ร็อกแอนด์โรล เมนูปรับสมดุลต้านอ้วน!
โดย อ.วันทนี ธัญญา เจตนธรรมจักร ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์แผนไทย
ศาสตร์การแพทย์แผนไทยมองว่า โรคอ้วนที่เกิดในผู้สูงอายุ นั้นเป็นเพราะ ผู้สูงอายุจัดอยู่ใน วัยของ “วาตะ”(ธาตุลม) ซึ่งเรียกว่า “ปัจฉิมวัย” โดยนับตั้งแต่อายุ 32 ปีถึงอายุขัย ซึ่งดิฉันจะแบ่งกลุ่มของปัจฉิมวัยเป็นสองช่วงคือ ช่วงอายุ 32-60 ปี และ 60-อายุขัย และจะขอกล่าวถึงในกลุ่มปัจฉิมวัยที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ซึ่งเป็นวัยของธาตุลมหรือวัยของวาตะ(แต่เป็นลมที่เริ่มเสื่อมถอย)
ระบบลมของร่างกายในศาสตร์การแพทย์แผนไทยสัมพันธ์กับหลายๆ ระบบ เช่น ระบบการไหลเวียนต่างๆ ระบบประสาท ระบบทางเดินอาหารและการย่อย การขับถ่าย ระบบการรับความรู้สึก ซึ่งสำหรับโรคอ้วน จะเชื่อมโยงกับลมในระบบทางเดินอาหารและการย่อย การขับถ่าย(ลมโฏฐาสยาวาต และลมกุจฉิสยาวาต) เป็นหลัก โดยสังเกตได้จากเมื่ออายุมากขึ้นการย่อย การขับถ่ายทำงานได้ไม่ดีดังเดิม มักท้องอืด ท้องผูก อาหารไม่ย่อย จุกเสียดแน่นท้องบ่อยๆ
เหล่านี้ล้วนเป็นผลจากระบบของธาตุลมขาดสมดุล(กลไกควบคุมการย่อย การขับถ่ายและการเคลื่อนไหวของลำไส้ไม่ดี) และยังเป็นผลมาจากไฟธาตุ (ไฟย่อยอาหาร) ที่อ่อนกำลังลงด้วย ทำให้ประสิทธิภาพในการเผาผลาญลดลง การย่อย การขับถ่าย การไหลเวียน การดูดซึมทำงานประสิทธิภาพลดลง จึงก่อให้เกิดการสะสม ถ้าการสะสมเกิดมากขึ้นก็จะตามมาด้วยอาการต่างๆ เช่น ปวดเมื่อย หรืออาการหนักเนื้อหนักตัว ท้องอืดง่าย อาหารย่อยไม่ดี ท้องผูก ลำไส้ทำงานไม่ดีก่อให้เกิดการสะสมของเสียในทางเดินอาหารมากขึ้น เกิดไขมันสะสม และพอกตามอวัยวะต่างๆ เช่นกล้ามเนื้อ หลอดเลือด ลำไส้ และ ตับ เป็นต้น
ในศาสตร์การแพทย์แผนไทยระบุไว้ว่า รสชาติของยา คือ ตัวกำหนดสรรพคุณของยานั้น ๆ ซึ่งแม้ในศาสตร์การแพทย์แผนไทยไม่ได้กล่าวถึงการรักษาโรคอ้วนไว้โดยตรง แต่สังเกตจากสูตรตำรับยาที่ช่วยในการควบคุมน้ำหนักของแผนไทยที่หมอแผนไทยส่วนใหญ่ตั้งตำรับขึ้นนั้น มักประกอบด้วยสมุนไพรที่มีรสเปรี้ยวรสร้อนหรือเผ็ดร้อน และในบางตำรับยังมีส่วนประกอบของยาระบายเพื่อลดการสะสม เพราะอาหารหรือยาที่มีรสเปรี้ยว จะช่วยเพิ่มการทำงานของปิตตะ (ไฟธาตุของร่างกาย) ซึ่งไฟธาตุนั้นมีแหล่งกำเนิดอยู่ที่ตับยกนัง(ตับและตับอ่อน) และยังมีไฟธาตุที่แฝงอยู่ในระบบของธาตุน้ำ เช่น น้ำย่อย น้ำดี เป็นต้น ไฟธาตุเป็นตัวที่ทำให้ระบบของลมนั้นทำงานเป็นปกติ ช่วยให้เกิดการไหลเวียนและทำให้ร่างกายไม่เกิดการสะสมของเสีย ตลอดจนไขมัน จึงไม่ทำให้เกิดโรคอ้วน
นอกจากนี้ “อาหารรสร้อนหรือรสเผ็ดร้อน” นั้น ก็เป็นอีกรสหนึ่งที่จะช่วยทำให้ท่อทางเดินต่างๆ ของร่างกาย
ขยายตัวและไหลเวียนดี เพิ่มประสิทธิภาพในการย่อย (เพิ่มไฟธาตุในการย่อยอาหาร และเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของธาตุลมที่เกี่ยวกับการย่อย) การขับถ่าย และการไหลเวียนให้เป็นปกติ ช่วยเพิ่มการเผาผลาญอาหารต่างๆ ช่วยอบอุ่นร่างกาย และยังช่วยรักษาสมดุลในระบบธาตุทั้งห้า (ธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ อากาศธาตุ) ให้อยู่ในภาวะสมดุลอีกด้วย
