ชนชั้นวรรณะ ในสังคมไทย บทความเตือนสติโดย พระราชญาณกวี (ท่านปิยโสภณ)
พระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นเพื่อปลดเปลื้องทุกข์ของคนในสังคม ทุกข์ใหญ่ที่คนในสมัยนั้นเผชิญหนักคือเรื่อง ชนชั้นวรรณะ เรื่องความไม่ยุติธรรม เรื่องการแบ่งคนให้ดีชั่วเพราะชาติกำเนิด
การที่คนอินเดียยุคนั้นสร้างวรรณะให้คนต่างกันด้วยกำเนิดคือ คนชั้นสูง เกิดจากวรรณะพราหมณ์ กษัตริย์ แพศย์ ส่วนคนชั้นต่ำ เกิดจากวรรณะศูทรและจัณฑาล เป็นความขมขื่นของคนวรรณะต่ำจนกลายเป็นปัญหาใหญ่ในการดูหมิ่นเกลียดชังกัน
เมื่อคนแต่ละวรรณะต่างเกลียดชังเหยียดหยามกัน วรรณะสูงรังเกียจวรรณะต่ำ วรรณะต่ำเองก็ต้องจำใจยอมรับสภาพที่ได้มาแต่กำเนิด ไม่ยอมยกฐานะตนให้สูงขึ้น จึงเป็นเหตุให้เกิดชนชั้นขึ้นมาในสังคมอินเดีย คนในวรรณะต่ำแม้พยายามยกฐานะทางสังคม แต่ก็ถูกคนชั้นสูงกดขี่ข่มเหงรังแกจนไม่มีทางต่อสู้ กลายเป็นคนมีปมด้อยในสังคม ไร้โอกาส ไร้การศึกษา ไร้เศรษฐกิจ คนเหล่านี้แม้จะเป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศ แต่ก็ถูกคนชั้นสูงส่วนน้อยคอยรังแกบีบคั้นอย่างรุนแรงตลอดเวลา ไม่มีโอกาสพัฒนาสติปัญญาได้เลย
เมื่อพระพุทธเจ้าประกาศพระพุทธศาสนา พระองค์ทรงยกให้คนเท่าเทียมกันในฐานะเป็นมนุษย์ คือทรงถือว่าคนทุกคนมีความเป็นมนุษย์เท่าเทียมกัน การได้เป็นมนุษย์ประเสริฐกว่าเกิดเป็นสัตว์เดียรัจฉาน มนุษย์จะกำเนิดจากวรรณะใดไม่สำคัญ ถ้าประพฤติดีก็เป็นคนดี เป็นที่ยอมรับ ถ้าเขาประพฤติชั่วก็ชั่วเหมือนกัน ชาติกำเนิดช่วยอะไรไม่ได้ แม้จะเกิดในวรรณะสูงก็ตาม
คำสอนนี้ได้ทำลายระบบวรรณะอย่างรุนแรง ทำให้คนวรรณะสูงไม่พอใจ เพราะเป็นคำสอนแบบเลิกทาส ในขณะที่คนชั้นสูงยังต้องการทาสไว้ใช้งาน ยังต้องการคนวรรณะต่ำไว้เป็นข้าทาสแรงงาน หารายได้ให้ตน
พระพุทธองค์ทรงตั้งองค์กรสงฆ์ขึ้นมาเป็นสังคมตัวอย่างในความเสมอภาค ความเท่าเทียมกัน โดยกำหนดหลักปฏิบัติเรียกว่า ธรรมวินัย เพื่อให้คนแต่ละวรรณะที่เข้ามาบวชแล้วละทิฏฐิมานะ ประพฤติพรตบรรลุธรรม พ้นทุกข์ ใครบวชก่อนก็เป็นพี่ ใครบวชทีหลังก็เป็นน้อง เรียกว่า อาวุโสภันเต หลักการเคารพกันตามพรรษามีมาตั้งแต่สมัยพุทธกาลจนถึงทุกวันนี้ แม้ผู้บวชทีหลังจะมาจากวรรณะสูงก็ต้องเคารพกราบไหว้คนวรรณะต่ำที่บวชก่อน คนอายุมากกว่ามาบวชทีหลังก็ต้องเคารพกราบไหว้ผู้มีอายุน้อยแต่บวชก่อน
วิธีการเช่นนี้เป็นหลักการที่ดี คือช่วยคลายทิฏฐิมานะของคนได้มาก เพราะทำคนให้เท่าเทียมกันโดยการปฏิบัติตามพระธรรมวินัย มิใช่โดยชาติกำเนิด ใครเจริญในศีล สมาธิ ปัญญา คนนั้นก็ได้บรรลุธรรมเป็นพระอริยบุคคลเท่าเทียมกัน ใครเย่อหยิ่ง มีทิฏฐิมานะ ประพฤติผิด ก็จะได้รับโทษตามพระธรรมวินัยเหมือนกันไม่มียกเว้น
วันนี้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางพระพุทธศาสนาของโลก คนไทย 95 เปอร์เซ็นต์เป็นชาวพุทธ แต่กลับสร้างทิฏฐิมานะวาทกรรมแบ่งชนชั้นวรรณะ ยุให้คนเกลียดชังกัน ไม่ต่างจากคนยุคก่อนพุทธกาล
หรือว่าคนไทยไม่ได้รับประโยชน์อะไรจากการเป็นชาวพุทธ?!
ที่มา นิตยสาร Secret
เรื่อง พระราชญาณกวี (ท่านปิยโสภณ)
