วิธีป้องกันกล้ามเนื้อ หัวใจวาย เฉียบพลัน
ลดเครียด ป้องกันกล้ามเนื้อ หัวใจวาย เฉียบพลัน เมื่อประมาณสี่ปีก่อนหน้านี้ผมไม่มีความสนใจเรื่องการจัดการความเครียดเลย ความสนใจผมจดจ่ออยู่ที่การพลิกผันโรคด้วยการปรับเปลี่ยนอาหารและการออกกำลังกายเท่านั้น เพราะผมทำแค่สองอย่างนี้สุขภาพของผมก็ดีขึ้นอย่างเหลือเชื่อแล้ว
ต่อมามูลเหตุที่ทำให้ผมหันมาสนใจเรื่องความเครียดนั้นมาจากผู้ป่วยที่มาเข้าแคมป์นี่เอง คือผู้ป่วยที่มาเพราะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันและอัมพาตเฉียบพลันนั้น เมื่อซักประวัติให้ละเอียดแล้วพบว่า มันเริ่มต้น “บ่ม” ล่วงหน้ามาแล้วหลายชั่วโมงหรือหลายวัน บางคนบ่มมาตั้งแต่ตอนเย็นแล้วมาเกิดเรื่องเอาตอนเช้าตรู่หรือตอนสายๆ ของอีกวันหนึ่ง เมื่อมาเจอฟางเส้นสุดท้ายกับเรื่องเล็กๆ น้อยๆ อะไรอีกสักเรื่องสองเรื่อง ในจำนวนผู้ป่วยที่เกิดกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันหรืออัมพาตเฉียบพลันนี้ บางรายก็เสียชีวิตไปแบบง่ายๆ ดื้อๆ คือเสียชีวิตเร็วเหลือเชื่อ ประสบการณ์ของผู้ป่วยกลุ่มนี้ทำให้ผมหันมาสนใจการจัดการความเครียดอย่างจริงจัง
ความรู้ของวงการแพทย์ปัจจุบันนี้รู้แล้วว่า
กลไกที่ความเครียดเฉียบพลันไป “เหนี่ยวไก” ให้เกิดกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันและอัมพาตเฉียบพลันนี้มี 2 วิธี คือ
1. ความเครียดทำให้ระบบการแข็งตัวของเลือดเปลี่ยนไป
ในทิศทางที่ทำให้เลือดหนืดขึ้นและแข็งตัวง่ายขึ้น เข้าใจว่าเป็นกลไกธรรมชาติที่เตรียมไว้รอภาวะเลือดตกยางออกจากการบาดเจ็บ แต่สมัยนี้ต้นเหตุของความเครียดไม่ใช่การคุกคามทางร่างกายเหมือนสมัยที่เรายังอยู่ในป่าในถ้ำแล้ว ต้นเหตุความเครียดสมัยนี้เกิดจากความคิดของเราเอง การที่เลือดหนืดขึ้นนี้จึงมีแต่โทษ ไม่มีคุณ เพราะทำให้เลือดก่อตัวเป็นลิ่มจนอุดหลอดเลือดได้ง่ายขึ้น
2. ความเครียดทำให้หลอดเลือดหดตัวเฉียบพลัน
เนื่องจากปัจจุบันนี้วงการแพทย์สามารถใช้เครื่องมือขนาดจิ๋ว (IVUS) ใส่เข้าไปในหลอดเลือด เข้าไปถ่ายภาพบันทึกการหดตัวของหลอดเลือด แล้วส่งภาพมาขึ้นจอดูได้ ทำให้ทราบว่า การหดตัวของหลอดเลือดนี้ หากเป็นแค่เบาะๆ ก็ทำให้เลือดไหลผ่านหลอดเลือดยากขึ้นหากเป็นมากบางครั้งก็ถึงกับปิดหลอดเลือดสนิท จนเลือดวิ่งผ่านไม่ได้เลย การมี IVUS ทำให้วงการแพทย์สามารถวิจัยจนทราบว่า
สาเหตุตัวเอ้ๆ ที่ “เหนี่ยวไก” ให้หลอดเลือดหดตัวเฉียบพลันมีอย่างน้อย 5 สาเหตุ คือ
2.1 ความเครียด โดยเฉพาะความเครียดเฉียบพลันระดับปรี๊ดแตก
2.2 ร่างกายขาดน้ำเป็นทุนอยู่ก่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการขาดน้ำหลังการอดหลับอดนอน
2.3 ระดับไขมันในเลือดสูงขึ้นอย่างพรวดพราด ทันทีหลังกินอาหารมื้อใหญ่
2.4 ระดับโซเดียม (เกลือ) ในเลือดสูงขึ้นแบบทันที หลังกินอาหารเช่นกัน
2.5 มีสารพิษเข้าไปในกระแสเลือด โดยเฉพาะอย่างยิ่งสารพิษในบุหรี่และยาฆ่าหญ้า
