การดูแลผู้สูงอายุนั้น ไม่ใช่แค่เรื่องของอาหารการกินเท่านั้น แต่ยังต้องดูแลเรื่องอื่นๆ ด้วย เพื่อเป็นการประกอบกัน ทั้งทางด้านร่างกายและด้านจิตใจ ถึงแม้ว่าร่างกายจะป่วยไข้ แต่หากมีจิตใจที่เข้มแข็ง มีกำลังใจที่ดีก็ย่อมจะทำให้ผ่านพ้นเรื่องร้ายๆ ไปได้ สามารถอยู่ได้อย่างมีความสุข และอีกหนึ่งสิ่งที่จะช่วยให้จิจใจของท่านเบิกบานขึ้นมาได้ ก็คือ “สัตว์เลี้ยง” นั่นเองค่ะ
สัตว์เลี้ยงนับเป็นอีกสิ่งที่จะช่วยผู้สูงวัยให้กลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง และตอนนี้บ้านเราและในต่างประเทศก็ฮิตเรื่องการบำบัดด้วยสัตว์ หรือที่เรียกกันว่า animal therapy กันมาก เนื่องจากสัตว์เลี้ยงที่เราสัมผัสนั้นช่วยเราได้มากทั้งสร้างสมาธิ ทำให้ทำอะไรได้นานๆ สามารถจดจ่อกับกิจกรรมต่างๆ ได้
นอกจากนี้ยังทำให้คุณรู้สึกกลับมาไว้วางใจได้อีกครั้ง ซึ่งความไว้วางใจนี้จะทำให้เกิดความสุขสบายใจ ช่วยลดความหวาดระแวงคนอื่นได้ ดังนั้นก็ควรเน้นสัตว์เลี้ยงที่สามารถกอดจูบได้ ก็จะช่วยให้เกิดสัมผัสแห่งรักที่เปี่ยมด้วยความอบอุ่น
สัตว์เลี้ยงที่สามารถอุ้มได้ก็จะยิ่งช่วยให้ความรู้สึกอบอุ่นปลอดภัย กับทั้งคนและสัตว์ คือคนสูงอายุก็รู้สึกว่าปลอดภัยได้มีเพื่อนอยู่ใกล้ๆ และยังได้ปกป้องสัตว์ตัวน้อย จึงทำให้เกิดความรู้สึกเหมือนได้กลับมาเป็นพ่อแม่อีกครั้ง ขณะเดียวกันสัตว์ก็เกิดควาอบอุ่นขณะที่อยู่ในอ้อมแขนของคุณ
นอกจากนี้สัตว์เลี้ยงยังช่วยให้เกิดความกระปรี้กระเปร่ามีชีวิตชีวามากขึ้น โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคอัลไซเมอร์ ก็จะช่วยกระตุ้นให้หลุดออกมาจากภาวะซึมเศร้าได้
ผู้สูงอายุที่ไม่ค่อยได้พูดคุยสื่อสารกับใคร ออกจะเก็บตัว หรือมีปัญหาเรื่องการพูดคุย พูดได้ไม่ขัดเพราะอาการของโรคทางสมอง โดยเฉพาะโรคหลอดเลือดสมอง การมีสัตว์เลี้ยงก็จะช่วยกระตุ้นเรื่องการสื่อสารพูดคุย เพราะเมื่อมีสัตว์เลี้ยงน่ารักๆ แล้ว ก็จะอดคุยด้วยไม่ได้ ช่วยทำให้ผู้สูงอายุกลับมาติดต่อกับโลกได้อีกครั้ง หากนำสัตว์เลี้ยงออกไปเดินเล่นพร้อมกับผู้สูงอายุ ก็ย่อมมีคนเข้ามาทักทายถามไถ่ ทำให้เกิดปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นมากขึ้น
สัตว์เลี้ยงนั้นย่อมต้องการการดูแลบ้าง หากผู้สูงอายุได้ดูแลสัตว์เลี้ยงบ้าง อย่างเรื่องเล็กๆ น้อยๆ เช่น การอาบน้ำ การแปรงขน การให้อาหารก็จะช่วยให้ท่านได้ออกแรงออกกำลังกายบ้าง ถือเป็นการออกกำลังกายที่ไม่หนักมาก แต่ก็ทำได้เป็นประจำและสนุกสนานด้วย
ผู้สูงอายุที่เจ็บป่วยอยู่จะลืมไปเลยว่าตัวเองป่วย เพราะสัตว์เลี้ยงจะช่วยให้คืนวันผ่านไปเร็วมาก และหากผู้สูงอายุที่ขยับแขนขาได้ลำบาก หรือเป็นอัมพฤกษ์อัมพาตที่พอจะเคลื่อนไหวได้ หากได้ออกแรงเล่นกับสัตว์เลี้ยง อย่างเช่นโยนบอลแล้วให้สุนัขไปคาบ ก็จะช่วยฝึกกล้ามเนื้อให้กลับมาแข็งแรงได้
