หลัก 7 ไม่ 5 ต้อง ลดเสี่ยงเบาหวาน
หลัก 7 ไม่ 5 ต้อง หลักการปฏิบัติของชาวบ้านอำเภอโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี เพื่อเป็นการรณรงค์ลดพฤติกรรมเสี่ยงโรคเบาหวาน
แม้ คุณปาณิสรา กิจสําเร็จ พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ จะเฝ้าประชาสัมพันธ์ให้ชาวบ้านในอําเภอโคกสําโรง จังหวัดลพบุรี เลิกพฤติกรรมเสี่ยงเบาหวานอย่างไร แต่คนส่วนใหญ่กลับรู้สึกเบื่อหน่ายบรรดาป้ายประชาสัมพันธ์หรือแผ่นพับที่คอยแจกตามโรงพยาบาล
โชคดีที่เห็นชาวบ้านชอบฟังลําตัด คุณปาณิสราจึงให้ครูเพลงนําหลักปฏิบัติป้องกันโรคเบาหวานของคนในชุมชน ซึ่งเรียกว่า หลัก “7 ไม่ 5 ต้อง” มาแต่งเป็นเพลงลําตัดสําหรับใช้ประชาสัมพันธ์ จากนั้นจึงฝึกอสม.ให้ร้องลําตัดเป็นกันทุกคนจนชํานาญ
หลัก “7 ไม่ 5 ต้อง” ได้แก่ ไม่อ้วน ไม่เค็ม ไม่หวาน ไม่มัน ไม่เครียด ไม่สูบ ไม่ดื่ม ต้องออกกําลังกาย ต้องเพิ่มผักผลไม้ ต้องกินอาหารปลอดภัย ต้องควบคุมน้ําหนัก และต้องอารมณ์ดี ถึงวันตรวจคัดกรองเบาหวานหรือวันรับเบี้ยสูงอายุประจําเดือน รวมถึงโอกาสพิเศษ เช่น งานมหกรรมสุขภาพ วันสําคัญทางศาสนา คณะลําตัดอสม.นําโดยคุณคําเพียร ด้วงพันธุ์ อายุ40 ปี จะตระเวนไปร้องลําตัดให้ความรู้ไม่ขาด เธอมีภาวะอ้วน (น้ําหนัก 89 กิโลกรัม) และถูกจัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน
ครั้นได้นําร้องลําตัดบ่อยๆตั้งแต่มกราคม ปีพ.ศ.2553 ทําให้คุณคําเพียรจดจําเนื้อร้องเพลง “7 ไม่ 5 ต้อง” ได้ขึ้นใจ จึงฉุกคิดได้ว่า หากทําตามคําเพลงว่าแล้วไซร้ โรคเบาหวานย่อม ไม่ถามหา คุณคําเพียรตัดสินใจปฏิวัติพฤติกรรมตัวเอง ดังนี้
- กินอาหารด้วยสูตร 2 : 1 : 1 (ผัก : โปรตีน : คาร์โบไฮเดรต) โดยปรุงให้รสอ่อนเค็มและหวาน และกินผลไม้อย่างน้อยวันละ 1-2 กิโลกรัม เลือกที่รสไม่หวานจัด เช่น ฝรั่ง ชมพู่
- เลิกกินขนมหวานจุบจิบ ไม่ซื้อขนมมาตุนไว้ในตู้เย็น จากเคยกินครั้งละ 4 ชิ้นก็ลดเหลือ 1 ชิ้น พยายามไม่แวะร้านขนม หรือหากอยากกินก็ซื้อแต่น้อย แล้วเดินออกจากร้านทันที
- ลดการเติมน้ําตาลในอาหารไปด้วย จากเติมครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะพูนๆ ก็ลดลงครั้งละ 1 – 2 ช้อนโต๊ะต่อสองเดือน เป็นการลดแบบค่อยเป็นค่อยไป
- เล่นฮูลาฮูปหรือเต้นแอโรบิกทุกวัน หากสัปดาห์ไหนไม่ว่าง จะต้องออกกําลังกายให้ได้อย ่างน้อย 3 วัน วันละ 30 นาที– 1 ชั่วโมง
หนึ่งปีผ่านไป น้ําหนักของเธอลดเหลือ 80 กิโลกรัม สุขภาพด้านอื่นๆก็ดีตามมา กระทั่งได้รับคัดเลือกให้เป็นบุคคลต้นแบบของการปฏิบัติตามหลัก “7 ไม่ 5 ต้อง”
ทุกวันนี้ หากใครมีโอกาสไปเยือนตําบลดงมะรุม คงเพลิด-เพลินกับเสียงร้องลําตัดของคุณคําเพียรที่เปิดเสียงตามสายกันถ้วนหน้า
