Nothing Beats Collagen เรื่องผิว เรื่องคอลลาเจน “คอลลาเจน” คือโปรตีนชนิดหนึ่งที่อยู่ชั้นผิวหนังเดอมีส ในผิวหนังชั้นนี้ ยังมีอีลาสตินรวมอยู่ด้วย และยังพบคอลลาเจนอยู่ในส่วนอื่นในร่างกาย เช่น ส่วนหนึ่งของกระดูก กระดูกอ่อน ไขข้อ รวมถึงเนื้อเยื่อต่าง ๆ
เรื่องคอลลาเจน
คอลลเจน มีคุณสมบัติสร้างความแข็งแรงและเพิ่มความยืดหยุ่นใต้ชั้นผิวหนัง แถมยังเพิ่มความซุ่ชุ่มชื้นให้แก่เซลล์ผิวหนัง โดยคอลลาเจนทำหน้าที่จับน้ำได้ดีในบริเวณใต้ชั้นผิวหนัง ส่งผลให้ผิวหนังดูสุขภาพดี เต่งตึง ไม่เหี่ยวย่น ซึ่งปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับคอลลเจนวางขายอยู่เป็นจำนวนมาก ทั้งรูปแบบชนิดม็ดหรือแบบชนิดผงละลายน้ำ โดยกล่าวอ้างสรรพคุณในการบำรุงให้ผิวอ่อนยาว์ ดูสว่างกระจ่างใส มีสุขภาพดีจากภายในสู่ภายนอกหรืบางครั้งบอกสรรพคุณบรรเทาอาการปวดจากโรคข้อ โรคกระดูก
คอลลเจนถูกสร้างมาจากระบภูมิคุ้มกันของร่างกาย เมื่ออายุน้อยร่างกายจะสร้างคอลลาเจนมาให้เพียงพอเสมอ ช่วงวัยที่คอลลเจนสร้างมาทำงานเต็มที่ตอนอายุประมาณ 20 ปี ถือเป็นวัยที่มีคอลลาเจนในชั้นผิวมากและสมบูรณ์ที่สุด แต่เมื่ออายุมากขึ้นการสร้งคอลลาเจนและอีลาสตินจะลดน้อยลง ซึ่งคนที่คอลลาเจนเพียงพอส่งผลให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง ชุ่มชื้น รวมไปถึงไขข้อและกระดูกที่แข็งแรง เลนส์ตาสดใส การทำงานของหลอดเลือดแข็งแรง ในทางตรงกันข้าม เมื่อมีคอลลาเจนในชั้นผิวหนังไม่เพียงพอ ผิวพรรณจะดูเหี่ยวย่น การทำงานของหลอดเลือดไม่ดี
คอลลาเจนนั้นมีหลายชนิด แต่สำหรับเรื่องผิวพรรณ หมอพูดถึงคอลลาเจนชนิดที่ 2 (Collagen Type 2) ซึ่งสัมพันธ์ต่อโครงสร้างผิวมากที่สุด ถ้าเรามีคอลลาเจนในร่างกายเพียงพอ แต่ไม่มีการเคลื่อนไหว (Expression) คอลลาเจนก็จะทำงานไม่เต็มที่ เราจึงต้องออกกำลังกายด้วย เพื่อให้เกิดการยืดหยุ่น เพื่อให้เกิดการสร้างคอลลาเจนอย่างต่อเนื่อง และเป็นดอลลาเจนที่แข็งแรง
ส่วนปัจจัยที่ทำให้ร่างกายสร้างคอลลาเจนอย่างเพียงพอ คือการได้รับสารอาหารครบถ้วน และสารอาหารที่สำคัญในการสร้างคอลลาเจน คือ โปรตีนและวิตามินชี ส่วนศัตรูตัวร้ายที่ทำลายคอลลาเจนให้ลดลง ได้แก่ น้ำตาลและความหวาน โดยสร้างปฏิกิริยาที่ทำให้คอลลาเจนเกิดการเกาะตัวเป็นกระจุก เกิดเป็นก้อนใต้ชั้นผิวหนัง เรียกว่า ภาวะคอลลาเจนเสื่อมลง
สำหรับวงการผิวพรรณด้านความงาม นิยมนำโปรตีนสกัดจากปลาทะเลเพื่อให้ได้คอลลาเจนที่ดีมาแนะนำในท้องตลาดมากมาย แต่ผู้อ่านสามารถเลือกกินอาหารที่มีโปรตีนจากธรรมชาติ เพื่อเติมคอลลาเจนให้ร่างกายได้เช่นกัน อาทิ ไข่ขาว ถั่ว ปลาทะเล ปลา
แมคเคอเรล ปลาเล็กปลาน้อยที่กินได้ทั้งตัว และเพิ่มวิตามินอี จำพวกถั่ว ธัญพืช และเมล็ดอัลมอนด์ ซึ่งมีคุณสมบัติยับยั้งการสูญเสียคอลลาเจนที่เกิดจากอนุมูลอิสระได้
