ปวดต่อมน้ำเหลือง เมื่อไหร่ ได้เรื่องเมื่อนั้น

ปวดต่อมน้ำเหลือง เป็นอีกหนึ่งอาการที่ร้องบอกว่าร่างกายกำลังไม่ปกติ อาจจะเกิดจากการติดเชื้อ หรือเป็นอะไรที่มากกว่านั้นได้ แต่อาการจะเป็นอะไรได้บ้างนั้น รวมทั้งปวดต่อมน้ำเหลืองเป็นสัญญาณของอะไรบ้าง ไปอ่านกันค่ะ

ต่อมน้ำเหลือง

ต่อมน้ำเหลือง เป็นหนึ่งในระบบน้ำเหลือง ต่อมน้ำเหลืองมีลักษณะเป็นก้อนเล็กๆ ขนาดเท่าเม็ดถั่วลันเตาไปจนถึงถั่วแดง รวมตัวกันเป็นกลุ่มอยู่ตามจุดต่างๆ 9 แห่ง ในร่างกาย คือ

กกหู
คอ
ท้ายทอย
ใต้ขากรรไกร
ใต้คาง
ไหปลาร้า
ข้อศอก
รักแร้
ขาหนีบ

ระบบน้ำเหลืองในร่างกายของคนเรา โดยจุดเขียวๆ คือบริเวณของต่อมน้ำเหลือง

ทั้งนี้ในภาวะที่ร่างกายปกติ ไม่มีภาวะของต่อมน้ำเหลืองอักเสบ จะตรวจไม่พบก้อนต่อมน้ำเหลือง เนื่องจากตัวต่อมจะอยู่แทรกไปกับไขมัน และเนื้อเยื่อต่างๆ

หน้าที่ของต่อมน้ำเหลือง คือกรองน้ำเหลืองที่ไหลเวียนไปทั่วร่างกาย เพื่อดักจับเชื้อโรคต่างๆ ที่เข้าสู่ร่างกาย และมีหน้าช่วยสร้างภูมิคุ้มกัน หากต่อมน้ำเหลืองอาการอักเสบ จึงเป็นสัญญาณว่าร่างกายของเราเกิดการติดเชื้อ หรือเกิดสิ่งแปลกปลอมขึ้น

ปวดต่อมน้ำเหลือง

อาการ ปวดต่อมน้ำเหลือง เป็นอีกหนึ่งสัญญาณสุขภาพว่าร่างกายเกิดอาการติดเชื้อ จนทำให้ต่อมน้ำเหลืองบวม ปวด ในบางครั้งต่อมน้ำเหลืองจะบวมโตจนขึ้นเป็นก้อน เช่นที่หลังกกหู ที่ข้างลำคอ หรือที่รักแร้ แต่หากบวมที่บริเวณขาหนีบจะเรียกว่า ไข่ดัน แต่สำหรับชื่ออย่างเป็นทางการของอาการเหล่านี้คือ ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ

ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ

นายแพทย์ณรงค์ อภิกุลวณิช รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวถึงอาการต่อมน้ำเหลืองอักเสบว่า เป็นภาวะที่ต่อมน้ำเหลืองบวมขึ้นจนมีขนาดใหญ่กว่าปกติ อาจเกิดขึ้นในที่เดียว หรือหลายๆ ที่พร้อมกัน ในบางรายอาจเป็นแค่ซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย อีกทั้งยังเป็นอาการที่เกิดได้แบบทั้งเฉียบพลัน และเรื้อรังจนต้องรักษาในระยะยาว

ต่อมน้ำเหลืองที่บวมปวดในหลายจุดเกิดขึ้นจากการที่มีการติดเชื้อลามไปยังต่อมน้ำเหลืองข้างเคียง นอกจากนั้นแล้ว การที่ต่อมน้ำเหลืองอักเสบอาจเกิดจากการติดเชื้อในอวัยวะต่างๆ แล้วส่งผลมาที่ต่อมน้ำเหลืองในบริเวณใกล้ๆ โดยไม่มีการติดเชื้อในต่อมน้ำเหลือง เช่นฟันผุ ทำให้ต่อมน้ำเหลืองที่คออักเสบ เป็นต้น

สาเหตุของต่อมน้ำเหลืองอักเสบ

ต่อมน้ำเหลืองอักเสบเกิดขึ้นได้จาก 2 สาเหตุ คือ

การติดเชื้อที่อวัยวะต่างๆ แล้วส่งผลต่อต่อมน้ำเหลืองข้างเคียง ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด โดยมีปัจจัยเสี่ยงคือ

มีแผล หรืออักเสบในอวัยวะต่างๆ เช่น ผิวหนัง ช่องปาก อวัยวะเพศ
มีการติดเชื้อในระบบต่างๆ ของร่างกาย เช่นติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจจนเป็นหวัด ก็ทำให้่ต่อมน้ำเหลืองบวมแดง และเป็นหนอง จนรู้สึกปวดได้
ภูมิต้านทานต่ำ

ต่อมน้ำเหลืองติดเชื้อโดยตรง ทำให้มีการอักเสบโตหลายต่อมพร้อมกัน เช่น วัณโรคต่อมน้ำเหลือง ซึ่งเป็นผลจากการใช้แพ้ยา หรือบางครั้งต่อมน้ำเหลืองก็อักเสบโดยไม่ทราบสาเหตุ

อาการต่อมน้ำเหลืองอักเสบ

ส่วนใหญ่แล้วอาการของต่อมน้ำเหลืองอักเสบ ขึ้นอยู่กับสาเหตุและบริเวณที่อักเสบ โดยอาการที่พบได้หลักๆ คือ

กดแล้วเจ็บ
ต่อมน้ำเหลืองแข็งตัว หรือขยายตัวผิดปกติจนเห็นเป็นก้อนนูนขึ้นมาชัดเจน
ผิวหนังบริเวณที่ต่อมน้ำเหลืองอักเสบแดง ขึ้นเป็นริ้ว
มีหนองในต่อมน้ำเหลือง
มีของเหลวไหลออกจากต่อมน้ำเหลือง และคั่งอยู่ใต้ผิวหนัง

การสังเกตง่ายๆ

กดที่จุดต่อมน้ำเหลืองแล้วเจ็บ
รู้สึกปวดต่อมน้ำเหลือง
แขนขาบวม
เหงื่อออกขณะนอนหลับ

การรักษา

การรักษาอาการต่อมน้ำเหลืองอักเสบ จะเป็นการรักษาที่สาเหตุ คือ หากเกิดจากติดเชื้อในร่างกาย หรือมีบาดแผล ก็จะรักษาแผล รักษาการติดเชื้อ หรือหากเกิดเพราะฟันผุ ก็จะต้องรักษาฟันให้เรียบร้อย หรือให้ยาปฏชิชีวนะหากเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย นอกจากนั้นแล้วจะเป็นการรักษาตามอาการ เช่นให้ยาแก้ปวด แก้อักเสบ

ระวัง! หากเจอก้อนบวมแดงนูนออกมาตามร่างกาย ห้ามเจาะเด็ดขาด เพราะอาจทำให้กลายเป็นโรคแทรกซ้อนได้