วิธีต้าน ผมหงอก ก่อนวัย ปัญหาใหญ่ของวัย 40

ผมหงอก ก่อนอื่นหมอขออธิบายถึงกระบวนการเกิดสีของเส้นผมก่อน เริ่มจากสีผมเรานั้นเกิดจากเซลล์สร้างเนื้อผมและเซลล์เม็ดสีผมที่เป็นโปรตีน จะคอยทำหน้าที่ป้อนเม็ดสีเข้าไปในเนื้อผมของเรา จึงทำให้เส้นผมเรามีสีต่าง ๆ ตามพันธุกรรม ถ้าคนไหนมีเม็ดสีมาก เข้มข้น ผมก็จะมีสีดำเข้ม ส่วนคนที่มีเม็ดสีน้อย สีผมก็จะอ่อนลงไปตามธรรมชาติ

ส่วนสาเหตุของ “ผมหงอก” นั้นเกิดจากการที่เซลล์เม็ดสีไม่สามารถสร้างเม็ดสีออกมาได้ตามปกติ จึงทำให้มีแต่เนื้อผมที่งอกออกมาเท่านั้น แต่สีผมไม่ออกมาด้วย เราจึงเห็นว่าเส้นผมนั้นเป็นสีเทาหรือสีขาวและเรียกผมเส้นนั้นว่า “ผมหงอก” นั่นเอง

ในกรณีที่เส้นผมมีสีขาวสนิท ความหมายก็คือเซลล์สร้างเม็ดสีหยุดทำงานไปโดยสิ้นเชิง หมอขอให้ความเห็นว่าไลฟ์สไตล์เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัย ปัจจุบันในทางการแพทย์ยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่แน่ชัดของการเกิดผมหงอกก่อนวัยได้ แต่เรา
วิเคราะห์ได้ว่ามีพฤติกรรมบางอย่างสัมพันธ์กับการเกิดภาวะผมหงอกก่อนวัยหรือมีพฤติกรรมบางอย่างที่เป็นตัวการเร่งให้เกิดภาวะผมหงอกก่อนวัยได้เร็วขึ้น

พฤติกรรมบางอย่างที่เป็นปัจจัยเสริมช่วยให้เกิดผมหงอกขึ้น ได้แก่ การพักผ่อนไม่เพียงพอภาวะความเครียดเรื้อรัง โภชนาการที่ไม่ถูกต้องครบถ้วน การขาดสารอาหารจำเป็นต่อร่างกาย หรือจากปัจจัยอื่นๆ

1. การพักผ่อนไม่เพียงพอ

เรื่องการนอนนั้นเป็นปัจจัยสำคัญมาก ถ้าเรานอนหลับไม่เพียงพอจะมีผลในเชิงสุขภาพโดยตรง มองให้ลึกลงไปกว่านั้นพบว่า ไม่ใช่แค่เรื่องของระยะเวลาการนอนหลับเพียงอย่างเดียว แต่ต้องเป็นการนอนหลับที่เหมาะสมต่อการทำงานของร่างกายด้วย เพราะร่างกาย แต่ละคนมีฮอร์โมนที่แตกต่างกัน ปกติตามหลักนาฬิกาชีวิตของคนทั่วไป เราควรนอนตอนกลางคืน เพราะเซลล์และฮอร์โมนที่สำคัญจะหลั่งออกมาทำงานซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอได้อย่างมีประสิทธิภาพการสร้างเซลล์ผิวใหม่จะเกิดขึ้นขณะเรานอนหลับ รวมทั้งการสร้างเซลล์รากผมเกิดใหม่ก็เช่นกัน เพราะฉะนั้นช่วงกลางคืนถ้าเรานอนน้อย พักผ่อนไม่เพียงพอ เราจะสูญเสียฮอร์โมนในส่วนนั้นไปร้อยละ 30 – 40 ทันทีโดยไม่จำเป็น

