อยาก ลดน้ำหนัก ลดความอ้วน แต่เลิกกินตามใจไม่ได้
วันนี้ได้ข้อมูลน่าสนใจมา เกี่ยวกับการกินตามใจ กินตามอารมณ์ (เอาจริงๆคือตามความรู้สึกตัวเองนั่นแหละ) ทางฝรั่งเขาก็มีคำเรียกการกินอาหารเพราะอารมณ์พาไป ความรู้สึกพาไป เหมือนกันนะ โดยเขาเรียกกันว่า Emotional Eating ซึ่งการกินในลักษณะนี้เป็นอุปสรรคสำคัญต่อการควบคุมอาหารเพื่อ ลดน้ำหนัก ลดความอ้วน พอสมควร เพราะฟีลลิ่งมันไม่ให้ความร่วมมือ ความตั้งใจก็เลยล่มเอาง่ายๆ เราเลยจะมีตีแผ่ที่มาที่ไปของนิสัยกินตามใจและวิธีแก้นิสัยนี้กัน โดยอ้างอิงข้อมูลจาก Livestrong.com
ทำไมเราจึง “กินตามใจ”
จากผลสำรวจของ The American Psychological Association ในปี 2013 พบว่า ผู้ใหญ่ประมาณ 27 เปอร์เซ็นต์บอกว่า “พวกเขากินเพื่อแก้เครียด” และอีก 34 เปอร์เซ็นต์ตอบว่า “พวกเขาจะกินเยอะ กินอาหารไม่ดีต่อสุขภาพเมื่อกำลังเจอความกดดัน”
การกินตามใจ เกิดขึ้นได้เพียงเดินไปหยิบถุงมันฝรั่งทอดหรือถ้วยไอศกรีมแทนจะมานั่งรู้สึกแย่กับเรื่องต่าง การรับมือกับภาวะทางอารมณ์ต่างๆ ด้วยการกินอาหารนั้นไม่ใช่เรื่องดี ผลที่ได้มีแต่จะสร้างปัญหา(ด้านสุขถาพ)และเพิ่มความเครียดในระยะยาว
คุณคิดว่าคุณเป็นหนึ่งในคนที่กินตามใจปากหรือไม่ หรือกำลังอยากรู้วิธีหยุดการกินไม่หยุดเมื่อมันเริ่มส่งผลเสียเข้าให้แล้ว เรามีคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญว่าทำไมคนเราถึงเกิดภาวะกินตามใจ และที่สำคัญยิ่งขึ้นไปคือจะหยุดพฤติกรรมนี้ได้อย่างไร
เมื่อการกิน ตอบสนองมากกว่าแค่ “ความหิว”
จะว่าไปแล้ว การกินอาจแบ่งได้เป็น 2 ประเภท กินเพราะหิว กับกินทั้งๆที่ไม่ได้หิว ซึ่งอย่างหลังเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ไปสังสรรกับเพื่อนก็ต้องกินต้องดื่ม ไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ เขาทำแกงกะทิหม้อใหญ่เลี้ยงก็ต้องกินรักษาน้ำใจ
อย่างไรก็ตาม เมื่อคุณกินเพราะเครียด หรือไม่อยากเผชิญหน้ากับความรู้สึก(ต่อเรื่องใดก็ตาม) นั่นเป็นสัญญาณเตือนภัยระดับสูงพอสมควรเลยนะ
ดร.เมลิสซ่า แมคเครียรี่ ผู้เขียนหนึงสือ The Emotional Eating Rescue Plan for Smart, Busy Women ได้บอกไว้ว่า การกินตามใจ ใช้อาหารเป็นตัวตอบสนองความรู้สึกและความต้องการ และเยอะเหมือนกันที่สาเหตุเหล่านี้ฝังรากลึก
วงจรการกินตามใจ
โดยเทคนิคแล้ว การกินตามใจมีสาเหตุจากความเครียดและความรู้สึกไม่สบายใจ
อ้างอิงจากหนังสือ The Power of Habit โดย Charles Duhigg สำหรับคนที่กินเพื่อหลีกหนีหรือเบนความสนใจ แต่เปลี่ยนแปลงวิธีจัดการกับความรู้สึกเหล่านั้นเสียใหม่ จากการกินเพื่อชดเชยวันแย่ๆ เปลี่ยนเป็นออกไปพบปะเพื่อนๆ แช่น้ำอุ่นในอ่าง แทนการกิน ถือว่าเป็นการเปลี่ยนนิสัยกินตามใจไปเลย
อารมณ์แย่ๆ ไม่ได้นำไปสู่การกิน เพราะการกินไม่ได้เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติ แต่เป็นเพราะคนมีความเชื่อฝังใจว่าความเครียดทำให้ต้องกิน
โดยทั่วไป คนเราจะมีชุดความคิด 2 ชุดใหญ่ๆ เกี่ยวกับอารมณ์แย่ๆ หนึ่งคือหาทางออกไม่ได้ การกินคือวิธีเดียวที่ทำได้อย่างแน่นอน สองคือความรู้สึกประทับตราว่า “พวกเขาสมควรกินเพื่อให้อารมณ์ดีขึ้น”
เราจะหยุดกินตามใจปากได้อย่างไร
ดร.อลิซ บอยส์ แนะนำว่า ควรสร้างระยะห่างของการกระตุ้นและการตอบสนอง ด้วยการสูดหายใจลึกๆ ประมาณ 5 นาที จะไปกระตุ้นระบบประสาทพาราซิมพาเทติก (หรือส่วนที่ทำงานในสภาวะพักของร่างกาย) จะช่วยลดอัตราการเต้นของหัวใจ ช่วยให้ผ่อนคลาย และช่วยให้รับมือกับอารมณ์แย่ๆโดยไม่ต้องใช้อาหาร
ที่เหลือคือลองหาช่องทางอื่นในการกำจัดความเครียด เช่น ออกไปเดินเล่น โทรคุยกับใครสักคน ทำสมาธิ หรือจดบันทึก คราวนี้เราก็จะมีสิ่งต่างๆให้ทำร้อยแปดโดยไม่ต้องไปคว้าไก่ทอดมากินเวลาเครียดแล้วล่ะ
หากสนใจที่มาที่ไปของพฤติกรรมการกินต่างๆ หรือเคล็ดลับการสร้างนิสัยการกินเพื่อสุขภาพ ผู้เขียนจะหาข้อมูลมาเขียนให้อ่านกันบ่อยๆ จ้า
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
เปิดมุมมองแพทย์จีน กินอาหารลดน้ำหนัก เห็นผลหรือไม่อย่างไร