ถ้ามั่นใจก็ตายดี วิธี จากไปอย่างสงบ บทความธรรมะโดย ครูหนุ่ย งามจิต มุทะธากุล

เกิด-ดับ เป็นสัจธรรมของสรรพสิ่ง ถึงเราจะรู้ว่าเราต้องเดินทางไปสู่จุดจบไม่วันใดก็วันหนึ่ง ทำไมเราไม่มาเตรียมจิตก่อนตาย เพื่อได้เดินทางต่อไปสู่ภพภูมิอันสงบ

คุณเคยเดินทางโดยที่ไม่รู้เส้นทางไหม ไม่ได้ทําการบ้าน ไม่ได้อ่านแผนที่มาก่อน คุณรู้สึกอย่างไร

ใช่ มันมีหลากหลายความรู้สึกที่ประดังประเดกันเข้ามาทั้งกลัว หงุดหงิด กังวล อึดอัดขัดใจ ไม่มั่นใจว่ามาถูกทาง หรือเปล่า ทางข้างหน้าจะมีสภาพอย่างไรจะเจอกับอะไรบ้างก็ไม่รู้ แต่ถ้าได้ศึกษาเส้นทาง ดูแผนที่มาอย่างละเอียด รู้ว่าวิ่งไปอีกกี่กิโลแล้วจะเจอสามแยกสี่แยก จะต้องเลี้ยวซ้าย เลี้ยวขวา การเดินทางครั้งนั้นจะเต็มไปด้วยความมั่นใจ ทําให้เรามีความสุขสนุกสนาน ดูวิวทิวทัศน์สองข้างทางอย่างสบายอารมณ์ เพราะไม่ต้องมาวิตกกังวลว่าจะหลงทางหรือเปล่า

หนึ่งครูมีโอกาสเข้าร่วมประชุมวิชาการเรื่องการดูแลเพื่อคุณค่าชีวิต ที่โรงพยาบาลมะการักษ์ที่ครูเป็นจิตอาสาช่วยดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย การประชุมคราวนั้นให้ผู้เข้าประชุมทํากิจกรรมที่ชื่อว่า “ส่งเพื่อนไปเกิดใหม่” โดยแบ่งผู้เข้าประชุมออกเป็นสองแถวยืนหันหน้าเข้าหากันในระยะห่างกันพอสมควร

เพื่อให้เพื่อนเดินผ่านช่องทางตรงกลางได้ช่องทางนี้คดเคี้ยวเลี้ยวลดไปตามสภาพของห้องประชุม

คนได้รับผ้าผูกตาคนละผืน แล้วให้คนที่อยู่หัวแถวผูกผ้าปิดตา จากนั้นก็เดินไปตามทางจนสุดทางหรือสุดแถวระหว่างทางให้เพื่อนที่ยืนอยู่ช่วยกันประคับประคองให้เดินไป และให้พูดประโยคดี ๆ กับเพื่อนที่กําลังเดินไปในเส้นทางที่ไม่คุ้นเคยและมืดมิด อาจเป็นคําอําลา คําอวยพร คําให้กําลังใจ

คําบอกทาง หรือคําขออโหสิกรรม

จบกิจกรรมนี้มีการแบ่งปันความรู้สึกกัน บางคนบอกว่าเป็นการเดินทางที่ยาวไกลที่สุดในชีวิต บางคนกลัว กังวล บางคนไม่มั่นใจ ส่วนครูไม่กลัวเพราะมั่นใจว่าทางที่กําลังจะเดินไปนั้นปลอดภัย เราจึงเดินไปอย่างสบายใจไร้กังวล

กรรมนี้ทําให้นึกถึงคนที่กําลังจะตาย พวกเขาเหล่านั้นคงรู้สึกหลากหลายอารมณ์เช่นเดียวกัน เพราะไม่รู้ว่าจะได้พบกับอะไรบ้างขณะที่กําลังจะตาย และชีวิตหลังความตายจะเป็นอย่างไร ถ้าเขารู้สึกมั่นใจว่าการเดินทางไปสู่ภพภูมิใหม่จะปลอดภัย ได้พบกับสิ่งที่ดี ความวิตกกังวล หวาดกลัวต่อความตายคงลดลงหรือหมดไป และเข้าสู่ความตายได้อย่างสงบสมศักดิ์ศรี

