ใช้ทุกข์ดับทุกข์

ใช้ทุกข์ดับทุกข์ สัมผัสนิพพานสุข…ที่นี่และเดี๋ยวนี้ โดย พระอาจารย์มานพ อุปสโม

ใจของเรานั้นมีหน้าที่ดำริไปเรื่อย ๆ ดำริไปดำริมาไม่รู้จักหยุดนิ่ง ในที่สุดไม่ว่าดำริไปเจอเรื่องที่สบายใจหรือไม่สบายใจ ก็ย่อมก่อให้เกิดทุกข์ได้ทั้งนั้น (ใช้ทุกข์ดับทุกข์)

เช่น ดำริไปเจอเรื่องสบายใจ มีความสุข ตัณหาก็ปรุงแต่งว่าอยากพบเจอเรื่องนั้นบ่อย ๆ อยากให้เรื่องนั้นหรือสิ่งนั้นคงอยู่ตลอดไป คนที่คิดอย่างนี้ สุดท้ายก็เป็นทุกข์

เมื่อใจดำริไปเจอเรื่องไม่สบายใจ ตัณหาก็ปรุงแต่งว่าไม่อยากเจอเรื่องนี้เลย ไม่อยากให้เรื่องนี้เกิดขึ้นกับเราเลย…ก็เป็นทุกข์อีกเช่นกัน

วิธีดับทุกข์เพื่อสัมผัสภาวะนิพพาน…ที่นี่…เดี๋ยวนี้ มีอยู่ 2 วิธีง่าย ๆ ดังนี้

1. รู้ทันกาย ใช้กายดับทุกข์

วิธีนี้คือให้ใจเกาะกายไว้เป็นที่พึ่ง กายเป็นเกราะกำบังทุกข์ ไม่ว่ากายจะทำหรือไม่ทำอะไรก็เอาใจตามกายไป เกาะติดอาการนั้นไปตลอด ยกตัวอย่างเช่น

– ถ้ากายยกแก้วน้ำขึ้นดื่ม ใจก็เกาะอยู่ที่การยกนั้น

– ถ้ากายวางแก้วน้ำลง ใจก็เกาะอยู่ที่การวางนั้น

– ถ้ากายนั่งอยู่ ใจก็รู้ว่านั่ง

– ถ้ากายยืนอยู่ ใจก็เกาะอยู่ที่อาการยืน

– ถ้ากายเดินอยู่ ใจก็เกาะอยู่ที่อาการก้าวเดิน

– ถ้ากายนอนอยู่ ใจก็เกาะอยู่ที่อาการเอนตัวนอนนั้น

– ถ้ากายหายใจอยู่ ใจก็เกาะอยู่ที่ลมหายใจเข้า – ลมหายใจออก

พูดอีกอย่างหนึ่งก็คือ ให้ใจอยู่กับการเคลื่อนไหวของกายตลอดเวลา ไม่ให้คลาดสายตา ใจก็จะปลอดภัย เพราะไม่แวบไม่หลุดไปดำริถึงเรื่องที่ทำให้เป็นทุกข์

เมื่อเราดับทุกข์ได้ครั้งหนึ่ง ก็สัมผัสนิพพานด้วยการ “รู้กาย” ได้ครั้งหนึ่ง

ใช้ทุกข์ดับทุกข์
Photo by Indian Yogi (Yogi Madhav) on Unsplash

2. รู้ทันใจ ใช้ใจดับทุกข์

ขณะที่ใจเป็นทุกข์นั้น ใจต้องกำลังดำริถึงอะไรสักอย่างอยู่แน่นอน ดังนั้น เมื่อความรู้สึกอย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้นมา ให้เราเอาใจติดตามความรู้สึกนั้นไป ยกตัวอย่างเช่น

– ความรู้สึกไม่สบายใจเกิดขึ้น ก็ติดตามเฝ้าดูความไม่สบายใจนั้นไปเรื่อย ๆ

– ความรู้สึกหงุดหงิดใจเกิดขึ้น ก็ติดตามเฝ้าดูความหงุดหงิดไปเรื่อย ๆ

– ความหวาดกลัวเกิดขึ้น ก็เฝ้าดูความหวาดกลัวไปเรื่อย ๆ

– ความรำคาญเกิดขึ้น ก็เฝ้าติดตามความรำคาญไปเรื่อย ๆ

แม้แต่ความดีใจหรือพอใจเกิดขึ้น ก็ให้ติดตามเฝ้าสังเกตความรู้สึกดีใจนั้นไปเรื่อย ๆ ด้วยเช่นกัน

หากเราตามสังเกตเฝ้าดูไปเรื่อย ๆ สักพักจะเห็นว่าความไม่สบายใจเริ่มหายไป แล้วเราก็คิดเรื่องอื่น มีความรู้สึกอื่นเข้ามาแทนที่ ถ้าเราฝึกสังเกตความรู้สึกที่เกิดขึ้นในใจอย่างต่อเนื่อง ในที่สุดเราจะรู้ทันใจของตัวเองว่า ความรู้สึกที่ทำให้เป็นทุกข์นั้นเกิด – ดับอยู่ตลอดเวลา

การตามสังเกตใจตัวเองนี้อาจเป็นเรื่องใหม่สำหรับหลายคน อาตมาขอให้กำลังใจว่า ให้ลองสังเกตความรู้สึกทั้งหลายที่เกิดขึ้นในใจเราไปเรื่อย ๆ จะดูผิดบ้างถูกบ้างก็ไม่เป็นไร

สังเกตใจร้อยครั้ง แต่อาจจะรู้ทันใจแค่ครั้งเดียวก็ไม่เป็นไร เพราะรู้ทันใจครั้งหนึ่ง เราก็ดับทุกข์กันได้ครั้งหนึ่ง เราก็ได้นิพพานกันครั้งหนึ่ง…ซึ่งนับว่าประเสริฐแล้ว

 

ที่มา  นิพพาน…ที่นี่…เดี๋ยวนี้  สำนักพิมพ์อมรินทร์ธรรมะ

Secret Magazine (Thailand)

IG @Secretmagazine


บทความน่าสนใจ

นิพพานเทียมง่าย ๆ ที่นี่และเดี๋ยวนี้ ธรรมะโดย พระอาจารย์ชาญชัย อธิปัญโญ

© COPYRIGHT 2024 AME IMAGINATIVE COMPANY LIMITED.