อานาปานสติ ใช้ลมหายใจนี้ จัดการความเครียด กันเถอะ

คนเราเครียดเพราะจัดการความคิดของตนเองไม่ได้ ผู้คิดไม่รู้จักหยุดคิด หรืออยากหยุดแต่หยุดไม่ได้ วางอารมณ์ลงไม่ได้ ภาษาพระเรียกว่า “ปปัญจสัญญา” แปลตามศัพท์ว่า “สัญญาเป็นเหตุให้เนิ่นช้า” หรือ “ความคิดฟุ้งซ่านรำคาญต่าง ๆ ที่ทำให้จิตใจเศร้าหมอง พร่ามัว ไม่ปลอดโปร่งแจ่มใส” ลองมาใช้สิ่งที่อยู่กับเราทุกวัน และเราก็ใช้อยู่ทุกวันเพื่อ จัดการความเครียด คือ การหายใจ หรือการทำอานาปานสติ

ความเครียดเป็นทุกข์อย่างหนึ่ง เกิดแก่มนุษย์ทุกยุคทุกสมัย มนุษย์ยุคปัจจุบันเหมือนจะมีความเครียดมากกว่ามนุษย์ยุคอื่น ๆ ทั้งๆ ที่ความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์มากกว่ามนุษย์ยุคก่อน แต่ความเครียดกลับไม่ลดน้อยถอยลงเลย กลับทวีมากขึ้นกว่าเดิม

มนุษย์แต่ละคนมีวิธีแก้เครียดที่แตกต่างกันออกไป แต่ส่วนใหญ่แล้ว ไม่ได้แก้ที่ต้นเหตุ แต่หลงไปแก้อาการของความเครียดมากกว่า ความคิดฟุ้งซ่านต่าง ๆ ที่เป็นต้นเหตุของความเครียด ยังคงลอยนวลอยู่เหมือนเดิม

จะจัดการความเครียดได้ มนุษย์ต้องรู้จักจัดการกับความคิดฟุ้งซ่านต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในจิตใจ วิธีจัดการความคิดฟุ้งซ่านที่ดีที่สุดคือ สมาธิ ฝึกจิตให้สงบนิ่ง แน่วแน่จิตที่สงบ แน่วแน่ จะมีพลังมหัศจรรย์ในตัวเอง กำจัดความฟุ้งซ่านรำคาญต่าง ๆ ให้กระจุยกระจายไปได้

ศาสนาพุทธมีวิธีการทำสมาธิ หรือที่เรียกอย่างว่า กรรมฐาน พระพุทธโฆษาจารย์กล่าวไว้ในคัมภีร์ที่มีชื่อ “วิสุทธิมรรค” ว่ามีกรรมฐานทั้งหมด 40 แบบ ไม่ว่าจะเป็น กสิณ 10 อสุภะ 10 อนุสติ 10 และอื่น

ครูบาอาจารย์สมัยใหม่ก็มีวิธีสมาธิเป็นของตนเอง เช่น พุท-โธ สายหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต, พอง-ยุบ สายหลวงพ่อจรัญ ฐิตธัมโม หรือ ไหว-นิ่ง สายหลวงพ่อเทียน จิตตสุโภ เป็นต้น

พระพุทธเจ้าทรงยกย่องว่า อานาปานสติตัดวิตกได้ดี ซึ่งหมายความว่า การดูลมหายใจเข้า-ออกช่วยตัดกระแสความคิดฟุ้งซ่านได้อย่างซะงัดและฉับพลัน

วิตกคือความกังวล ความเครียดก็มาจากความคิดวิตกกังวลเช่นกัน ดึงจิตกลับมาอยู่กับลมหายใจ สิ่งที่เราทำเป็นประจำ ซึ่งมีค่าทางการมีชีวิตด้วย ถ้าเราไม่หายใจ ถ้าไม่สามารถที่จะมีชีวิตอยู่ได้อีกต่อไป

การสอนสมาธิจากครูบาอาจารย์ไม่ว่าจะเป็นสายอะไรก็ตาม บริกรรมที่ท่านคิด ไม่ว่าพุท-โธ ก็อิงมาจากอนุสติ คือ พุทธนุสติ เป็นการภาวนาระลึกถึงพระพุทธเจ้า หรือคำบริกรรมอื่นก็เพื่อดึงจิตจากความฟุ้งซ่าน กลับมาอยู่หรือเกาะกับคำบริกรรม เพื่อให้จิตจดจ่ออยู่กับการหายใจ

การทำอานาปานสติ (สมาธิ) เป็นการทำให้จิตว่าง จิตว่างก็คือการกลับหวนสู่ธรรมชาติ จากนั้นความคิดฟุ้งซ่านที่จะก่อให้เกิดความเครียดก็จะหายไปอย่างสิ้นเชิง

ที่มา : อานาปานสติ ลึกแต่ไม่ลับ โดย ส.ชิโนรส