การปฏิบัติสมาธิ มีหลายแบบหลายแนวไม่เหมือนกัน สรุปแล้วจะเชื่อสำนักใดดี?
ถาม การปฏิบัติสมาธิ มีหลายแบบหลายแนวไม่เหมือนกันเลย สรุปแล้วจะเชื่อสำนักใดดี เพราะแต่และสำนักก็ล้วนแต่กล่าวว่าตรงตามทางตถาคตทั้งสิ้น
ดร. พระมหาบวรวิทย์ รตนโชโต ขอไขปัญหาข้อนี้ว่า
ตอบ
การปฏิบัติธรรมมีหลากหลายวิธีเรียกว่า “กรรมฐาน” คือที่ตั้งแห่งใจ โดยหลัก ๆ แล้วมีการปฏิบัติอยู่ ๒ ลักษณะคือ “สมถกรรมฐาน” หมายถึง การนำใจไปไว้ในที่ตั้งเพื่อให้เกิดการ หยุด นิ่ง สงบระงับ มีอารมณ์ถึง ๔๐ ประการได้แก่กสิน ๑๐ อนุสสติ ๑๐ อสุภะ ๑๐ พรหมวิหาร ๔ อรูปฌาน ๔ อาหาเรปฏิกูลสัญญา ๔ จตุธาตุววัตถาน ๑ (ผู้ใฝ่รู้ควรศึกษาเพิ่มเติมรายละเอียด) ส่วน “วิปัสสนากรรมฐาน” มีอารมณ์เพียง ๒ ประการคือรูปกับนาม พิจารณาความเกิดดับแห่งรูปนาม มีสติสัมปชัญญะในการกำหนดหลักแห่งมหาสติปัฏฐานทั้ง ๔ ทำลายเสียซึ่งอวิชชา
การจะปฏิบัติตามพระธรรมวินัยว่าถูกต้องหรือไม่นั้น มีเกณฑ์ในการตัดสิน ๘ ประการ คือ
๑. วิราคะ ความคลายกำหนัด, ไม่ติดพัน มิใช่เพื่อความกำหนัดย้อมใจการเสริมให้ติด
๒. วิสังโยค ความหมดเครื่องผูกรัด ความไม่ประกอบทุกข์ มิใช่เพื่อผูกรัดหรือประกอบทุกข์
๓. อปจยะ ความไม่พอกพูนกิเลส มิใช่เพื่อพอกพูนกิเลส
๔. อัปปิจฉตา ความมักน้อย มิใช่เพื่อความมักมาก
๕. สันตุฏฐี ความสันโดษ มิใช่เพื่อความไม่สันโดษ
๖. ปวิเวก ความสงัด มิใช่เพื่อความคลุกคลีอยู่ในหมู่
๗. วิริยารัมภะ การประกอบความเพียร มิใช่เพื่อความเกียจคร้าน
๘. สุภาตา ความเป็นคนเลี้ยงง่าย มิใช่เพื่อความเลี้ยงยาก
ดังนั้นควรพิจารณาไตร่ตรองน้อมนำหลักการปฏิบัติให้เหมาะสมกับจริตนิสัยของตน เพื่อพัฒนาจิตให้กล้าแกร่ง อาจหาญ ฮึกเหิมในการสร้างแต่กุศลกรรม เพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ล่วงพ้นจากความทุกข์ ความร่ำไร รำพันโดยประการทั้งปวง และมุ่งสู่มรรคผลนิพพาน
เรื่อง : คอลัมน์ Dhamma Daily นิตยสาร Secret
บทความน่าสนใจ
ฝึกสมาธิภาวนา : สัจธรรมสากลสำหรับคนทั้งโลก โดย ว.วชิรเมธี
บทสวดมนต์ก่อนนอน แบบสั้น เพื่อสร้างสมาธิและจิตใจผ่องใส
15 วิธีฝึกสมาธิ สำหรับคนไม่ชอบนั่งสมาธิ!!!
Dhamma Daily: ฝึกสมาธิ จากสื่อออนไลน์ได้หรือไม่
หากผู้อ่านมีปัญหาหนักใจ ต้องการคำแนะนำแฝงด้วยแนวคิดทางธรรม สามารถส่งคำถามมาได้ที่ Secret Magazine (Thailand)
