การ ควบคุมน้ำตาล แอดเชื่อว่าเป็นเป้าหมายของผู้ที่มีน้ำตาลปริ่มๆ เกือบเส้นยาแดง หรือผู้ที่เป็นเบาหวานแล้วอย่างแน่นอน วันนี้แอดเลยจะพาไปดูว่า ในทางแพทย์แผนไทย มีอะไรบ้างน๊า ที่จะช่วยเราควบคุมน้ำตาลได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ก็ต้องคุมปริมาณของหวานด้วยนะคะ
ในทางแพทย์แผนไทยนั้นจะแบ่งรสของสมุนไพร คือ รสฝาด รสหวาน รสเมาเบื่อ รสขม รสเผ็ดร้อน รสมัน รสหอมเย็น รสเค็ม รสเปรี้ยว และรสจืด เพื่อใช้ปรุงยารักษาโรคและในกรณีผู้ป่วยเบาหวานซึ่งแพทย์แผนไทย ถือว่ามีสภาวะเสมหะกำเริบ ปิตตะ วาตะหย่อน หรือมีลักษณะอ้วนเจ้าเนื้อ แพทย์แผนไทยจะใช้รสยา 4 รสเป็นหลักในการรักษา ประกอบด้วยสมุนไพรรสขม รสเผ็ดร้อน รสฝาด รสจืด และรสเมาเบื่อ
ครูแพทย์แผนไทยพรปรียา กล่าวเพิ่มเติมว่า
เบาหวานต้องใช้สมุนไพรรสขมช่วยบำรุงตับ บำรุงน้ำดี บำรุงไฟย่อยอาหารตั้งแต่ต้นทาง แต่ควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสม หากมากเกินไปอาจทำให้ตับอักเสบ และการไหลเวียนมีปัญหาได้
ส่วนสมุนไพรรสเผ็ดร้อน ช่วยให้ไฟย่อย และการเผาผลาญในร่างกายทำงานได้ดี ช่วยกระจายเลือดลมที่ติดขัดให้เดินสะดวก เช่น ขิง ข่า ตะไคร้ ใบกะเพรา และพริกไทย
ส่วนรสฝาด จะช่วยสมานบาดแผลเพราะคนที่เป็นเบาหวานเนื้อหนังมักไม่แข็งแรงเกิดบาดแผลง่าย และรสจืด ช่วยให้ไตไม่ทำงานหนัก ช่วยขับพิษน้ำตาลออกทางปัสสาวะ ทั้งนี้สมุนไพรบางชนิดที่สามารถนำไปประกอบอาหารได้ก็แนะนำให้กินเป็นอาหาร เช่น มะระขี้นก ผักเชียงดา สะเดา ขี้เหล็ก มะเขือพวง หรือในเครื่องแกง เครื่องต้มยำของไทย ก็มีสมุนไพรรสเผ็ดร้อนเป็นส่วนผสม
สมุนไพรรสขม
สรรพคุณ บำรุงตับ บำรุงน้ำดี บำรุงไฟธาตุ ลดน้ำตาลในเลือด
สมุนไพรรสขมมีอะไรบ้าง
มะระขี้นก ฟ้าทะลายโจร สะเดา ขี้เหล็ก ผักเชียงดา ผักง้วนหมู หนุมานประสานกาย จักรนารายณ์ มะแว้ง มะเขือพวง ลูกใต้ใบ ไมยราบ
ข้อควรระวัง
สมุนไพรรสขมช่วยบำรุงตับ ทำให้ตับทำงานได้ดีขึ้น เนื่องจากตับมีหน้าที่สร้างไฟธาตุ สร้างน้ำดีในการย่อยอาหาร แต่ควรใช้ในปริมาณที่พอเหมาะ และเว้นระยะในการรับประทาน เพราะถ้ามากเกินไปอาจส่งผลทำให้ตับมีปัญหาได้
การใช้มะระขี้นก รสขม
แบบที่ 1
-นำผลมะระขี้นกสด 8 -10 ผล เอาเมล็ดในออก หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ
-นำใส่ในโถปั่น เติมน้ำสะอาด ประมาณ 100 มิลลิลิตร
-ปั่น และคั้นเอาแต่น้ำดื่ม โดยแบ่งดื่มวันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น
แบบที่ 2
-นำเนื้อมะระขี้นก หั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ ตากแดดให้แห้ง
-นำมาชงกับน้ำเดือด โดยใช้มะระขี้นก 2-3 ชิ้น ต่อน้ำ 1 ถ้วยชา
-ดื่มแบบชาครั้งละ 2 ถ้วยชา วันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น หรือ นำมะระขี้นกแห้ง 4-5 ชิ้น ใส่ในกระติกน้ำร้อนดื่มแทนน้ำ