อีกทั้งการเลี้ยงสัตว์จะช่วยลดความดันโลหิตได้ โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีภาวะความดันโลหิตสูงก็จะช่วยปรับความดันให้เป็นปกติ และช่วยลดความเครียดได้ ผู้สูงอายุที่มีอาการฉุนเฉียวง่าย หากได้หันมาเลี้ยงสัตว์ก็จะเกิดควาโอบอ้อมอารี มีจิตใจที่อ่อนโยนมากขึ้น
หากเลี้ยงสุนัขตัวย่อมๆ ก็จะช่วยให้เกิดความปลอดภัยกับผู้สูงอายุที่อาจอยู่บ้านคนเดียว เพราะอย่างน้อยสุนัขก็ย่อมจะรักเจ้าของ และพร้อมจะปกป้องผู้สูงอายุได้พอสมควร
ลักษณะสัตว์เลี้ยงที่แนะนำสำหรับผู้สูงวัย
สัตว์เลี้ยงที่เหมาะสมต่อการนำมาให้ผู้สูงวัยนั้ไนม่ใช่ว่าจะเป็นสัตว์ชนิดไหน ประเภทใดก็ได้ ถ้าจะให้ดีลักษณะของสัตว์เลี้ยงที่ดีควรมีดังนี้
มีขนาดเหมาะสม ไม่ใหญ่มากเกินไป หากเป็นสัตว์ขนาดเล็กก็จะเหมาะมาก เพราะผู้สูงอายุอาจจะอุ้มหรือวางบนตักได้ แต่หากเป็นสัตว์ขนาดใหญ่ก็ยังสามารถเลี้ยงได้ แต่ต้องแน่ใจว่าจะไม่ทำให้เกิดอันตราย และสัตว์นั้นอาจจะเลี้ยงได้โดยที่ไม่ต้องอุ้ม แต่ก็สามารถยืนเคียงข้างท่านได้
สัตว์ประเภทนี้เหมาะที่จะนำมาเลี้ยงเพื่อผ่อนคลาย เช่น สุนัขน่ารักๆ, แมวตัวย่อมๆ, ปลาประเภทสวยงาม สัสันสดใส, กระต่ายตัวกำลังดี หรือนกสีสดใส หรือที่มีเสียงไพเราะ
ถ้าหากมีพื้นที่น้อย สัตว์ขนาดย่อมๆ ก็จะช่วยให้คุณสะดวกมากขึ้น หากสัตว์มีขนาดใหญ่มากเกินไป เขาก็จะอึดอัดจนเกิดความกดดันได้
ลักษณะนิสัยของสัตว์เลี้ยงก็สำคัญ เพราะสัตว์เลี้ยงที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ ควรจะเป็นสัตว์ที่มีความสดใส ร่าเริง หรืออย่างน้อยถ้าไม่ร่าเริงก็ควรจะสงบเสงี่ยม ไม่ดื้อมาก ไม่ซนเกินไป และที่สำคัญคือไม่ก้าวร้าวหรือซึมเศร้าตามไปด้วย ขณะที่สัตว์ซึ่งก้าวร้าวนอกจากจะทำให้เสียสุขภาพจิตก็อาจทำให้เกิดอันตรายกับผู้สูงอายุได้
สัตว์ที่มีขนมาก หลุดร่วงง่าย ก็อาจจะไม่เหมาะกับผู้สูงงอายุที่มีอาการภูมิแพ้ ดังนั้นคุณควรจะเลือกสัตว์เลี้ยงที่เหมาะสม หากเป็นสุนัขหรือแมวที่มีขนก็อาจจะเลือกเป็นแบบขนสั้นๆ หรือไม่ค่อยผลัดขนบ่อยนัก
สัตว์เลี้ยงนั้นควรมีสุขภาพร่างกายที่ดีด้วย หากสามวันดีสี่วันไข้ ก็ต้องไปรักษากันบ่อย และที่สำคัญคือ จะทำให้ผู้สูงอายุไม่สบายใจ เพราะคอยเป็นห่วงสัตว์เลี้ยงของตนอาจทำให้เสียสุขภาพตามไปด้วย ดังนั้นก่อนที่จะนำสัตว์เลี้ยงมาให้ท่าน ก็ควรนำไปตรวจสุขภาพ และได้รับการฉีดวัคซีป้องกันโรคที่จำเป็นเสียก่อน และอย่าลืมสังเกตอาการของสัตว์เลี้ยงเสมอ หากพบว่าสัตว์เลี้ยงมีอาการผิดปกติ เช่น ไม่กินข้าว ซึมๆ ก็ควรพาไปตรวจด้วย เพราะอย่างไรแล้วเมื่อสัตว์เลี้ยงไม่สบายก็มักจะทำให้ผู้สูงอายุพลอยเศร้าไปด้วย คุณจึงต้องดูแลให้ดีทั้งผู้สูงอายุและสัตว์เลี้ยงอันเป็นที่รักของท่านค่ะ
จะเห็นได้ว่าการหาสัตว์เลี้ยงสักหนึ่งตัวมาให้ผู้สูงวัยที่บ้านของเรานั้นมีประโยชน์มากมาย และไม่ได้ยากเกินไปอย่างที่หลายคนคิด ลองดูสิคะหาน้องหมา น่ารักๆ สักตัวมาให้ท่านเลี้ยงดู บางทีอาจช่วยเยียวยาอาการป่วยของพวกท่านได้ ไม่เชื่อลองดู!
ข้อมูลจาก: สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กระทรวงสาธารณสุข