กิจกรรมนี้ทําให้นึกถึงผู้ป่วยรายหนึ่งที่ครูเพิ่งไปเยี่ยม เธอเป็นผู้ป่วยหญิงอายุสี่สิบสามป่วยเป็นมะเร็งเต้านม พยาบาลโทร.มาบอกว่าผู้ป่วยนอนป่วยอยู่คนเดียวไม่มีคนเฝ้า อยากให้ครูไปคุยด้วยตอนที่ครูไปถึงเธอนอนขดตัว ใส่หน้ากากออกซิเจนหายใจแรง มีสายอาหารเสียบอยู่ที่จมูก ครูแนะนําตัวว่าเป็นจิตอาสาของโรงพยาบาลมาเยี่ยม เธอพยักหน้ารับ ครูถามเธอว่าหมอบอกว่าคุณป่วยเป็นอะไรคะ เธอเอามือวน ๆ แถวหน้าอก

ครูถามว่า แล้วคุณคิดยังไงคะ

ผู้ป่วยพูดผ่านหน้ากากออกซิเจนอย่างยากลําบาก หนูกําลังจะตาย

ครู : แล้วยังมีอะไรที่เป็นห่วง อยากให้ช่วยบ้างไหมคะ

ผู้ป่วย : หนูไม่อยากให้ลูกเห็นตอนหนูตาย

ครู : แล้วบอกลูกหรือยัง

ผู้ป่วย : บอกแล้ว

ครู : แล้วลูกว่าไง

ผู้ป่วย : มันเฉย ๆ

ครู : งั้นถ้าเขาจะอยู่ตอนคุณตายล่ะ

ผู้ป่วย : ไม่เป็นไร

ครูเห็นเธอเหนื่อยจึงไม่อยากให้เธอพูดอีก แต่เอื้อมมือไปแตะมือเธอแล้วจับขึ้นมาบีบเบา ๆ ค่อย ๆ

นวดมือนวดแขนให้ เธอยิ้มแล้วพูดว่านวดดี ครูนวดแขนนวดหลังให้เธอสักครู่ เมื่อเห็นเธอผ่อนคลายดีแล้ว ก็บอกให้เธอน้อมใจหรือคิดตามครูจะพาสวดมนต์และอาราธนาศีล เธอพยักหน้า เราเริ่มด้วยบทสวดไตรสรณคมน์ พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ พระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่งอันประเสริฐของข้าพเจ้า เธอพยักหน้า เมื่อสวดตามในใจจบแล้ว

ครูนําเธออาราธนาศีล 5 จบ ครูบอกเธอว่าตอนนี้ ขณะที่คุณนอนอยู่บนเตียงนี้คุณเป็นผู้มีศีลสมบูรณ์แล้ว เมื่อถึงเวลาที่คุณจะตาย คุณจะไปเกิดในที่ที่ดี ครูถามว่า เธอมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพนับถือไหม

เธอพยักหน้า ตอนนี้นึกหน้าท่านออกไหม เธอพยักหน้า ดีแล้ว นึกถึงหน้าท่านเอาไว้ตลอดเวลานะ

คุณเคยไปปฏิบัติธรรมไหม เธอพยักหน้า เวลาที่หิ้วกระเป๋าออกจากบ้านไปปฏิบัติธรรมเคยห่วงอะไร

ที่บ้านไหม เธอสั่นหน้า ดีแล้วเวลาจะไปก็ให้วางใจเหมือนตอนที่กําลังจะไปปฏิบัติธรรม ไม่มีอะไรต้องห่วงอีกแล้ว เธอพยักหน้ารับ ครูเยี่ยมเธออยู่เกือบหนึ่งชั่วโมงจึงลากลับ ครูเอามือลูบหัวเธอเบา ๆ เธอยกมือไหว้ขอบคุณ พยาบาลบอกว่าเธอจากไปอย่างสงบในวันรุ่งขึ้น

ความตายเป็นช่วงเวลาที่จิตกําลังจะออกเดินทางไปในสังสารวัฏอีกครั้ง ถึงแม้จะเป็นการเดินทางที่ซ้ําซากยาวนาน แต่เส้นทางนั้นก็เปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ ตามกําลังของกรรม และถึงแม้ว่าจะเคยเดินทางมาแล้วนับครั้งไม่ถ้วนแต่ก็จําไม่ได้ ด้วยเหตุนี้คนที่กําลังจะตายจึงหนีไม่พ้นความวิตกกังวล หวาดกลัว แต่ถ้าเรามีโอกาสฝึกซ้อมเตรียมตัวเตรียมจิตตีสนิทกับความตายเอาไว้บ้าง ได้ศึกษาเส้นทางดูแผนที่ไปก่อนเราก็จะออกเดินทางด้วยความมั่นใจไร้กังวล

แม้ไม่รู้ว่าปลายทางเป็นอย่างไร แต่เรารู้แน่ ๆ ว่าการเดินทางครั้งนี้ต้องดีแน่นอน