่อย ๆ สูงขึ้นเป็นเรื่องปกติ แต่นั่นเป็นความเข้าใจผิด แท้จริงแล้วความดันเลือดต้องมีค่าปกติไปตลอดอายุขัย แต่ที่ความดันเลือดสูงขึ้น เป็นเพราะการกินอาหารและการใช้ชีวิตผิด
งานวิจัยสุขภาพเรื่อง The Yanomami Indians in the INTERSALT Study ได้สำรวจชนเผ่าอินเดียนแดงยาโนมามิ (Yanomami) ที่กินแต่พืช เดินป่าเป็นหลัก ไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จำนวน 10,079 คน ซึ่งกระจายอยู่ 32 ประเทศในทวีปแอฟริกา พบว่า ไม่มีใครเป็นความดันเลือดสูงเลยความดันเฉลี่ยอยู่ที่ 95 / 61 มิลลิเมตรปรอทตลอดอายุขัยโดยไม่เพิ่มขึ้นเมื่อแก่ตัวลง
นอกจากนี้ยังมีระดับเกลือโซเดียมในปัสสาวะต่ำ(0.9 nmol / 24 h) มีระดับโพแทสเซียมในปัสสาวะสูง ซึ่งวงการแพทย์รู้กันดีว่า โซเดียมซึ่งมาจากอาหารเค็มทำให้ความดันเลือดสูง ส่วนโพแทสเซียมซึ่งมาจากอาหารจำพวกพืชผักผลไม้ทำให้ความดันเลือดต่ำ