อยากหน้าสวย ไร้ริ้วรอย ควรรู้และระวังก่อนฉีด โบท็อกซ์
พญ.สายชลี ทาบโลกา มีคำอธิบายมาบอก โบทูลินั่มท็อกซิน (Botulinum toxin) หรือที่นิยมเรียกกันว่า โบท็อกซ์ (Botox) ซึ่งเป็นชื่อทางการค้าของบริษัทจากประเทศสหรัฐอเมริกาแห่งหนึ่ง โดยชื่อทางการค้าของโบทูลินั่มท็อกซินจากบริษัทอื่นก็จะมีชื่อเรียกแตกต่างกัน โดยแพทย์จะเลือกใช้ตามความถนัดและตามเทคนิคการฉีด
เจ้าสาร โบทูลินั่มท็อกซิน หรือ “โบท็อกซ์” ที่เราเรียกและใช้มาจนชิน จนบางคนอาจยังไม่รู้หรือลืมไปว่ามันมาจากอะไร แท้ที่จริงแล้วเป็นสารสกัดจากแบคทีเรียที่ชื่อว่า คลอสตริเดียมโบทูลินั่ม (Clostridium botulinum) จัดเป็นสารชนิดนิวโรท็อกซิน (Neurotoxin) เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วจะไปรบกวนการทำงานของระบบประสาท ออกฤทธิ์ตรงรอยต่อระหว่างเส้นประสาทกับกล้ามเนื้อ (Neuromuscular Junction หรือ NMJ) ทำให้เกิดอาการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ หรือทำให้กล้ามเนื้อเป็นอัมพาตชั่วคราว
วงการแพทย์ได้พัฒนานำพิษมาทำให้เกิดประโยชน์ทางการแพทย์ โดยเริ่มตั้งแต่ปี ค.ศ. 1980 โดยจักษุแพทย์ Dr. Alan Scott ได้เริ่มนำโบทูลินั่มท็อกซินมาใช้รักษาภาวะตาเหล่ (Strabismus) และภาวะกล้ามเนื้อตาหดเกร็งผิดปกติ (Blepharospasm) ต่อมาแพทย์ระบบประสาทวิทยานำมาใช้รักษาภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็งผิดปกติ เช่น Cervical Dystonia เป็นต้น
สำหรับการใช้โบทูลินั่มท็อกซินเพื่อชะลอวัยที่ฮ็อตฮิตกันมาก คือการนำมาใช้ลดริ้วรอย เช่น รอยตีนกา รอยย่นที่บริเวณหน้าผาก ใต้ตา หัวคิ้ว รอบปาก รอยย่นที่คอ เป็นต้น โดยใช้หลักการทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงและลดการทำงานลง
หรือใช้ในกรณีที่มีภาวะเหงื่อออกมากผิดปกติ (Hyper-hidrosis) เช่น ตามมือ เท้า และรักแร้ โดยโบทูลินั่มท็อกซินจะออกฤทธิ์ไปยับยั้งการหลั่งสาร Acetylcholine จากเซลล์เส้นประสาทส่วนปลายไม่ให้ไปจับบริเวณต่อมเหงื่อ ทำให้ต่อมเหงื่อไม่ได้รับการกระตุ้น จึงไม่มีเหงื่อหลั่งออกมา
รวมไปถึงลดขนาดหรือเปลี่ยนรูปทรงของกล้ามเนื้อ โดยทำให้กล้ามเนื้อดังกล่าวทำงานลดลง เป็นผลให้ความหนานูนลดลง (Disuse Atrophy) ทำให้รูปทรงหรือโครงสร้างของใบหน้าและกล้ามเนื้อส่วนอื่นๆ (Muscle Contouring) เปลี่ยนแปลงไป เช่น ลดขนาดกราม ลดขนาดแขน ลดขนาดน่อง บางคนใช้โบทูลินั่มท็อกซินปรับส่วนต่างๆ บนใบหน้า เช่น การฉีดยกคิ้ว ลดความหย่อนคล้อยของใบหน้า
ผลจากการฉีดโบทูลินั่ม ท็อกซินที่ได้ก็ไม่ถาวร จะคงอยู่ได้ในช่วงระยะเวลาประมาณ 4 – 6 เดือน หลังจากนั้นจะค่อยๆ กลับไปเป็นแบบเดิม อาจต้องใช้ซ้ำ แต่ไม่ควรบ่อยจนเกินไป
