พระสังกัจจายน์พระผู้เป็นที่รัก
ผู้คนจำนวนมากเสียเวลาไปไม่น้อยกับการวนเวียนอยู่หน้ากระจก แต่งแล้วแต่งอีกเพื่อให้เสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย ใบหน้าและผมเผ้าเลิศเลอเพอร์เฟ็คท์ บางคนกังวลมากถึงกับพึ่งมีดหมอ ยอมไปทำศัลยกรรม หั่นส่วนนั้นเติมส่วนนี้ เพราะฉะนั้น หากจะบอกว่า ในอดีตอันยาวนานมีบุคคลท่านหนึ่งที่ไม่ปรารถนารูปกายอันหมดจดงดงาม ถึงกับอธิษฐานขอให้ร่างที่งามสง่าอ้วนลงพุง ผู้คนจำนวนไม่น้อยคงอดสงสัยไม่ได้ว่าบุคคลผู้นั้นเป็นใคร พระสังกัจจายน์
พระร่างอ้วนลงพุงที่ชาวพุทธทั่วไปเรียกขานว่า “พระสังกัจจายน์” ผู้โดดเด่นด้านบันดาลโภคทรัพย์นั้น น้อยคนนักจะรู้ว่าที่มาของรูปกายอ้วนท้วนหมดสง่านั้น มีข้อคิดแห่งชีวิตแฝงอยู่อย่างแยบยล
เมื่อเส้นทางชีวิตนำพากาญจนมาณพ ชายหนุ่มรูปงามผู้เกิดในตระกูลสูง พรั่งพร้อมด้วยภูมิรู้และความสามารถให้มาพบหนทางธรรม พระพุทธองค์จึงได้มีอัครสาวกช่วยประคับประคองพระศาสนาเพิ่มขึ้นอีกหนึ่งรูป นามว่า “พระมหากัจจายนเถระ” หรือที่คนไทยคุ้นเคยในนามว่าพระสังกัจจายน์
ด้วยรูปกายที่งามสง่า ทำให้ผู้คนมักสรรเสริญเทียบพระสังกัจจายน์กับพระพุทธเจ้าอยู่เสมอ ซึ่งท่านมิได้ยินดีกับคำเยินยอนี้เลย กลับเห็นเป็นเรื่องน่าละอายเสียด้วยซ้ำ
แม้พระสังกัจจายน์จะระลึกอดีตชาติจนทราบว่าสมัยที่พระพุทธองค์เสวยชาติเป็นพระเวสสันดร และท่านเกิดเป็นเทวบุตรนั้น ท่านเคยจำแลงกายเป็นพระเวสสันดรลงมาช่วยเหลือดูแลพระกุมารทั้งสองขณะถูกชูชกทำทารุณกรรมเป็นผลให้ในชาติภพนี้ผู้คนมักสรรเสริญว่าท่านรูปงามเหมือนพระพุทธเจ้า
แต่ท่านกลับเห็นเป็นการไม่สมควรอย่างยิ่งที่จะเทียบตนเองเทียมพระศาสดา พระสังกัจจายน์จึงตั้งจิตนิรมิตรูปกายที่งดงามให้เปลี่ยนเป็นร่างอ้วนลงพุงอย่างที่ชาวพุทธทั่วไปคุ้นเคย
การกระทำครั้งนั้นของพระสังกัจจายน์ทำให้พระพุทธองค์สรรเสริญท่านว่า เป็นบุคคลผู้ไม่ยึดติดในสังขารอันไม่เที่ยงแท้ และยังรู้สิ่งใดควรสิ่งใดไม่ควรอีกด้วย
นอกจากพระสังกัจจายน์จะเป็นตัวอย่างของบุคคลผู้ไม่ยึดติดในรูปทรัพย์แล้ว ท่านยังเป็นที่รักของมนุษย์และเทวดาอีกด้วย เนื่องจากในอดีตชาติท่านเคยเป็นหมอรักษาคนไข้โดยไม่เห็นแก่ค่าตอบแทน ทำให้ตัวท่านเองไม่เคยขาดแคลนน้ำจิตน้ำใจจากมนุษย์และเทวดา ดังนั้นในการจาริกธุดงค์ครั้งใด หากมีพระสังกัจจายน์ร่วมเดินทางด้วย แม้เส้นทางจะทุรกันดารสักเพียงใด ภิกษุทั้งหลายก็อุ่นใจได้ว่า จะมีมนุษย์และเทวดาพากันมาใส่บาตรถวายภัตตาหารอยู่ไม่ขาด พระสังกัจจายน์จึงโดดเด่นด้านโภคทรัพย์และลาภสักการะมาจนถึงปัจจุบัน
คุณูปการอีกข้อหนึ่งที่พระมหาสังกัจจายน์มีต่อศาสนิกชนชาวพุทธคือการเป็นกำลังสำคัญในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา เพราะท่านสามารถอธิบายพระธรรมยากๆ ให้บุคคลและภิกษุทั่วไปเข้าใจได้โดยง่าย รวมทั้งบทบัญญัติหลายประการก็ล้วนเป็นผลจากการมองการณ์ไกล เห็นปัญหาและทางแก้อย่างชาญฉลาดของท่าน
ยกตัวอย่างเช่น ท่านได้ทูลขออนุญาตจากพระพุทธองค์ให้ใช้พระสงฆ์ในพิธีอุปสมบทน้อยกว่า 10 รูป เพราะในบางท้องถิ่นขาดแคลนพระภิกษุที่จะเข้าร่วมพิธี ซึ่งพระพุทธองค์ทรงอนุญาตให้ใช้พระสงฆ์ 5 รูป และให้ถือเป็นครบองค์ประชุมมาจนถึงทุกวันนี้
ตลอดชีวิตของพระสังกัจจายน์นั้น ท่านแสดงให้เห็นว่ารูปสมบัติที่หมดจดงดงามนั้นมิได้เป็นคำตอบสุดท้ายของชีวิตเมื่อมี “ความดี” เป็นเจ้าเรือนแล้วรูปร่างหน้าตาจะอัปลักษณ์น่าขันเพียงใดก็หาได้มีความหมายกับชีวิตไม่
เรื่อง อิสระพร บวรเกิด
ภาพ : TaniaDvB on pixabay
บทความน่าสนใจ
ชาดกการรดน้ำเมล็ดพันธุ์แห่งกุศลและอกุศล โดย ท่านว.วชิรเมธี
พระเตมีย์ มหาบุรุษผู้ปฏิเสธการกลับไปใช้กรรมในนรก เรื่องเล่าทศชาติชาดก พระชาติแรก
33 ปีแห่งการละสังขาร หลวงปู่แหวน สุจิณโณ พระอริยสงฆ์แห่งสยามประเทศ
7 เรื่องเล่าน่ารู้ของ หลวงพ่อชา สุภทฺโท พระอริยสงฆ์แห่งเมืองดอกบัวงาม
รวม 3 สถานปฏิบัติธรรม ที่ปฏิบัติตามแนวทางของพระอริยสงฆ์ 3 รูป