ผลร้ายเมื่อร่างกายขาดคอลลาเจน
- ผิวพรรณเหี่ยวย่น หมองคล้ำ ไม่เปล่งปลั่งสดใส
- กระดูกเคลื่อนไหวได้ไม่ดี ไขข้อยึดตีด เกิดภาวะกระดูกพรุนได้ง่าย
- ดวงตาไม่สดใส เลนส์ตาเสื่อม เป็นต้อกระจก
- ผนังหลอดเลือดไม่แข็งแรง แตกเปราะง่าย หากมีแผลจะหายช้า ร่างกายเขียวช้ำได้ง่าย
- มีโอกาสเกิดภาวะหลอดเลือดอุดตัน อาทิ หลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมอง ภาวะไตเสื่อม
ลดปัจจัยเสี่ยง ทำลายคอลลาเจน = ทำร้ายผิว
- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูง เพื่อลดการเกิดกระบวนการไกลเคชั่น (Glycation) รวมถึงอาหารปิ้งย่าง อาหารสำเร็จรูป อาหารแปรรูป ที่ส่งผลให้อนุมูลอิสระในร่างกายเพิ่มสูงขึ้น ก่อให้เกิดความเสียหายต่อการทำงานและคอลลาเจนในร่างกาย
- กินวิตามินซีให้เพียงพอเพื่อช่วยกระตุ้นการผลิตคอลลาเจน พบได้จากผลไม้รสเปรี้ยวชนิดต่าง ๆ และกินโปรตีนคุณภาพให้พอต่อความต้องการของร่างกาย เช่น ไข่ขาว ถั่วนานาชนิด
- ลดการเผชิญอนุมูลอิสระที่ทำร้ายผิว ด้วยการหลีกเลี่ยงมลพิษทางสิ่งแวดล้อม เช่น ฝุ่น ควัน สารเคมี ยาฆ่แมลง ควันรถ
- งดสูบบุหรี่ เพระสารนิโคตินและสารอันตรยอีกหลายชนิดในบุหรี่ ส่งผลให้คอลลาเจนและอีลาสตินลดลง เป็นสาเหตุให้หลอดเลือดบริวณผิวหนังชั้นนอกตีบแคบ ทำให้ผิวสูญเสียน้ำและเกิดร่องรอยลึกได้
- ป้องกันผิวจากแสงแดดสมอ รังสียูวีในแสงแดดทำให้ปริมาณคอลลาเจนในผิวหนังลดลง โดยทำให้เกิดการสลายตัวเร็วขึ้น จึงควรเลือกใช้ครีมกันแดดหรือเครื่องสำอางค์ ที่มีSPF ป้องกันแสงแดดเสมอ ลดความเครียด ฝึกการปล่อยวาง ส่งผลให้ฮอร์โมนในร่างกายสมดุล (Work- LifeBalance)
- นอนหลับสนิทให้เพียงพอตามนาฬิกาชีวิต เพื่อให้โกร๊ธฮอร์โมนทำงานเต็มที่ เพื่อช่วยซ่อมแซมผิวพรรณในเวลากลางคืน
สุดท้ายที่หมอฝากถึงผู้อ่าน เมื่อกินโปรตีนและกินสารอาหารครบถ้วนแล้ว เราควรงดพฤติกรรมที่ทำลายคอลลาเจนจากผิวลงไปด้วย เพื่อให้คอลลาเจนนั้นคงอยู่มากที่สุด และยังต้องเพิ่มการทำงนของคอลลาเจน เพื่อให้มีความยืดหยุ่นเกิดขึ้น เช่น การออกกำลังกายกล้ามเนื้อใบหน้า ทำให้ผิวมีสปริงอย่างสม่ำเสมอ เท่านี้เราก็จะยังมีผิวพรรณสดใสเปล่งปลั่งดูอ่อนเยาว์อยู่เสมอค่ะ
เรื่อง แพทย์หญิงสาริษฐา สมทรัพย์ เรียบเรียง ฤทัยรัตน์ วิทยโรจน์ ภาพจาก Pixabay
ชีวจิต 495 – คอร์สปรับระดับเมแทบอลิก
นิตยาสารรายปักษ์ ปีที่ 21 : 16 พฤษภาคม 2562
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
บทความน่าสนใจอื่นๆ
เจาะลึกการดูแลผิว บำรุงข้อ ด้วยการ ใช้คอลลาเจน
เพิ่มคอลลาเจนให้ผิวด้วยครีมบำรุง ที่มีส่วนผสมช่วยชะลอการเกิด ริ้วรอย
กินคอลลาเจน ได้ง่ายๆ หน้าเด้ง อ่อนกว่าวัย ด้วยอาหารผิวจากธรรมชาติ
รู้แล้วต้องแชร์ คอลลาเจน มีดีกว่าที่คิด ให้ทุกการเคลื่อนไหวของข้อ…เป็นเรื่องง่าย!!