2. ภาวะความเครียดเรื้อรัง

การออกกำลังกายที่ใช้ร่างกายหนักเกินไป ยกตัวอย่างเช่น การวิ่งมาราธอน ไตรกีฬา หรือการเข้ายิม 7 วันต่อสัปดาห์ ถ้าได้รับสารอาหารเท่าเดิมหรือกินไม่ครบหมวดหมู่ ร่างกายจะได้อาหารไม่เพียงพอ เนื่องจากร่างกายได้เผาผลาญพลังงานไปใช้มาก เพราะฉะนั้นกลุ่มคนที่ออกกำลังกายหนัก ต้องเพิ่มปริมาณอาหารและในกลุ่มที่จำเป็นเข้าไปด้วย โดยเน้นโปรตีน ไขมันดีเป็นหลัก มิฉะนั้นจะส่งผลกระทบต่อเส้นผมโดยตรง สังเกตว่าสีผมจะอ่อนลงอย่างรวดเร็วหรือผมอาจแห้งกรอบ เปราะ ขาดร่วง หักง่าย เพราะฉะนั้นกลุ่มผู้หญิงวัย 40 ควรระวังปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้ด้วย

3. โภชนาการไม่ถูกต้อง

อาหารการกินเป็นอีกหนึ่งปัจจัยเสริมที่เร่งให้เกิดภาวะผมหงอกก่อนวัย เส้นผมและตัวสร้างเม็ดสีในเส้นผมของเรา ส่วนใหญ่เป็นสารอาหารในกลุ่มโปรตีน เพราะฉะนั้นผู้หญิงในวัย 40 ต้องกินอาหารให้ครบถ้วนและควรมีโปรตีนสูงด้วย

หมอขอจำแนกโปรตีนที่จำเป็นต่อร่างกายให้ผู้อ่านเข้าใจ ดังนี้
Essential Amino Acid เป็นสารอาหารโปรตีนกลุ่มหลัก เรียกว่ากรดแอมิโนที่จำเป็นต่อร่างกาย หมายความว่าร่างกายไม่สามารถสร้างขึ้นเองได้ จำเป็นต้องได้รับจากการกินอาหาร มี 7 ตัวที่สำคัญ ได้แก่ ไอโซลิวซีน (Isoleucine) ลิวซีน (Leucine) ไลซีน (Lysine) ฟีนิลอะลานีน (Phenylalanine) ทรีโอนีน (Threonine) ทริปโตแฟน (Tryptophan) เมไทโอนีน (Methionine)

Semi Essential Amino Acid เป็นสารอาหารโปรตีนกลุ่มรองที่ร่างกายสร้างเองได้ แต่อาจสร้างช้าไม่ทันความต้องการ สาววัย 40 มักจะมีไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย เช่น แอลคาร์นิทีน อาร์จีนีน ยิ่งในกลุ่มคนที่ออกกำลังกายหนักมักจะขาดโปรตีนกลุ่มนี้ เพราะฉะนั้นคนที่ชอบออกกำลังกายจึงต้องเพิ่มความหลากหลายของโปรตีนและเพิ่มปริมาณการกินอาหารกลุ่มโปรตีนให้เยอะขึ้นตามไปด้วย

4. การขาดสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย

เช่น การขาดวิตามินจำเป็น จากปัญหาคนไข้ที่เข้ามาพบหมอ ส่วนใหญ่เป็นเรื่องสีผมที่อ่อนลง สาเหตุมาจากการขาดวิตามินกลุ่มบี 12
กลุ่มโฟเลต ซึ่งแม้จะเป็นวิตามินที่อยู่ในผักและผลไม้ก็จริง แต่ร่างกายดูดซึมไปใช้ได้น้อย ยิ่งถ้าผู้อ่านที่ไม่กินเนื้อสัตว์จะขาดวิตามินกลุ่มนี้ไปเลย หรือคนที่มีปัญหาเรื่องระบบการย่อยอาหาร กินอาหารแล้วท้องอืดง่าย ก็จะขาดวิตามินกลุ่มนี้เหมือนกัน

