Dhamma Daily : หลับตาแล้วฟุ้ง หากลืมตาจะสร้างสมาธิได้อย่างไร
หลับตาแล้วฟุ้ง หากลืมตาจะนั่งสมาธิได้ไหม สร้างสมาธิได้อย่างไร ปัญหาหนักใจสำหรับผู้ปฏิบัติ โดยเฉพาะผู้เริ่มต้น จึงมีคำถามฝากมาถึงพระอาจารย์ว่า
การนั่งสมาธิ ต้องหลับตาเท่านั้นใช่หรือไม่ หากใช้วิธีลืมตาหรือทอดสายตาลงต่ำจะทำได้ไหม เพราะหลับตาแล้วใจจะเกิดมโนภาพตลอด
เป็นคำถามที่ผู้ปฏิบัติหลายท่านยังคงติดปัญหา การนั่งสมาธิให้ได้ผลนั้น พระอาจารย์มานพ อุปสโม พระวิปัสสนาจารย์ ศูนย์ปฏิบัติธรรมเฉลิมพระเกียรติฯ เขาดินหนองแสง จ.จันทบุรี ได้ตอบปัญหาเรื่อง “การนั่งสมาธิ” นี้ไว้ว่า
วิธีปฏิบัติที่อยู่ในสติปัฏฐาน 4 มีเพียงแต่ว่า นั่งคู้บัลลังก์ ตั้งกายตรง ดำรงสติไว้เฉพาะหน้า นั่งคู้บัลลังก์คือนั่งขัดสมาธิแบบพระพุทธรูป เท้าข้างหนึ่งซ้อนลงบนเท้าอีกข้างหนึ่ง วางมือสบาย ๆ ไม่ได้มีท่ากำหนดชัดเจน จากนั้นตั้งกายให้ตรงและมีสติเสมอ ไม่ได้มีข้อกำหนดว่าต้องนั่งหลับตาหรือลืมตาจึงสามารถทำได้ทั้งคู่ ที่ต้องคำนึงคือใส่ใจดูอารมณ์ให้ทันเท่านั้น
หากระหว่างที่กำลังเดินจงกรมหรือนั่งสมาธิ มีความคิดผุดขึ้นมาตลอดเวลา พระอาจารย์มานพแนะนำว่า
การที่มีความคิดเกิดขึ้นมาตลอดเวลาถือเป็นเรื่องปกติ ไม่ว่าจะยืน เดิน นั่ง นอน หรือแม้ขณะฟังธรรมเราก็ยังมีความคิด แต่เมื่อใดที่เรารับรู้ถึงความคิดแล้วลองตั้งใจมองจริง ๆ น่าแปลกที่ความคิดนั้นจะหายไป ฉะนั้นเมื่อใดที่เดินจงกรมหรือนั่งสมาธิก็ให้ตั้งใจมองความคิดไปด้วย ความตั้งใจนั้นจะเป็นอานิสงส์ให้เรารู้เท่าทันความคิด พอรู้ทัน ความคิดต่าง ๆ นั้นก็จะหายไปเอง
ส่วนมากที่มีอาการฟุ้งซ่านเพราะเราตั้งใจเอาไว้ผิด เราจะเอาความนิ่งสงบ ความคิดที่จะ “เอา” เป็นอุปสรรคที่ทำให้ใจเราไม่นิ่ง ไม่สงบ ดังนั้นต้องวางจิตไว้ใหม่ บอกตัวเองว่าจะไม่เอาความสงบ แต่ขอแค่ดูลมหายใจให้ทันเท่านั้นก็พอ
ช่วงที่จิตไม่สงบก็ตามดูจิตที่แวบไป อย่าไปหวังให้จิตสงบหรือไม่คิด เพราะจิตมีหน้าที่คิด…เราไม่ได้นั่งให้นิ่งแล้วไม่คิดแต่นั่งเพื่อให้มีสติสัมปชัญญะ…เพียงได้ระลึกรู้ก็พอ
ในช่วงที่กำลัง นั่งสมาธิ ก็ทำแบบสบาย ๆ อย่าไปเกร็ง ถ้าจิตคิดก็อย่าไปห้ามจิต ฟุ้งก็มองดู อึดอัดก็มองดู นิ่งก็มองดู เท่านั้นก็พอแล้ว แค่ไปตามดูจิตนั้น ๆ ครั้งหนึ่ง แล้วกลับไปตามดูลมหายใจต่อ จิตคิดอีกก็ไปใส่ใจอีกครั้งหนึ่ง ได้ไม่ได้ไม่เป็นไร กลับมาดูลมหายใจต่อ ทำไป ๆ เดี๋ยวก็ทำได้เอง
การนั่งสมาธิ สำหรับบางคน เมื่อนั่งสมาธิไปสักพักหนึ่งแล้วเกิดอาการเวียนหัวขึ้นมา ให้สำรวจดูการนั่งว่าเรานั่งท่าไหนนั่งแล้วสบายหรือไม่ มีการเกร็งหรือเปล่า ถ้าเกร็งก็แก้ไข ส่วนมากการเวียนศีรษะเกิดจากการเกร็ง ฉะนั้นจึงปรับท่านั่งให้สบาย ๆ มองดูลมหายใจเข้า - ออกเฉย ๆ
ที่มา : นิตยสาร Secret
หากผู้อ่านมีปัญหาหนักใจ ต้องการคำแนะนำแฝงด้วยแนวคิดทางธรรม สามารถส่งคำถามมาได้ที่ Secret Magazine (Thailand)
บทความที่น่าสนใจ :
Q : นั่งสมาธิไปสักพักหนึ่ง แล้วเกิดอาการเวียนหัวขึ้นมา ต้องแก้อย่างไรครับ
ฝึกสมาธิ สำหรับคนนิ่งยาก โดย ขุนเขา
Q: มีธรรมะข้อใดบ้างไหมคะที่จะสามารถช่วยให้ลูกสาวหายจากโรคสมาธิสั้นได้
เพลงสมาธิ เสียงน้ำไหล – Water Sounds Meditation
Q: ถ้าอยากกระตุ้นให้ลูกนั่งสมาธิที่บ้านต้องต้องทำอย่างไร
ฝึกสมาธิภาวนา : สัจธรรมสากลสำหรับคนทั้งโลก โดย ว.วชิรเมธี
การปฏิบัติสมาธิ มีหลายแบบหลายแนว เลือกแบบไหนถึงจะดี? พระอาจารย์มีคำตอบ
ชอบนั่งสมาธิ แต่ไม่ชอบสวดมนต์ จะทำให้ได้บุญน้อยกว่าทำทั้งสองอย่างหรือไม่?
