เช็ก 7 อาการปวดเสี่ยง ช็อกโกแลตซีสต์
เรียน คุณหมอชัญวลี ดิฉันเคยป่วยเป็น ช็อกโกแลตซีสต์ และได้ผ่าตัดออกไปตอนคลอดลูก ตรวจภายในทุกปีไม่พบอาการผิดปกติค่ะ แต่ไม่ได้ตรวจอัพเดตอาการช็อกโกแลตซีสต์ มาพักหลังรู้สึกว่าปวดท้องน้อยบ่อยๆ ปวดหน่วงๆ โดยมักจะปวดช่วงกลางคืน บางครั้งปวดกลางดึกจนตื่นขึ้นมา แล้วก็พยายามไปเข้าห้องน้ำเพื่อนั่งถ่าย ซึ่งมีแต่ลมออกมาก็รู้สึกว่าอาการปวดน้อยลง แต่ไม่หาย อดทนนอนต่อสัก 30 นาที อาการจึงจะหายไป ส่วนเวลามีประจำเดือนจะปวดในวันแรก จนกว่าประจำเดือนที่เป็นก้อนเนื้อจะหลุดออกมาจึงหายปวด เลยอยากเรียนปรึกษาคุณหมอว่า อาการช็อกโกแลตซีสต์ของดิฉันจะกลับมาหรือไม่ และควรดูแลตัวเองอย่างไร ขอบคุณค่ะ
คุณหมอชัญวลี ตอบ
ช็อกโกแลตซีสต์ คือโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ นั่นคือ มีเยื่อบุโพรงมดลูกหลุดออกไปเจริญเติบโตที่อวัยวะอื่นๆ ใกล้มดลูก เช่น ผิวมดลูกช่องท้อง รังไข่ ที่หลุดไปอยู่ไกลก็มี เช่น ปอดใต้ผิวหนัง สะดือ ฯลฯ เมื่อไม่ได้อยู่ในโพรงมดลูกเวลาเป็นประจำเดือนเลือดในโพรงมดลูกจึงไหลออกมาได้ แต่เลือดนอกโพรงมดลูกไหลออกมาไม่ได้กลายเป็นเลือดที่คั่งค้างอยู่ภายใน สำหรับรังไข่ เลือดเหล่านี้จะรวมกันเป็นถุงเรียกว่าช็อกโกแลตซีสต์
สามคำสั้นๆ ในการอธิบายคำว่า ช็อกโกแลตซีสต์ มีดังนี้ค่ะ เจ็บปวดเรื้อรัง มีลูกยาก
ขอขยายความว่า ช็อกโกแลตซีสต์ไม่ใช่มะเร็ง แม้อาจจะเกิดร่วมกับมะเร็งรังไข่ได้สูงกว่าคนที่ไม่เป็นช็อกโกแลตซีสต์ถึงสามเท่า โดยอาการที่สำคัญ ได้แก่
1. เจ็บปวด อาการเจ็บปวดของช็อกโกแลตซีสต์อาจเป็นแบบตื้อๆ ตุ้บๆ จี๊ดๆ เสียว ปวดปลาบ ปวดแน่น แบบใดก็ได้ แต่ลักษณะพิเศษของการเจ็บปวดมี 7 ข้อ ดังนี้ค่ะ
- ปวดเวลามีประจำเดือน ลักษณะพิเศษ คือ ปวดมดลูกตอนเป็นประจำเดือน ยิ่งประจำเดือนมามากยิ่งปวดมาก
- ปวดแบบก้าวหน้า อาการปวดประจำเดือนจะเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ รุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ เช่น แรกๆ ปวดพอทน ต่อมาต้องกินยา ต่อมาต้องฉีดยา ต่อมาต้องนอนโรงพยาบาล
- ปวดแบบเรื้อรัง ปวดประจำเดือนนานเป็นปีๆ ไม่หายปวดนานขึ้นเรื่อยๆ จนกลายเป็นปวดทั้งเดือน
- ปวดเวลามีเพศสัมพันธ์ ลักษณะพิเศษ คือ ปวดเมื่อสอดใส่ลึก เจ็บรุนแรงจนทนไม่ได้
- ปวดเวลาเบ่งอุจจาระ ลักษณะพิเศษ คือ ในช่วงเป็นประจำเดือน หากเบ่งอุจจาระจะมีอาการปวดมากจนต้องหยุดเบ่งถ้าเป็นมากจะไม่มีแรงเบ่งอุจจาระ
- ปวดเวลาปัสสาวะ ลักษณะพิเศษ คือ เวลาเบ่งปัสสาวะตอนเป็นประจำเดือนจะรู้สึกเจ็บท้องน้อย อาการปวดแบบนี้เกิดขึ้นเมื่อเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่กระจายไปที่กระเพาะปัสสาวะแล้ว
- ปวดหลัง ลักษณะพิเศษ คือ ปวดหลังเฉพาะเวลาเป็นประจำเดือน
บางคนที่เป็นโรคนี้อาจมีอาการปวดครบทั้ง 7 ข้อหรือบางคนอาจมีแค่บางข้อ
