อาหารสุขภาพป้องกันและรักษาสิว ฉบับแพทย์แผนจีน
สิวเกิดจากต่อมไขมันผลิตไขมันมากและมีการอุดกั้นทางเดินของไขมันและถ้ามีการติดเชื้อแบคทีเรียเข้าแทรกจะทำให้เกิดสิวอักเสบหรือเป็นหนองโดยส่วนใหญ่แล้วสิวจะขึ้นตามบริเวณที่มีต่อมไขมันมาก ได้แก่ บริเวณใบหน้าแผ่นหลัง หรือหน้าอก ฮอร์โมนเพศชาย “แอนโดรเจน” มีบทบาทสำคัญที่ทำให้เกิดสิวในเด็กวัยรุ่น ฮอร์โมนนี้จะเริ่มสร้างเมื่ออายุ 11 – 14 ปี จะกระตุ้นให้ต่อมไขมันสร้างไขมันเพิ่มมากขึ้นกว่าปกติ เมื่อมีไขมันมากขึ้นและร่วมกับเซลล์ผิวหนังที่ตายแล้วและเชื้อแบคทีเรีย จึงทำให้เกิดการอุดตันจนเกิดสิวมากในวัยนี้และอาจจะเป็นอยู่นานหลายปี
มีปัจจัยหลายประการที่สามารถกระตุ้นทำให้อาการของสิวเป็นมากและรุนแรงขึ้น เช่น การบริโภคอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูงได้แก่ น้ำตาล แป้ง อาหารมัน นมวัวและผลิตภัณฑ์จากนมวัวมากเกินไป การสูบบุหรี่ การใช้เครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ก่อให้เกิดการอุดตันรูขุมขน รวมถึงภาวะความเครียด การพักผ่อนนอนหลับที่ไม่เพียงพอและนอนดึก จะส่งผลให้ระบบฮอร์โมนทำงานไม่สมดุลและทำให้มีปริมาณสารที่ก่อให้เกิดการอักเสบเพิ่มขึ้น
ปัญหาสิวในมุมมองแพทย์แผนจีนมองว่า “ปอดกำกับผิวหนัง” สาเหตุสำคัญของการเกิดสิวจึงสัมพันธ์กับปอดและยังเกิดขึ้นได้จากสาเหตุหลายประการ เช่น สาเหตุจากความร้อนของเส้นลมปราณปอดภาวะร้อนชื้นของกระเพาะอาหารและม้าม เลือดติดขัด เสมหะเกาะตัว เส้นลมปราณ “ชง” และ “เริ่น” เสียสมดุล (เส้นลมปราณที่เกี่ยวข้องกับระบบเจริญพันธุ์หรือระบบฮอร์โมนแปรปรวนในความหมายแพทย์แผนปัจจุบัน)
แพทย์จีนมองว่าสิวบนใบหน้าเป็นภาพสะท้อนความเสียสมดุลของอวัยวะภายในเพราะนอกจากผิวหนังบนใบหน้าจะเกี่ยวข้องกับอวัยวะปอดแล้วยังเป็นทางเดินของเส้นลมปราณกระเพาะอาหารและลำไส้ใหญ่ซึ่งลำไส้ใหญ่มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับปอดด้วย
กระเพาะอาหารที่ร้อน (จากการกินของเผ็ดร้อน หวานมันเนื้อสัตว์มาก ๆ) หรือกระเพาะอาหารเย็นเกิน (จากการรับประทานอาหารฤทธิ์เย็น น้ำแข็งเครื่องดื่มเย็นมากเกินไป) ทำให้การไหลเวียนของเส้นลมปราณบริเวณใบหน้าติดขัด มีการเกาะตัวของเลือดและเสมหะการสะสมหมักหมมทำให้เกิดไฟเกิดพิษ เกิดการอักเสบเป็นหนอง
หลักการสำคัญในการดูแลตัวเองให้ห่างไกลสิว
1. ให้ความสำคัญเกี่ยวกับกระเพาะอาหาร ม้าม และลำไส้ใหญ่ (การขับถ่ายของเสีย)
2. อาหารเน้นหนักผักผลไม้หลีกเล่ยี งอาหารมัน หวาน เผ็ดเหนียวเหนอะ นมเนย อาหารจานด่วน