ถ้ามีปัญหาเรื่องสีผมอ่อนลงหรือผมหงอกก่อนวัย 40 ควรจะปรับระบบการย่อยของร่างกายให้ดีขึ้นและควรเสริมวิตามินบีและกลุ่ม
โฟเลตเพิ่มขึ้น การกินผักใบเขียวที่มีโฟเลตสูงนั้น ร่างกายจำเป็นต้องมีระบบการย่อยที่สมบูรณ์ด้วย

ตัวช่วยคือต้องกินอาหารที่เป็นเอนไซม์เพื่อเข้าไปช่วยย่อยผักกลุ่มนี้ เช่น ถ้าเลือกกินเมนูสลัดผักใบเขียว ควรเลือกสลัดเดรสซิ่งที่เป็นโยเกิร์ต เพราะแบคทีเรียในโยเกิร์ตจะช่วยย่อยกากผักใบเขียวเหล่านั้นได้ดี และแปลงสารอาหารให้เป็นโฟเลตและวิตามินบี 12 ในรูปที่ร่างกายนำไปใช้ได้ง่ายขึ้น

เคล็ดลับคือ ควรเลือกกินอาหารกลุ่มที่เป็นอาหารหมักคู่กับผักผลไม้สด จะช่วยให้ระบบย่อยในร่างกายทำงานได้ดี ร่างกายดูดซึม
สารอาหารได้ครบถ้วน

หมอขอเสริมเรื่องสารอาหารกลุ่มไขมัน เมื่อพูดถึงไขมัน คนไทยมักกลัวเรื่องไขมันในเส้นเลือดสูงเลยทำให้ขาดสารอาหารกลุ่มนี้ไป ซึ่งมีผลกระทบต่อเซลล์เส้นผมและเม็ดสีผมทำให้มีสีอ่อนลงได้เช่นกัน มีผลวิจัยทางการแพทย์พบว่า 5 ปีที่ผ่านมาคนไทยเป็นโรคขาด
วิตามินดีเพิ่มขึ้นมาก จากในอดีตสถิติจะเป็นคนแถบทวีปอเมริกาและแถบตะวันออกกลางเสียส่วนใหญ่ที่ขาดวิตามินดีสูงที่สุดในโลก

นั่นเป็นเพราะการบริโภคอาหารที่ติดฉลากว่า Low Fat และวิตามินดีละลายในไขมัน กลุ่มวิตามินที่สำคัญต่อร่างกายที่ละลายในไขมันและเป็นวิตามินที่จำเป็นแก่การสร้างเซลล์เกิดใหม่ทั้งสิ้น ได้แก่ วิตามินเอ วิตามินดี วิตามินอี วิตามินเค จำไว้ว่ามักอยู่ในกลุ่มผักผลไม้ก็จริง แต่ถ้าในมื้ออาหารนั้นเราไม่ได้กินไขมันเข้าไปด้วยร่างกายก็จะไม่ได้รับวิตามินเหล่านนั้นเลย หรือดูดซึมไปใช้ได้น้อย

สังเกตได้ว่า สูตรอาหารเพื่อสุขภาพทั่วโลกหรือสูตรอาหารอายุยืน เช่น สูตรอาหารแบบโอกินาวาไดเอตหรือสูตรอาหารแบบเมดิเตอร์เรเนียนไดเอต ส่วนใหญ่จะมีไขมันประกอบอยู่ทั้งสิ้น เช่น อะโวคาโด น้ำมันมะกอก ปลาแซลมอน ปลาทูน่า เป็นต้น

หลักการคือ ไขมันจะทำให้ร่างกายดูดซึมวิตามินจำเป็นอย่างเอ ดี อี เคได้ดี เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อร่างกาย แถมยังมีผลต่อสุขภาพของเส้นผมและสีผมด้วย