ขั้นที่ 2 ฝึกสมาธิแบบรู้ร่างกาย ให้หาเวลาอีกวันละ 5 นาที
เริ่มด้วยนั่งในท่าสบายๆ หายใจเข้าลึกๆ กลั้นไว้สักพัก แล้วผ่อน ออกยาวๆ พร้อมกับผ่อนคลายกล้ามเนื้อร่างกายไปด้วย ทำอย่างนี้ สักสองสามรอบจนร่างกายผ่อนคลายดีแล้ว จึงเริ่มฝึกสมาธิโดย หันเหความสนใจจากความคิดใดๆ มาสนใจร่างกายแทน เช่น เฝ้าดู ลมหายใจที่กำลังเข้า กำลังออก หรือสนใจความรู้สึกในร่างกาย เช่น ความรู้สึกบนฝ่ามือ ฝ่าเท้า เมื่อชำนาญยิ่งขึ้นก็สนใจความรู้สึกบน ผิวหนังทั่วตัวพร้อมกันทีเดียว เรียกว่ารู้ตัวทั่วพร้อม (สัมปชัญญะ) ซึ่งจะพาความสนใจไปจอดอยู่ที่ปลายทางเดียวกันกับการทำ Silence Meditation คือไปโฟกัสอยู่กับจุดจุดเดียวที่ไม่มีความคิด
แม้แต่ลมหายใจหรือร่างกายก็ดูจะเลือนหายไปเป็น ครั้งคราว ในการอยู่ตรงนี้อาจเกิดอะไรประหลาดๆ (Sensory Deprivation) ขึ้นได้ ซึ่งคุณควรรู้จักมันไว้ก่อน จะได้ไม่ถูกมันดึงให้หลงทาง กล่าวคือ เมื่อหมดความคิด อาจจะมีอาการที่เกี่ยวกับระบบประสาทอัตโนมัติ เช่น น้ำตาไหล น้ำลายไหล ขนลุกซู่ซ่า สบายตัว รู้สึก จี๊ดๆ จ๊าดๆ ทั่วตัวไปหมด หรือแม้กระทั่งเห็นแสง เห็น ภาพที่ไม่มีอยู่จริง ทั้งหมดนี้ไม่มีอะไรเป็นสาระ อย่าไปสน ให้มุ่งแต่หันเหความสนใจจากความคิดมาจดจ่ออยู่ที่จุดใด จุดหนึ่งเพียงจุดเดียว
ผมเล่าล่วงหน้าไปอีกหน่อยนะ เพื่อให้คุณได้ไอเดียว่า หากคุณฝึกไปบ่อยๆ วันละนิดวันละหน่อยทุกวันจนชำนาญ แล้ว ต่อไปอาจจะพบอะไรบ้าง เมื่อฝึกสมาธิจนชำนาญ เมื่อความคิดหมดลง ลมหายใจและร่างกายก็ดูเหมือนจะ เลือนไป ความสนใจจะไปจดจ่ออยู่กับจุดจุดเดียวซึ่งอาจ เป็นแค่แสงเรื่อๆ โดยไม่รับรู้สิ่งอื่นเลย (ฌาน) คือความ สนใจมันโฟกัสมาก ต่อจากตรงนี้จะมีพลังงานเย็นๆ แบบพลังเมตตาไหลแผ่ซ่านผ่านจุดจุดเดียวที่เป็นศูนย์รวม ความสนใจนี้เข้ามาไม่ขาดสาย (ญาณ) โดยอาจมีความคิด ดีๆ คมๆ (ปัญญาญาณ) เกิดขึ้นตามมาด้วย
ทั้งหมดนี้ไม่ว่าฌานก็ดี ญาณก็ดี ไม่ใช่สิ่งที่พิสดาร หรือวิเศษอะไร ฌานจะเกิดเมื่อคุณมีสมาธิ เหมือนเวลา คุณอ่านหนังสือแล้วอินมากๆ จนสนใจแต่หนังสือ ไม่สนใจ ความคิดว่าจะสอบได้เอ ได้บี ตอนนั้นใครเรียกก็ไม่ได้ยิน นั่นคือคุณอยู่ในฌานแล้ว ส่วนญาณนั้นจะเกิดต่อจาก ฌาน เหมือนเวลาอาบน้ำ คุณสนใจแต่ความเย็นของ น้ำกระทบผิวหนัง ไม่มีความคิดอะไรอื่นแล้ว คุณก็เกิด ความเบิกบานใจและปิ๊งไอเดียดีๆ ที่คุณเคยพยายามคิด แทบตายก็คิดไม่ออกขึ้นมาได้เอง คือทั้งฌานและญาณ มันเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดได้ในชีวิตประจำวันปกติ
ตัวชี้วัดว่าคุณหมอมีความก้าวหน้าในทิศทางนี้หรือไม่ มีสองตัว คือ หนึ่ง ถ้าความคิดมันน้อยลงๆ แสดงว่า กำลังก้าวหน้าสอง ถ้าความเบิกบานมันมากขึ้นๆ แสดงว่ากำลังก้าวหน้า
ทั้งหมดนี้ยังไม่ใช่ “ความหลุดพ้น” ที่คนเขาพูดถึง กันนะ เพราะทั้งฌานและญาณล้วนเป็นสิ่งที่ปรากฏต่อ “ผู้สังเกต” ซึ่งยังอยู่ในกรอบหรือเปลือกห่อหุ้มของความ ยึดมั่นถือมั่นว่า เราเป็นบุคคลนี้เป็นร่างกายนี้อยู่แม้ว่า จะเป็นเปลือกที่ค่อนข้างบางแล้วก็ตาม
เหล่านี้จะช่วยให้การทำงานของทุกระบบในร่างกาย ดีขึ้น รวมทั้งหลอดเลือดหัวใจ แก้ปัญหาระบบการทำงาน ของหัวใจ (รวมทั้งสมอง) ได้ดีนักแล
จาก คอลัมน์ WELLNESS CLASS นิตยสารชีวจิต ฉบับ 471
บทความน่าสนใจอื่นๆ
The Best for Heart วิธีดูแลหัวใจ ด้วยศาสตร์จีน
ออกกำลังกายเพิ่มความทน ป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด
เทคนิคฟิตสุขภาพป้องกันโรคหัวใจฉบับใครๆก็ทำได้