3. ถ่ายอุจจาระทุกวัน
4. พักผ่อนเพียงพอ ไม่นอนดึกทำให้ร่างกายสามารถขับสารพิษได้เต็มที่ไม่ตกค้าง
5. ทำใจให้เบิกบาน หลีกเลี่ยงอารมณ์เครียด เพราะความเครียดทำให้เกิดสารพิษและการทำงานของระบบย่อยติดขัดระบบฮอร์โมนแปรปรวน การขับสารพิษยากขึ้น
6. หลีกเลี่ยงการใช้มือกดสิว จะทำให้เกิดแผลเป็น
7. ล้างหน้าให้สะอาดด้วยน้ำอุ่นเช้าและก่อนนอน ( น้ำเย็นไม่สามารถล้างไขมัน น้ำที่ร้อนมากจะกระตุ้นการสร้างไขมัน)
8. หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมน้ำมัน
(อ่านต่อหน้า 2)
ซุปฟักเขียว – สมุนไพร , ฝูหนิง – ลูกเดือย
สรรพคุณ : ขับร้อน ขับชื้น บำรุงม้าม
ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่) เตรียม 20 นาที ปรุง 30 นาที
- ฟักเขียว ขนาดเล็ก 1 ลูก
- สมุนไพรฝูหลิง 40 กรัม
- ลูกเดือย 100 กรัม
- ขิงสดเล็กน้อย ประมาณ 1 แว่น
วิธีทำ
ต้มสมุนไพรฝูหลิงในน้ำจนเดือดและช้ำฟอ่อนต้มต่ออีกประมาณ 10 นาที เทกากสมุนไพรออก ใส่ลูกเดือยต้มในน้ำสมุนไพรจนเดือด ใส่ฟักเขียวต้มจนสุกใส่ขิงสดที่หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ และปรุงรสตามต้องการ
สรรพคุณ ฟักเขียว ขับร้อน ขับชื้น ขับปัสสาวะ ขับไขมัน ลดความดัน ลดไขมันในเอด ฝูหลิง ขับชื้น ขับปัสสวะ บำรุงม้าม ลูกเดือย ขับร้อน ขับชื้น บำรุงม้าม ขิงสด ช่วยอ่นกระเพาะอาหาร ขับเหงื่อ
เห็ดหูหนูขาว – เม็ดบัว – พุทราจีน
สรรพคุณ ขับความร้อน ขับไฟ และมีฤทธิ์บำรุงม้าม และช่วยนอนหลับ เหมาะสำหรับคนที่นอนดึก มีสิวขึ้น
ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่) เตรียม 10 นาที ปรุง 20-30 นาที
- เห็ดหูหนูขาว 3 ช่อ
- เม็ดบัว 50 กรัม
- พุทราจีน 10 ลูก
- น้ำเปล่า 6 ถ้วย
วิธีทำ
นำดีบัว (ต้นอ่อนกลางเมล็ดบัว) ออกเห็ดหูหนูขาวแช่น้ำให้บาน แล้วนำส่วนผสมทั้งสามมาต้มรวมกัน ปรุงรสตามต้องการทำเป็นน้ำซุปรับประทาน
สรรพคุณ เห็ดหูหนูขาว ฤทธิ์กลางทำให้ปอดชุ่มชื้น ช่วยระบายอุจจาระบำรุงพลัง ช่วนนอนหลับ เม็ดบัว บำรุงม้าม บำรุงไต แก้ท้องเสีย ช่วยให้นอนหลับ พุทราจีน บำรุงม้าม กระเพาะอาหารบำรุงเลือด ช่วนนอนหลับ
พลังงานต่อหนึ่งหน่วยบริโภค 441.17 กิโลแคลอรี
โปรตีน 16.31 กรัม ไขมัน 3.42 กรัม
คาร์โบไฮเดรต 86.55 กรัม ไฟเบอร์ 5.94 กรัม
เรียบเรียง : สิทธิโชค ศรีโช ผู้ช่วยกองบรรณาธิการ : ธนภัทร, วริยา ภาพ : พีระพัฒน์ พุ่มลำเจียก ผู้ช่วยช่างภาพ : ธิติสุดา, พสชนัน
สไตล์ : พิมฝัน ใจสงเคราะห์ ผู้ช่วยสไตลิสท์ : ปริชญา เชื้อพรหม