การใช้อินทนิลน้ำ
แบบที่ 1
-ใช้ใบอินทนิลน้ำสด เลือกใบแก่ปริมาณ 100 กรัม หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ
-ต้มกับน้ำสะอาด 1 ลิตร โดยต้มให้เดือด จากนั้นลดไฟลง เคี่ยวต่อด้วยไฟอ่อน อีกประมาณ 15 นาที
-ใช้ดื่มครั้งละ 1 ถ้วยชา ก่อนอาหารวันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น
แบบที่ 2
-ใช้ใบอินทนิลน้ำ นำมาหั่นตากแดดให้แห้ง
-คั่วด้วยไฟอ่อนๆ จนหอมกรอบ และเก็บใส่พาชนะ
-นำมาต้มน้ำดื่ม โดยใช้ใบอินทนิล ประมาณ 1-2 หยิบมือ ใส่น้ำพอท่วมตัวยา นำขึ้นตั้งไฟต้มจนเดือด
-ใช้ดื่มครั้ง 1 ถ้วยชา ก่อนอาหารวันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น
สมุนไพรรสเผ็ดร้อน (มีทั้งร้อนมาก และร้อนน้อย)
สรรพคุณ ช่วยย่อยอาหาร ช่วยกระจายเลือดลม ทำให้เลือดลมเดินสะดวก
สมุนไพรรสร้อนมีอะไรบ้าง
พริกไทย กุ่ม เจตมูลเพลิง หอมแขก แห้วหมู พลูคาว หญ้าดอกขาว ขิง ข่า ใบกะเพรา อบเชย กระวาน ช้าพลู
การทานช้าพลู รสเผ็ดร้อน
วิธีใช้
-นำช้าพลูทั้งห้า 1 กำมือ ล้างให้สะอาด
-หั่นเป็นชิ้น ใส่น้ำสะอาดให้ท่วมตัวยา ต้มให้เดือด จากนั้นลดไฟลง เคี่ยวต่ออีกประมาณ 15-20 นาที จนปริมาณน้ำสมุนไพรลดลง เหลือ 1 ใน 3 (ต้ม 3 เอา 1)
-ใช้ดื่มครั้งละ 1 แก้วกาแฟ ก่อนอาหาร วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น
การทานกะเพรา รสเผ็ดร้อน
วิธีใช้
-นำใบกะเพราสด มาตากแดดให้แห้ง
-ใช้ใบกะเพราแห้ง ประมาณ 2-5 กรัม (1 หยิบมือ) ชงกับน้ำร้อน
-ใช้ดื่มปริมาณ 1 แก้วกาแฟ ก่อนอาหาร วันละ 1 ครั้ง
สมุนไพรรสฝาด
สรรพคุณ ช่วยสมานเนื้อหนัง ทำให้เนื้อเยื่อ และผิวหนังแข็งแรง กระชับ มีช่องทำให้ลมเดินได้สะดวกขึ้น และช่วยเพิ่มธาตุไฟได้เล็กน้อย
สมุนไพรรสฝาดมีอะไรบ้าง
มะขามป้อม พิกัดตรีผลา (ประกอบด้วยสมุนไพร 3 ชนิด คือ สมอไทย สมอพิเภก และมะขามป้อม) ขมิ้นชัน
มังคุด ไพล เกสรบัวหลวง เถาวัลย์เปรียง ใบหว้า เมล็ดหว้า
การทานหว้า
วิธีใช้
-นำเมล็ดสดของลูกหว้า 100 กรัม ต้มกับน้ำสะอาด 1 ลิตร
-โดยต้มให้เดือด จากนั้นลดไฟลง เคี่ยวต่อด้วยไฟอ่อนอีก 15-20 นาที
-ใช้ดื่มครั้งละ 1 ถ้วยชา ก่อนอาหารวันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น
สมุนไพรรสจืด
สรรพคุณ ช่วยขับน้ำ ช่วยการทำงานของไต ขับพิษน้ำตาลในเลือดออกทางปัสสาวะ การขับน้ำออกจากร่างกายไปจำนวนหนึ่งจะทำให้ธาตุไฟมีกำลังมากขึ้น
สมุนไพรรสจืดมีอะไรบ้าง
รากเตย รากลำเจียก ซังข้าวโพด ตำลึง ฟัก แฟง หญ้าปราบ บานไม่รู้โรย วุ้นว่านหางจระเข้
การทานเตยหอม
วิธีใช้
-นำรากเตยหอม ประมาณ 1 ขีด สับเป็นท่อนเล็ก ๆ ต้มกับน้ำ 1 ลิตร
-ต้มจนเดือด จากนั้นลดไฟลง และเคี่ยวต่อประมาณ 15-20 นาที กรองเอาแต่น้ำสมุนไพร
-ใช้ดื่ม ครั้งละครึ่งแก้วกาแฟ ก่อนอาหาร วันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น