อย่างไรก็ตาม ร่างกายของเราประกอบด้วยธาตุทั้งสิ้นหกธาตุ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ อากาศธาตุและวิญญาณธาตุ เราจึงต้องรับประทานอาหารให้ครบในทุกรสทุกหมู่ของอาหารเพื่อรักษาสมดุลธาตุ แต่ในกรณีที่สมดุลธาตุเสียไป เราอาจต้องปรับรสชาติอาหารบางรสให้เพิ่มขึ้นสักหน่อย เพื่อปรับสมดุลกลับคืนมา แต่ไม่ควรงดอาหารรสชาติอื่น เพราะจะทำให้ธาตุต่างๆ เสียสมดุลไปนั่นเอง
ในครั้งนี้ดิฉันได้เตรียมเมนูอาหารที่ช่วยในการปรับสมดุลธาตุในกลุ่มของผู้ที่เป็นโรคอ้วนหรือมีน้ำหนักเกินแต่ยังไม่อยู่ในภาวะขั้นที่รุนแรง อาหารจานนี้มีส่วนของพืช ผักและผลไม้ที่ช่วยในการย่อยในระบบของธาตุ(ไฟ)โดยช่วยกระตุ้นการหลั่งน้ำย่อย(น้ำที่มีไฟธาตุ)และยังเป็นอาหารที่เพิ่มกากใยในลำไส้ เพิ่มน้ำในทางเดินอาหาร เพิ่มกากใยและคูถเสมหะ ทำให้ระบบการย่อย การขับถ่าย การเผาผลาญ(ไฟธาตุ ธาตุลมและธาตุน้ำ)ทำงานเป็นปกติได้สารอาหารครบทุกหมู่และครบทุกธาตุ ให้คุณใช้แก้ไขโรคอ้วนได้อย่างอิ่มอร่อยค่ะ

เมนูร็อกแอนโรล
ส่วนผสม (สำหรับ 4 ที่)
เตรียม 20 นาที ปรุง 20 นาที
แผ่นแป้งโรตีสำเร็จรูปแช่แข็ง 4 แผ่น
เนื้อปลากะพงขาวหั่นเต๋าลวกสุก 100 กรัม
เนื้อกุ้งหั่นเต๋าลวก 60 กรัม
มะม่วงห่ามหั่นเต๋า 30 กรัม
สับปะรดหั่นเต๋า 30 กรัม
ชมพู่แดงหั่นเต๋า 30 กรัม
ขิงสับละเอียด 1 ช้อนชา
น้ำมันมะกอก 1 ช้อนโต๊ะ
โชยุ (ซีอิ๊วญี่ปุ่น) ½ ช้อนโต๊ะ
ส่วนผสมสลัดเคียงจาน
ผักร็อกเกต 60 กรัม
ผักเร้ดโอ๊ค 30 กรัม
ส้มจีนปอกเปลือกหั่นครึ่งผล 30 กรัม
งาขาว งาดำคั่ว ½ ช้อนชา
ส่วนผสมซอส
ซอสมะเขือเทศ 1 ช้อนโต๊ะ
มายองเนส 2 ช้อนโต๊ะ
โชยุ (ซีอิ้วญี่ปุ่น) ½ ช้อนโต๊ะ
วิธีปรุง
- เคล้าปลาลวก กุ้งลวก กับน้ำมันมะกอก โชยุ ขิงสับ มะม่วง สับปะรด ชมพู่ อย่างเบามือพักไว้
- จี่แผ่นโรตีในกระทะเทฟล่อน หรือกระทะสเต๊ก ด้วยไฟกลางจนสุกทั้งสองด้าน ตักขึ้นใส่จาน แล้วตักส่วนผสมข้อ 1 ใส่ลงไป ห่อม้วนปิดให้สนิทแล้ว หั่นครึ่ง จัดใส่จาน เคียงด้วยผักสลัดต่าง ๆ
- ผสมส่วนผสมซอสให้เข้ากัน นำไปราดบนชิ้นอาหารและผักสลัด พร้อมเสิร์ฟ
ล้อมกรอบ
ขิง ช่วยเพิ่มการทำงานของระบบไฟธาตุสำหรับย่อยอาหาร จึงไม่ทำให้เกิดการสะสมของเสียในร่างกาย ช่วยเพิ่มกลไกการทำงานของธาตุลมในระบบการย่อยให้ดีขึ้น จึงช่วยย่อยอาหารและขับลมได้ดี
ผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว ช่วยเสริมไฟธาตุในส่วนของกระเพาะและลำไส้ และเมื่อย่อยแล้วเหลือในส่วนที่เป็นกากใยอาหาร(กรีสังหรืออาหารเก่า)ในลำไส้ช่วยทำให้เกิดเป็นมวนของกากใยอาหาร ทำให้ระบบการทำงานของลำไส้ขับเคลื่อนของเสียออกจากร่างกายได้ดีขึ้น ทั้งช่วยป้องกันท้องผูกและการสะสมของเสีย
พลังงานต่อหนึ่งหน่วยบริโภค 243.43 กิโลแคลอรี
โปรตีน 11.36 กรัม
ไขมัน 12.50 กรัม
คาร์โบไฮเดรต 20.87 กรัม
ไฟเบอร์ 1.00 กรัม