ฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกายหลังจากการ ติดเชื้อ COVID-19 (Rehab Post COVID Program)

จะฟื้นฟูร่างกายจากการ ติดเชื้อ COVID-19 อย่างไร

หลัง ติดเชื้อ COVID-19 เมื่อได้รับการรักษา COVID – 19 จนหายแล้ว แต่ความรุนแรงและอาการของโรคยังหลงเหลืออยู่ ทำให้ยากต่อการกลับมาใช้ชีวิตประจำวันหรือไม่สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างอุ่นใจ การได้รับการรักษาและฟื้นฟูร่างกายอย่างถูกต้องจึงเป็นเรื่องที่จำเป็น และควรได้รับการดูแลจากทีมแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดที่เชี่ยวชาญ เพื่อให้ร่างกายกลับคืนสู่ภาวะปกติ

หายโควิด ร่างกายเป็นอย่างไร

พญ. ประภาภรณ์ ปราชญ์พยนต์ แพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู ศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู โรงพยาบาลกรุงเทพ กล่าวว่า เมื่อผู้ป่วยหายจาก COVID – 19 แล้ว จะเกิดผลกระทบต่อร่างกายในระยะยาว ในแต่ละบุคคลมีความรุนแรงของโรคขณะติดเชื้อที่แตกต่างกัน อาจจะเกี่ยวข้องกับระบบหายใจ ระบบหัวใจและหลอดเลือด ระบบกล้ามเนื้อ ระบบประสาทและสมอง การรับรู้ ความจำ จึงทำให้วิธีการฟื้นฟูร่างกายแตกต่างกัน ซึ่งอาการที่เกิดขึ้นนั้นสามารถส่งผลต่อร่างกายได้ตั้งแต่หลังจากหายจากการรักษาหาย ไปถึง 1 ปี ทั้งนี้เราจึงออกแบบโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพหลังหายจาก COVID – 19 เฉพาะบุคคลให้ตรงกับปัญหาของผู้ป่วยให้มากและมีประสิทธิภาพมากที่สุดเพื่อให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างเต็มที่ สามารถกลับไปทำงานได้อย่างปลอดภัย โดยการตรวจประเมินร่างกายจากทีมแพทย์ด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู และดูแลผู้ป่วยต่อเนื่องด้วยทีมกายภาพบำบัด และนักกิจกรรมบำบัด

ดูแลผู้สูงวัยช่วงโควิด ลองโควิด Long Covid ติดเชื้อ COVID-19 — ดูแลผู้สูงวัยช่วงโควิด

การฟื้นฟู ทำได้อย่างไรบ้าง

โปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพหลังหายจาก COVID – 19 ทางศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู รพ.กรุงเทพ เปิดให้บริการสำหรับผู้ป่วยที่เคยติดเชื้อแล้วต้องการฟื้นฟูร่างกาย รวมไปถึงบุคคลทั่วไปที่ไม่เคยติดเชื้อ แต่รู้สึกว่าร่างกายมีปัญหาหลังจากรักษาโรคเป็นเวลานาน จนส่งผลกระทบต่อสมรรถภาพของร่างกาย แพทย์จะออกแบบและวางแผนการรักษาสำหรับผู้ป่วยเฉพาะบุคคล ซึ่งจะประกอบไปด้วยเครื่องมือเชิงเวชศาสตร์ฟื้นฟู และฝึกสมรรถภาพของร่างกายโดยทีมนักกายภาพบำบัด นักกิจกรรมบำบัด อาทิเช่น ในผู้ที่มีเสมหะ หรือหายใจไม่อิ่ม รู้สึกเหนื่อยง่าย อาการอาจจะมีความสัมพันธ์กับปอดที่มีพังผืด ทำให้มีปัญหาในการแลกเปลี่ยนออกซิเจน ใช้เครื่อง Trilogy ที่จะช่วยขยายปอด เพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพปอด ใหปอดทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น สำหรับผู้ป่วยที่มีปัญหาของการทรงตัว การเดิน ทำให้ใช้ชีวิตประจำวันได้ลำบาก จะมีโปรแกรมที่ช่วยบริหารกล้ามเนื้อและข้อ ด้วยเครื่อง Aquatic treadmill เครื่องออกกำลังกายแบบสายพานวิ่งในน้ำ เป็นการดูแลเพื่อให้กล้ามเนื้อระบบกระดูกและระบบข้อแข็งแรงขึ้น รวมถึงเครื่อง Ceiling hoist ที่จะช่วยพยุงน้ำหนักตัวแบบปรับระดับได้ ฝึกการทรงตัว ยืน และการเดิน กระตุ้นให้ร่างกายผู้ป่วยสั่งการให้เกิดการควบคุมความสมดุลของร่างกายและช่วยในการเดิน ป้องกันการล้ม

ในกลุ่มที่มีปัญหาเรื่องของอาการตึง ปวด จากการนอนนาน ๆ ในกลุ่มที่ผู้ป่วยเป็นน้อยหรือปานกลางอาจมีปัญหาเรื่องปวดได้ ซึ่งจะมีเครื่องมือต่าง ๆ อุปกรณ์ทางกายภาพที่ช่วยลดปวด และดูแลให้ผู้ป่วยแข็งแรงมากขึ้น ใช้ RF Radiofrequency เครื่องมือที่ใช้คลื่นความถี่วิทยุทำหน้าที่ลดอาการปวดจากเส้นประสาทที่ต้นทาง ก่อนส่งสัญญาณไปสมองช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนเลือด เพิ่มการฟื้นตัว แผลหายเร็ว ลดการคั่งค้างของเสียต่างๆ เช่น เส้นเลือดดำ กรดแลคติก ช่วยลดการตึงตัวของกล้ามเนื้อ เกิดการคลายตัว อาการเจ็บปวดลดลง และเครื่อง PMS (Peripheral Magnetic Stimulation) รักษาอาการปวด กระตุ้นระบบประสาทและกล้ามเนื้อ ด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ที่จะช่วยดูแลและบรรเทาอาการปวด เมื่อย ล้า ทำให้รู้สึกผ่อนคลาย เบาตัว หลังรับการรักษา

เพื่อการกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติ และกลับมาทำงานได้อย่างมั่นใจหลังหายจาก COVID – 19 ผู้ป่วยควรหมั่นสังเกตอาการ หากสงสัยว่ายังมีอาการหลงเหลืออยู่ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อทำการรักษาและฟื้นฟูโดยเร็วที่สุด