พระมาลัยสนทนากับเทวดา : ผลบุญที่ทำให้เกิดเป็นเทวดาใน พระมาลัยคำหลวง
พระมาลัยคำหลวงเป็นผลงานชิ้นเอกเรื่องหนึ่งของเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร ไชยเชษฐสุริยวงศ์ (เจ้าฟ้ากุ้ง) พระราชโอรสองค์ใหญ่ของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศแห่งกรุงศรีอยุธยา เป็นวรรณคดีพระพุทธศาสนาที่ทรงคุณค่า ทำให้เข้าใจถึงเรื่องการทำบุญและบาป การเกิดเป็นเปรต สัตว์นรก และเทวดา รวมไปถึงการเกิดในยุคพระศรีอาริย์
1
ครั้งพระมาลัยเถระกลับจากโปรดเปรตและสัตว์นรกในอบายภูมิแล้ว มีชายหนุ่มลูกกตัญญูที่เลี้ยงดูมารดาของตนเป็นอย่างดี ลงอาบน้ำในสระ เห็นดอกบัวในสระสวยงามดีจึงเก็บดอกบัว 8 ดอกเพื่อนำไปถวายพระ พระมาลัยบิณฑบาตผ่านมาพอดีเขาจึงถวายดอกบัวเหล่านั้น พระมาลัยเหาะขึ้นไปบูชาพระจุฬามณีเจดีย์บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ แล้วบูชาพระเจดีย์ด้วยดอกบัวเหล่านี้
22
ในขณะเดียวกันพระอินทร์เสด็จมาบูชาพระจุฬามณีเจดีย์ พระมาลัยถามพระอินทร์ถึงพระศรีอาริย์ พระอินทร์ว่าวันนี้พระศรีอาริย์ก็เสด็จมาสักการะพระจุฬามณีเจดีย์ ระหว่างที่พระมาลัยกำลังรอเข้าเฝ้าพระศรีอาริย์ พระอินทร์ไสาธยายบุญกุศลของเทวดาบนสวรรค์ที่มาสักการะพระจุฬาเจดีย์ว่า
3
เทวดาที่มีบริวารหนึ่งหมื่น ตอนเป็นมนุษย์ได้ถวายอาหารแด่สามเณรผู้ถือศีล
4
เทวดาที่มีบริวารสองหมื่น ตอนเป็นมนุษย์ได้ถวายบิณฑบาตแด่พระสงฆ์
5
เทวดาผู้ที่มีรัศมีโชติช่วงแล้วมีบริวารสามหมื่น เดิมเป็นเศรษฐีชื่อ “บริบาล” มีศรัทธาในพระรัตนตรัย ทําทานด้วยผ้า อาหาร และยา
6
เทวดาที่มีบริวารสี่หมื่น เดิมเป็นช่างทอผ้าที่ยากจนได้ถวายเครื่องอัฐบริขารแด่พระสงฆ์
7
เทวดาที่มีบริวารห้าหมื่น เดิมชื่อดิษราชเป็นผู้ที่บูชาพระรัตนตรัย รักษาพระธรรม เคารพพระสงฆ์ รักษาศีลแปดในวันอุโบสถ (วันพระ) ไม่เคยเบื่อหน่ายต่อการทําทานแก่คนยากไร้
8
เทวดาที่มีบริวารหกหมื่น เดิมเป็นพระเจ้าแผ่นดินพระนามว่า “ท้าวอภัยทุษฐ์” พอใจให้ทาน บํารุงรักษาพระรัตนตรัย ยกย่องพระพุทธศาสนา อุปถัมภ์บิดามารดา บริจาคจตุปัจจัย ให้ทานอยู่เสมอ รักษาศีลเป็นกิจวัตร
9
เทวดาที่มีบริวารเจ็ดหมื่น เดิมเป็นสามเณรชื่อ “เทเวนทร์” รักษาศีลอยู่เสมอ รับใช้พระอุปัชฌาย์เป็นอย่างดี ไม่เคยละเลยหน้าที่ ไม่เกียจคร้านในการศึกษาพระธรรม
10
เทวดาที่มีบริวารแปดหมื่น เดิมเป็นคนยากจน เห็นพระสงฆ์บิณฑบาตอยู่ตามทางก็เอาอาหารของตนไปถวาย และชักชวนชาวบ้านให้นําอาหารมาถวายด้วย
11
เทวดาที่มีบริวารเก้าหมื่น เดิมเป็นชาวศรีลังกาเห็นสถูปบรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าแล้วเกิดความศรัทธา นมัสการดอกกรรณิการ์ และอุทิศศีรษะเป็นดอกบัว ดวงตาทั้งสองต่างดวงไฟ วาจาต่างเทียน อุทิศใจต่างเครื่องหอม บูชาพระรัตนตรัยเช่นนี้ตลอดมา
12
เทวดาที่มีบริวารหนึ่งแสน เดิมเป็นชาวเมืองอนุราช ยึดอาชีพเกี่ยวหญ้าขาย รักษาศีล และยึดมั่นในพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง พบหาดทรายขาวสะอาดจึงเก็บทรายมาสร้างเป็นพระเจดีย์ ประดับประดาด้วยดอกไม้ ทําแต่ความดี ซื่อสัตย์สุจริตตลอดชีวิต
13
สังเกตได้ว่าบรรดาเทวดาที่พระอินทร์เล่าให้พระมาลัยฟัง มีทั้งที่ในอดีตชาติเกิดเป็นชาวบ้านยากจน ช่างทอผ้า คนเกี่ยวหญ้าขาย พระเจ้าแผ่นดิน และนักบวช (สามเณร) เทวดาแต่ละพระองค์มีความแตกต่างกันคือจำนวนของบริวาร โดยเทวดาที่เคยเป็นชาวเมืองอนุราชมีบริวารมากที่สุด ทั้งที่ในชาติก่อนเกิดเป็นคนเกี่ยวหญ้าขาย ทำให้เห็นว่าการเป็นเทวดาที่มีทิพยสมบัติมากไม่ได้ขึ้นกับชนชั้น แต่มาจากการทำกุศลกรรมที่ดี
14
ที่มา : พระมาลัยคำหลวง โดย เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศวร์
ภาพ : คัมภีร์พระมาลัยอักษรขอม ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์
15
บทความน่าสนใจ