หยุดฟุ้งซ่าน ป้องกันโรคหัวใจ By หมอสันต์ ใจยอดศิลป์
ป้องกันโรคหัวใจ ผมขอแนะนำวิธีขจัดความฟุ้งซ่านง่ายๆ ดังนี้
ขั้นที่ 1 ฝึกเทคนิคถามตัวเอง (Self-Inquiry)
สำหรับมือใหม่ผมแนะนำ ให้ใช้คำถามเดียว คือ “ฉันรู้ตัวอยู่หรือเปล่า” ถามแล้ว พยายามตอบ การจะตอบคำถามนี้ได้ เราต้องถอยความสนใจออกจากความคิดมาอยู่กับ ความรู้ตัวก่อน เราจึงจะตอบได้ว่าฉันรู้ตัวอยู่ ดังนั้นแค่การพยายามตอบคำถามนี้ก็เป็นการ พาตัวเองออกจากความคิดมาอยู่กับความรู้ตัวได้แล้วแบบเนียนๆ โดยไม่ต้องไปรบกับความ คิดเลย ตัวอย่างเวลาที่ควรจะใช้เทคนิคนี้ เช่น
1.1 ขณะนั่งเรียน
ให้สุ่มถามตัวเองแบบทะลุกลางปล้องขึ้นมาว่า “ฉันรู้ตัวอยู่หรือเปล่า” อาจแถมคำถามพื้นๆ ไปอีกสองสามคำถาม เช่น “วิชานี้ชื่อวิชาอะไร” และ “ตอนนี้อาจารย์ กำลังสอนหัวข้อไหน” ถามแล้วพยายามตอบให้ได้ด้วยนะ ตอบได้แล้วก็จบกันเป็นคราวๆ ไป ไม่มีอะไรผูกพันบังคับให้ต้องทำต่อเนื่อง
ขณะนั่งอ่านหนังสือก็ใช้เทคนิคเดียวกันนี้ได้ อ่านไปแล้วให้หยุดถามตัวเองบ่อยๆ “ฉัน รู้ตัวอยู่หรือเปล่า” “ฉันกำลังอ่านหนังสืออะไร” “หน้านี้หนังสือพูดถึงเรื่องอะไร” ประมาณนี้
1.2 ขณะเดินทาง
ไม่ว่าจะเป็นขณะนั่งรถโดยสาร ขณะขับรถยนต์ ขณะขี่จักรยาน แม้กระทั่งขณะเดินเท้าเปลี่ยนจากห้องเรียนหนึ่งไปอีก ห้องเรียนหนึ่ง ให้สุ่มถามตัวเองขึ้นมาแบบเดียวกันว่า “ฉันรู้ตัวอยู่ หรือเปล่า” แล้วแถมอีกสามคำถาม “ฉันมาจากไหน” “ฉันกำลังจะ ไปไหน” และ “ตอนนี้ฉันอยู่ที่ไหน”
เทคนิคนี้ผมเรียนมาจากเพื่อนที่เป็นนักบิน นานมาแล้วเราคุยกันถึง เรื่องที่เศรษฐีคนหนึ่งขับเครื่องบินเล็กแล้วเกิดหลงทิศจนเครื่องบิน ตกตาย เขาบอกผมว่า การบินโดยไม่ให้เครื่องบินตกมีทริคอยู่นิดเดียว คือ ให้ขยันถามตัวเองว่า “ฉันบินออกมาจากไหน” “ฉันกำลังจะไป ไหน” “ตอนนี้ฉันอยู่ที่ไหน” “มุ่งหน้าไปทิศใด” “ความสูงเท่าไหร่” “น้ำมันเหลือเท่าไหร่” เขาบอกว่า เขาบินมาสามสิบปี แค่ขยันถาม ตัวเองแค่นี้ เขาไม่เคยมีปัญหาใดๆ ในการบินเลย เพราะการตั้งคำถาม นำไปสู่การพยายามตอบ ซึ่งในความพยายามตอบนั้นเป็นการเคลียร์ ความคิดฟุ้งซ่านที่ไม่เกี่ยวกับการบินทิ้งไปหมดได้ทันทีโดยอัตโนมัติ
1.3 ให้หาเวลาวันละ 5 นาที
นั่งในที่เงียบๆ คนเดียว นั่งจมอยู่ กับความเงียบ เรียกว่าการทำ Silence Meditation วิธีทำก็ไม่ยาก เหมือนการโต๋เต๋อยู่คนเดียว แค่นั่งลง หายใจเข้าลึกๆ ผ่อนลมหายใจ ออกยาวๆ ผ่อนคลายกล้ามเนื้อร่างกายไปด้วยขณะหายใจออก ยิ้มที่ มุมปากนิดๆ เพื่อผ่อนคลายใบหน้า ปล่อยวางความคิดทั้งหมดลงไป
วาง หมายความว่าไม่สนใจ ไม่คิดต่อยอด ทำตัวเป็นผู้สังเกต ไม่ใช่ผู้คิด หันเหความสนใจมาอยู่กับสิ่งแวดล้อมรอบตัว รับฟังเสียง รอบๆ ตัว เช่น เสียงแอร์ เสียงนก และเสียงไกลๆ ตัว เช่น เสียง รถยนต์ดังหึ่งๆ มาแต่ไกล สนใจรับรู้ความรู้สึกบนผิวหนัง เช่น ลมพัด ถูกผิวหนังแล้วรู้สึกเย็น แล้วสุ่มถามตัวเองเป็นพักๆ ว่า “ฉันรู้ตัวอยู่ หรือเปล่า”
ถามแล้วพยายามตอบ เมื่อตอบได้ว่ารู้ตัวอยู่ ก็ให้คงความสนใจ ไว้ที่ความรู้ตัวตรงนั้น ให้ความสนใจจมลึกลงไปในความรู้ตัว ยิ่งจม ลึก ยิ่งนานยิ่งดี แต่ถ้าแป๊บเดียวมันเผลอมีความคิดแทรกเข้ามา ก็ช่างมัน ไม่เป็นไร ปล่อยไปสักพักแล้วถามอีก “ฉันรู้ตัวอยู่หรือเปล่า” ทำอย่างนี้จนครบ 5 นาที
