เมื่อภูเขาไม่ต้องหัวโล้น เพราะคนเริ่มกินผัก
หลายคนสงสัยว่าเหตุใดชาวเขาจึงต้องแผ้วถางป่าเพื่อปลูกพืชพันธุ์ทำลายดินอย่างข้าวโพด หลายคนกล่าวโทษว่าพวกเขาเป็นต้นเหตุของปัญหาหมอกควัน (จากการเผาตอซัง) หลายคนลงความเห็นว่าพวกเขาไม่ฉลาดเอาเสียเลย…ทว่ามีเพียงไม่กี่คนที่มองย้อนกลับว่าเหตุใดชาวบ้านจึงต้องทำเช่นนั้น
จิม – ภานุพงศ์ รัตนะศิลา คือคนหนึ่งที่พยายามครุ่นคิดเรื่องนี้และแก้ไขปัญหาอย่างตรงจุด
หลังจากที่คุณจิมเรียนจบจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เขากลับไปยังเมืองน่านบ้านเกิดและตั้งปณิธานไว้ว่าจะต้องสร้างรายได้จากการทำมาหากินด้วยลำแข้งของตัวเองให้ได้ พร้อมกับฝันว่าสักวันต้องช่วยชาวบ้านให้มีรายได้
คุณจิมเห็นว่าน่านเป็นจังหวัดที่ขึ้นชื่อเรื่องปัญหาหมอกควันและปัญหาเรื่องจำนวนป่าไม้ลดลงจนน่าใจหาย เขาจึงเป็นตัวตั้งตัวตีให้เกษตรกรและชาวเขาหันมาปลูกผักแทนการถางป่า ด้วยการให้เมล็ดพันธุ์ผักพื้นบ้านที่หาได้ง่าย เช่น ฟักทอง ผักกาด ไปทดลองเพาะปลูกด้วยวิธีปลอดสารพิษ 100 เปอร์เซ็นต์ บ้านละเล็กละน้อย โดยให้ชาวบ้านปลูกไว้กินเองเป็นหลัก ส่วนผักที่เหลือนั้น ร้านอาหารต่างๆ ในเมืองน่านให้ความร่วมมือเข้าไปรับซื้อผักจากชาวบ้านอีกต่อหนึ่ง ส่วนตัวคุณจิมเองก็ไปเรียนทำอาหาร ก่อนจะมาเปิดร้านอาหารของตัวเองในชื่อ “โอวีโอสลัด” โดยรับเอาผักสลัดที่ชาวบ้านปลูกมาเป็นวัตถุดิบหลักในร้าน
คุณจิมใช้สโลแกนร้านน่าสนใจว่า “ภูเขาหัวโล้น เพราะคนไม่กินผัก” เขาอธิบายว่า อย่ามัวแต่โทษชาวบ้านที่ทำลายป่าเพื่อปลูกพืชไร่ อย่ามัวแต่โทษนายทุนคนไหน จงกลับมาโทษตัวเองที่ไม่ยอมกินผัก จนทำให้ชาวบ้านต้องหันไปปลูกข้าวโพดแทน ฉะนั้นทางเดียวที่จะช่วยรักษาป่าได้คือการช่วยกันรับประทานผักที่ชาวบ้านปลูก
ทุกวันนี้ภูเขาที่เคยหัวโล้นกลับมีสีเขียวแซมขึ้นวันละน้อย ชาวบ้านในเมืองน่านหลายคนเลิกปลูกข้าวโพดแล้วหันมาปลูกผักปลอดสารพิษแทน หลายคนสามารถคิดค้นวิธีปลูกผักด้วยวิธีใหม่ๆ จนตั้งตัวเองเป็นศูนย์การเรียนรู้ให้คนรุ่นหลังเข้าไปศึกษา
นั่นหมายความว่า ความคิด ความรู้และความหวังดีที่คุณจิมถ่ายทอดให้กับชาวบ้านไม่ได้หยุดอยู่เพียงแค่ผู้รับเท่านั้น หากแต่สามารถส่งต่อกันไปได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด…แล้วคุณล่ะ พร้อมจะ “ให้” ใครบ้างหรือยัง
ขอขอบคุณ สุขนิยมทัวร์, การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ภาคเหนือ)
บทความที่น่าสนใจ
อีกมุมความสุข ของ โตโน่ ภาคิน ทูตองค์กรพิทักษ์สัตว์แห่งโลก ประเทศไทย
อินเดียไม่เคยเปลี่ยนเราต่างหากที่ต้องเปลี่ยน บันทึกการเดินทางในดินแดนภารตะ
คิดเป็น เพิ่มความสุขห่างไกลทุกข์
