หัวใจล้มเหลว รอดได้ถ้าทำตามนี้

หัวใจล้มเหลว ความเป็น ความตาย ในชั่วเสี้ยววินาที

หัวใจล้มเหลว นับเป็นสาเหตุการเสียชีวิตของผู้คนเป็นอันดับต้นๆ และแม้ว่าส่วนใหญ่จะเกิดในผู้สูงอายุ แต่คนอายุน้อยที่ร่างกายแข็งแรงก็อาจหัวใจล้มเหลวได้ อย่างที่ไม่น่าเชื่อเลยทีเดียว และที่น่าตกใจมากกว่าก็คือ แนวโน้มคนที่มีภาวะดังกล่าวอายุน้อยลงเรื่อยๆ ทั้งนี้ก็เป็นผลมาจากการใช้ชีวิตเป็นหลักเลยล่ะค่ะ

ทำความเข้าใจ หัวใจล้มเหลว

หัวใจล้มเหลว หลายคนเข้าใจว่าเป็นโรค และหมายถึงอยู่ๆ หัวใจก็หยุดทำงานไปเสียดื้อๆ แต่ที่จริงแล้วไม่ใช่แบบนั้นเลยค่ะ เพราะที่จริงแล้ว เรื่องเป็นแบบนี้

ไม่ใช่ภาวะที่อยู่ๆ หัวใจก็หยุดทำงานไปอย่างกระทันหัน แต่เป็นภาวะที่หัวใจทำงานผิดปกติ ทำงานได้ไม่เต็มที่เหมือนเดิม เปรียบเสมือนการล้มเหลวในหน้าที่นั้นเอง โดยมาจาก 2 กรณีคือ
- กล้ามเนื้อหัวใจสูบฉีบเลือดน้อยลง ส่งผลให้การไหลเวียนของเลือดน้อยลงตามไปด้วย หัวใจจึงต้งบีบตัวให้มากขึ้น เพื่อให้ได้เลือดในปริมาณเท่าเดิมเพื่อไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ของร่างกาย กล้ามเนื้อหัวใจที่ถูกบีบให้ทำงานหนักจึงอ่อนแรง และหยุดทำงานในที่สุด
- เกิดจากความผิดปกติของโครงสร้างหัวใจ ไม่ว่าจะเป็น เยื่อหุ้มหัวใจ กล้ามเนื้อหัวใจ ลิ้นหัวใจ และหลอดเลือด ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญ โดยโรคที่ทำให้เกิดความผิดปกตินี้คือ โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (ที่มาจากไขมันอุดตัน) โรคความดันโลหิตสูง นอกจากนั้นยังอาจเกิดจากความผิดปกติแต่กำเนิด เช่น โรคลิ้นหัวใจรูมาร์ติก โรคหัวใจพิการแต่กำเนิด
เป็นภาวะที่ทำให้หัวใจอ่อนแอ

สำหรับภาวะหัวใจล้มเหลว มีด้วยกัน 2 แบบคือ

ภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน เป็นภาวะอันตราย ที่ทำให้เสียชีวิตได้ในทันทีทันใด
ภาวะหัวใจล้มเหลวเรื้อรัง เป็นภาวะที่ทำให้หัวใจอ่อนแอ มักเกิดปัญหาน้ำขังในปอด และหัวใจจะมีปัญหาภาวะหัวใจล้มเหลวมากขึ้น จนเสียชีวิตในที่สุด

เซ็กอาการต้องสงสัย

หากสงสัยว่า ตัวเองหรือคนใกล้ชิดเสี่ยงต่อภาวะหัวใจล้มเหลวหรือไม่ ให้หมั่นสังเกตอาการสุ่มเสี่ยงตาม 5 ข้อนี้

เหนื่อยง่ายกว่าปกติ โดยสังเกตจากการออกแรงทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน ว่ารู้สึกเหนื่อยง่ายกว่าที่เคยทำได้
นอนราบไม่ได้ นอนราบแล้วเหนื่อย อึดอัด หรือไอ ต้องลุกนั่งจึงจะดีขึ้น
น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งมากกว่า 2 กิโลกรัม ภายใน 2 วัน
ข้อเท้าหรือหน้าแข้งบวม ซึ่งอาจเกิดจากการคั่งของน้ำและเกลือ
เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน หรือแน่นท้อง ซึ่งอาจเกิดจากน้ำคั่งในช่องท้อง และตับ

