เนื่องใน วันปิยมหาราช วันที่ชาวไทยน้อมใจรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ซีเคร็ตจึงรวบรวม 5 สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับ วันปิยมหาราช มาฝาก เพื่อให้รูัจักกับวันปิยมหาราชมากขึ้น
เพื่ๅ/
วันปิยมหาราช คือวันสวรรคตของรัชกาลที่ 5
รัชกาลที่ 5 เสด็จสวรรคต เมื่อวันอาทิตย์ เดือน 11 แรม 4 ค่ำ ปีจอ ตรงกับวันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 ด้วยโรคพระวักกะ (ไต) เวลา 2.45 นาฬิกา ณ พระที่นั่งอัมพรสถานพระราชวังดุสิต สิริพระชนมายุได้ 57 พรรษา ทั้งนี้ รัฐบาลไทยได้จัดให้วันที่ 23 ตุลาคม ของทุกปี เป็นวันปิยมหาราช และเป็นวันหยุดราชการ เพื่อเป็นวันสำหรับระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ที่มีต่อประเทศชาติ
dr
ที่มาของพระนาม “พระปิยมหาราช” พระนามของมหาราชผู้เป็นที่รัก
พระปิยมหาราช มีความหมายว่า “มหาราชผู้ทรงเป็นที่รักยิ่ง” เป็นพระนามพิเศษที่พสกนิกรตั้งถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระนามพิเศษนี้จารึกไว้ที่ฐานพระบรมรูปทรงม้า ไม่เคยมีพระมหากษัตริย์ไทยพระองค์ใดเคยมีมาก่อน ถือเป็นพระเกียรติสูงสุดที่พสกนิกรถวาย พระมหากษัตริย์ผู้ทรงเป็นที่รักมีปรากฏในคัมภีร์อรรถกถาของพระพุทธศาสนาด้วยกัน 2 พระองค์ คือ “ปิยทัสสี” เป็นพระนามหนึ่งของพระเจ้าอโศกมหาราช มีความหมายว่า “ผู้เป็นที่รักใคร่ของเทพยดา” เนื่องจากพระองค์ทรงเป็นธรรมราชา อุปถัมภ์ส่งเสริมพระพุทธศาสนาตลอดรัชสมัย พระมหากษัตริย์อีกพระองค์ คือ “เทวานัมปิยะดิส” พระมหากษัตริย์แห่งศรีลังกาที่น้อมรับพระพุทธศาสนาจากอินเดียมายังศรีลังกา พระนามนี้มีความหมายว่า “พระเจ้าดิสผู้เป็นที่รักของเทพยดา” จากนั้นก็ไม่มีหลักฐานใดปรากฏพระนามของพระมหากษัตริย์ที่มีความหมายว่าเป็นที่รักอีกเลยจนกระทั่งรัชกาลที่ 5 เสด็จสวรรค์แล้วพสกนิกรถวายพระนามนี้แด่พระองค์
ด้วยว่าพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมหาราช รัชกาลที่ 5 ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ ที่ทรงสร้างคุณูปการ สร้างความเจริญรุ่งเรืองให้ประเทศชาติมีความเท่าเทียบกับนานาอารยประเทศ พสกนิกรจึงพร้อมใจยกย่องพระองค์เป็นมหาราชผู้เป็นที่รัก
เร
“พระพุทธเจ้าหลวง” พระนามนี้มีที่มาอย่างไร
พระพุทธเจ้าหลวง เป็นสมญนามที่ใช้กับพระมหากษัตริย์ที่สวรรคตแล้ว ดังในสมัยพระเจ้าปราสาทองแห่งกรุงศรีอยุธยาก็เรียกว่า “สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงปราสาททอง” ต่อมานำกลับมาใช้ในครั้งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวสวรรคตอีกครั้ง
ๅ/
พระบรมรูปทรงม้า อนุสรณ์รำลึกถึงรัชกาลที่ 5
พระบรมรูปทรงม้า สร้างขึ้นเพื่อรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 จากเงินของพสกนิกรที่ร่วมรวมได้ในตอนแรกเพียงแสนกว่าบาท ต่อมาก็กลายเป็นล้านบาท ซึ่งเงินที่ร่วมรวบเหล่านี้กลับเกินเป้าที่ตั้งไว้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 โปรดให้นำจำนวนเงินที่เหลือเป็นทุนสำหรับก่อตั้ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยแห่งแรกของประเทศ เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติรัชกาลที่ 5
gi
กุหลาบสีชมพู ดอกไม้โปรดของรัชกาลที่ 5
ดอกกุหลาบเป็นดอกไม้ทรงโปรดของรัชกาลที่ 5 แต่นิยมบูชารัชกาลที่ 5 ด้วยดอกกุหลาบสีชมพู เพราะสีชมพูเป็นสีประจำวันพระราชสมภพ (วันอังคาร) เหตุที่ทราบว่าพระองค์ทรงโปรดดอกไม้ชนิดนี้คงมาจากพระราชหัตถเลขา (จดหมาย)ที่พระองค์ทรงเขียนถึงสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านิภานภดลครั้งเสดด็จประพาสยุโรป ได้ตรัสถึงความงดดงามของดอกกุหลาบไว้หลายตอนในพระราชหัตถเลขาฉบับนี้
้รา
ที่มา :
พระนิพนธ์ประวัติศาสตร์ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
http://digi.library.tu.ac.th
https://th.wikipedia.org
https://th.wikipedia.org/wiki
ภาพ : นิตยสาร แพรว ฉบับที่ 748
บทความน่าสนใจ
ธรรมะของรัชกาลที่ 5 : กิจ 10 ประการที่ทำแล้วไม่เสียใจในภายหลัง
ย้อนรอยธรรมตามพระราชา วัดบวรนิเวศวิหาร
ในหลวงรัชกาลที่ 9 – พระราชาผู้เปี่ยมด้วยอัจฉริยภาพด้าน ดนตรี
พระปุจฉา – วิสัชนาธรรมระหว่างในหลวงรัชกาลที่ 9 กับ พระพรหมมุนี
