ถาม
ในเมื่อยังเห็นร่างกายเป็นตัวเป็นตนอยู่เช่นนี้ เหตุใดพุทธศาสนาจึงบอกว่าเรา ไม่มีตัวไม่มีตน คะ
ตอบ
ลองสังเกตง่ายๆ ว่า แม้แต่อวัยวะต่างๆ ของร่างกายก็ไม่มีอวัยวะส่วนใดมีชื่อว่า ตัวเรา เช่น จมูกก็มีชื่อว่าจมูก แขน
ก็มีชื่อว่าแขน อวัยวะทุกส่วนล้วนถูกสมมุติชื่อให้ หากได้ปฏิบัติธรรมภาวนาแล้ว จะสามารถเอกซเรย์ภายในตัวเราได้ด้วยสติ สมาธิ และปัญญา แล้วจะพบว่า ตัวเรานั้นเป็นองค์ประกอบของกายส่วนหนึ่ง ใจส่วนหนึ่ง และตัวเราอีกส่วนหนึ่ง เมื่อพิจารณาต่อไปเรื่อยๆ จะพบว่าตัวเราเป็นองค์ประกอบของขันธ์ 5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขารและวิญญาณ เมื่อแยกพิจารณาต่อไปอีกจะพบว่า ในแต่ละรายละเอียดของขันธ์ทั้งห้านั้นสามารถแตกย่อยลงไปได้เรื่อยๆ จนในท้ายที่สุดคือ อนัตตา ได้แก่ ความว่างเปล่า
คำว่าตัวตน ตัวจริง ตัวแท้ที่เคยเข้าใจนั้นไม่มีสิ่งที่ประกอบขึ้นเป็นร่างกายนั้นมาประชุมกันเพียงชั่วคราวเพื่อทำกิจทำหน้าที่ แล้วสุดท้ายก็จะสลายไป เหลือเพียงจิตที่ตื่น จนก่อให้เกิดปัญญา
สำหรับคนที่ไม่เคยปฏิบัติธรรม ต่อให้อธิบายสักกี่ครั้งว่า อัตตาเป็นสิ่งที่ไม่มีแต่แรก หรืออธิบายต่อเนื่องยาวนานสักเท่าไร เขาก็จะไม่เข้าใจ ต่างจากคนที่ปฏิบัติธรรมที่จะสามารถเข้าได้โดยง่าย หรืออาจเข้าใจได้เอง
หากผู้อ่านมีปัญหาหนักใจ ต้องการคำแนะนำแฝงด้วยแนวคิดทางธรรม สามารถส่งคำถามมาได้ที่
นิตยสาร Secret คอลัมน์ Dhamma Daily หรือ dhammadaily2015@gmail.com