ถ้าพบว่าเข้าข่ายอาการข้างต้น ควรเข้ารับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์ โดยปกติแล้วผู้ป่วยมักมาด้วยอาการ น้ำขังในร่างกาย เช่น เหนื่อยหอบง่าย หายใจไม่สะดวก อ่อนแรง ไม่มีเรี่ยวแรง มีอาการบวม หรือคิดอะไรไม่ออก และเบื่ออาหาร

กลุ่มเสี่ยง หัวใจล้มเหลว

กลุ่มเสี่ยงที่จะเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวนั้น นอกจากภาวะผิดปกติแต่กำเนิดแล้ว โรคประจำตัวบางโรค ก็เป็นตัวเพิ่มความเสี่ยงได้ ไม่ว่าจะเป็น

โรคหัวใจขาดเลือด (หลอดเลือดหัวใจ)
โรคของกล้ามเนื้อหัวใจ ( Dilated cardiomyopathy)
โรคลิ้นหัวใจรั่ว โรคลิ้นหัวใจตีบ
โรคความดันโลหิตสูง
ภาวะโลหิตจาง (ภาวะซีด)
ไทรอยด์เป็นพิษ (ไฮเปอร์ไทรอยด์)
ผู้ที่มีหยุดยาความดันโลหิตสูงกระทันหัน

สำหรับผู้ที่เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน อาจมีสาเหตุมาจากภาวะภาวะลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือด

ปรับพฤติกรรม ลดความเสี่ยง

พฤติกรรมการกิน

การดูแลตัวเองให้ห่างไกลจากภาวะหัวใจล้มเหลว ทำได้ด้วยการใส่ใจ รักษาสุขภาพให้ดีตามแนวทางส่งเสริมสุขภาพ ทั้งเรื่องอาหาร การพักผ่อน และการ ออกกำลังกาย โดยเฉพาะหนึ่งพฤติกรรมที่ควรหลีกเลี่ยงคือ การรับประทานอาหาร ที่มีเกลือหรือโซเดียมสูง เพราะเป็นปัจจัยส่งเสริมให้ผู้คนเกิดภาวะหัวใจล้มเหลว มากขึ้นในปัจจุบัน โดยเฉพาะผู้ป่วยที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง หากบริโภคอาหารรสเค็ม หรือโซเดียมสูงเป็นประจำอาจทำให้เกิดอาการบวมน้ำ น้ำท่วมปอด และภาวะ หัวใจล้มเหลวกำเริบได้ ข้อแนะนำคือ การปรุงอาหารรับประทานเองจะสามารถ ควบคุมปริมาณโซเดียมได้ ซึ่งใน 1 วันควรบริโภคเกลือไม่เกิน 2 กรัมหรือ 1 ซ้อนชา หากเป็นน้ำปลาไม่ควรเกิน 4 ช้อนซา เชื่อเถอะว่า แค่เปลี่ยนพฤติกรรมการกิน ก็ลดความเสี่ยงได้แล้ว

เลิกบุหรี่

มีรายงานการศึกษาพบว่า การสูบบุหรี่จะเป็นการเพิ่มเความเสี่ยงของภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน อันเป็นหนึ่งในสาเหตุหัวใจล้มเหลวสูงกว่าคนที่ไม่สูบบุหรี่ถึง 10 เท่า และเป็นการเร่งความเสื่อมของหลอดเลือดได้มากกว่าผู้ที่ไม่สูง 10 – 15 ปี เลยทีเดียว

สำหรับการหยุดสูบบุหรีเพียงไม่กี่ชั่วโมง ก็จะทำให้อัตราการเต้นของหัวใจช้าลง ส่งผลต่อความดันโลหิตที่จะต่ำลงไปด้วย นอกจากนั้นแล้วยังความแข็งแรงของหัวใจยังเพิ่มขึ้นตามระยะเวลาที่เลิกสูบบุหรี่ สำหรับผู้ที่มีปัญหาโรคหัวใจ หากเลิกสูบบุหรี่ โอกาสที่จะกลับมาเป็นภาวะหลอดเลือดเลือดหัวใจตีบตันเฉียบพลันซ้ำจะลดลงถึง 50%