การทานตำลึง รสจืด
วิธีใช้
แบบที่ 1
-นำเถาตำลึงแก่สด ประมาณ 1 กำมือ สับเป็นชิ้น
-ใส่น้ำให้ท่วมตัวยา ต้มจนเดือด และเคี่ยวต่อประมาณ 15-20 นาที กรองเอาแต่น้ำสมุนไพร
-ใช้ดื่มครั้งละ 1 แก้วกาแฟ ก่อนอาหาร วันละ 2 ครั้ง เช้า เย็น
แบบที่ 2
-นำผลตำลึงดิบ 4-5 ผล
-ใส่ในโถปั่น เติมน้ำเล็กน้อย ปั่น และคั้นเอาแต่น้ำดื่ม
-ให้ดื่มครั้งละ 1 แก้วกาแฟ ก่อนอาหาร วันละ 2 ครั้ง เช้า เย็น
สมุนไพรรสเมาเบื่อ
สรรพคุณ แก้พิษดี โลหิต และเสมหะ แก้และปรับน้ำเหลือง ทำให้พิษสงบ
สมุนไพรรสเมาเบื่อมีอะไรบ้าง
ขันทองพยาบาท ชุมเห็ด ทองพันชั่ง กำแพงเจ็ดชั้น หัวร้อยรู หัวข้าวเย็นเหนือ -ข้าวเย็นใต้
โดยสมุนไพรในกลุ่มนี้ ไม่นิยมนำมาใช้เป็นอาหาร หรือใช้เป็นสมุนไพรเดี่ยว แต่จะเป็นส่วนประกอบในตำรับยารักษาเบาหวาน ตามภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย
ผู้ป่วยเบาหวาน ใช้สมุนไพรอย่างไรให้ปลอดภัย
- การใช้ยาไม่ว่ายาแผนปัจจุบัน หรือยาจากสมุนไพร จำเป็นต้องตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอ เป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ควรละเลยเป็นอันขาด
- การใช้สมุนไพรช่วยรักษาโรคเบาหวาน ควบคุมน้ำตาล ควรศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับสมุนไพรนั้น ๆ อย่างละเอียดเพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจในการใช้อย่างถูกต้อง โดยใช้หลัก ใช้ให้ถูกต้น ถูกส่วน ถูกขนาด ถูกวิธี และถูกกับโรค หากไม่แน่ใจควรปรึกษาแพทย์แผนไทย
- หมั่นสังเกตความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการใช้สมุนไพร หากเกิดความผิดปกติให้ปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรทันที
- ระวังการใช้สมุนไพร และยากลุ่มเพิ่มการหลั่งอินซูลิน ร่วมกัน
- ควรงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่ พักผ่อนให้เพียงพอ และออกกำลักงายอย่างสม่ำเสมอ
- หญิงตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตร ควรหลีกเลี่ยงการใช้สมุนไพร เพราะอาจเกิดความเสี่ยงที่จะเป็นอันตรายต่อตนเอง และทารกได้
- สมุนไพรชนิดใดที่ใช้เป็นทั้งยา และอาหาร ควรรับประทานเป็นอาหารก่อน เพราะจะทำให้ได้รับสาระสำคัญในปริมาณไม่มาก ทำให้ร่างกายค่อย ๆ ปรับตัว จึงได้รับประโยชน์ทางยาในเบื้องต้นอย่างปลอดภัย
ที่มา : นิตยสารชีวจิต ฉบับ Natural Sugar Guide กินน้ำตาลธรรมชาติ คุมเบาหวาน ช่วยอ่อนวัย
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
“ความเครียด” ภัยเงียบ กระตุ้นเบาหวาน
เบาหวาน แค่ปรับก็ดีขึ้น
6 : 6 : 1 รหัสลับ ลดเค็ม ลดหวาน ห่างไกล เบาหวาน ความดัน และอีกสารพัดโรค
ติดตามชีวจิตได้ที่
Instagram Cheewajitmedia
Facebook นิตยสารชีวจิต
