ผู้สูงวัยกับอัมพาต ต้องดูแลสุขภาพอย่างไรดีให้ไกลโรคนี้

ผู้สูงวัยกับอัมพาต เป็นของคู่กัน แต่รู้ไหมว่า ถ้าเราดูแลสุขภาพของตนเองและคุณตาคุณยายแต่เนิ่นๆ ก็อาจไม่ต้องเผชิญกับโรคอัมพาต ซึ่งโรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต เป็นภาวะที่สมองสูญเสียการทำงานบางส่วนอย่างเฉียบพลันจากหลอดเลือดสมองตีบ อุดตัน หรือจากหลอดเลือดสมองแตก ทำให้เกิดความผิดปกติของร่างกาย อาการแสดงและความรุนแรง ขึ้นอยู่กับตำแหน่ง และขนาดของเนื้อสมองที่สูญเสียการทำงาน พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ และเป็นสาเหตุทำให้คนไทยสูญเสียปีสุขภาวะจากการพิการและเสียชีวิตก่อนวัยอันควร มากเป็นอันดับ 1 ของประเทศ และมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นทุกๆ ปี

โรคหลอดเลือดสมอง มี 2 ชนิด คือ

1.โรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน

พบได้ประมาณร้อยละ 70 ของผู้ป่วยโรคนี้ ส่วนใหญ่เกิดจากการสะสมของคราบไขมันหินปูนที่ผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบและอุดตัน หรือเกิดจากมีลิ่มเลือดจากหัวใจหลุดลอยไปอุดตันหลอดเลือดสมอง ทำให้เกิดภาวะสมองขาดเลือดไปเลี้ยงอย่างเฉียบพลัน

2. โรคหลอดเลือดสมองแตกหรือเลือดออกในสมอง พบได้ประมาณร้อยละ 30 เกิดจากภาวะต่างๆ ที่ทำให้หลอดเลือดโป่งพองหรือเปราะ เมื่อมีหลอดเลือดสมองแตก ทำให้มีเลือดออกในเนื้อสมองหรือชั้นใต้เยื่อหุ้มสมอง และเลือดที่ออกไปเบียดกดเนื้อสมอง มีผลทำให้สมองบางส่วนสูญเสียการทำงานเฉียบพลันได้

ใครที่มีโอกาสเป็นโรคหลอดเลือดสมองบ้าง ?

ทุก ๆ คน มีโอกาสเป็นโรคนี้ โดยเฉพาะผู้สูงอายุ และผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง มีโอกาสสูงกว่าคนปกติทั่วไป ยิ่งมีปัจจัยเสี่ยงหลายข้อ ยิ่งมีความเสี่ยงสูงมากยิ่งขึ้น

ปัจจัยเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่

สูงอายุ
ความดันโลหิตสูง
โรคเบาหวาน
สูบบุหรี่
ไขมันในเลือดสูง
หัวใจเต้นผิดจังหวะแบบ Atrial fibrillation (AF) หรือหัวใจขาดเลือด
ภาวะอ้วนหรือขาดการออกกำลังกาย
ดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมาก
ญาติสายตรง (พ่อ แม่/หรือพี่น้อง) เป็นโรคหัวใจขาดเลือด หรือโรคหลอดเลือดสมอง

อาการแสดงของโรคหลอดเลือดสมอง

อาการแสดงของโรคนี้ ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นแบบเฉียบพลัน และเป็นทันทีทันใด อาการที่พบบ่อย ได้แก่

ปากเบี้ยว
พูดผิดปกติ
แขนขาอ่อนแรงครึ่งซีก
เวียนศีรษะและเดินเซ

อย่างไรก็ตาม มีอาการอื่นๆ ที่พบได้ เช่น

– ตาข้างใดข้างหนึ่งมองไม่เห็น หรือมองเห็น ครึ่งซีกของลานสายตา หรือเห็นภาพซ้อน

– ปวดศีรษะอย่างรุนแรงแบบที่ไม่เคยเป็นมาก่อน

– ชาครึ่งซีก

– หมดสติ

การป้องกัน สามารถทำได้ดังนี้

ตรวจเช็คสุขภาพประจำปี เพื่อค้นหาปัจจัยเสี่ยง ถ้าพบต้องรีบรักษา
ควบคุมระดับความดันโลหิต ระดับน้ำตาล และไขมันในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ โดยความดันโลหิตไม่ให้เกิน 140/90 มม.ปรอท.
รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะผักและผลไม้ หลีกเลี่ยงอาหารรสหวานจัด เค็มจัด และอาหารที่มีไขมันสูง
ออกกำลังกายสม่ำเสมอ อย่างน้อย 30 – 40 นาทีต่อวัน, 3 -5 ครั้งต่อสัปดาห์
งดสูบบุหรี่ และงดดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมาก
ผู้ที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองแล้วควรพบแพทย์เพื่อตรวจติดตามอาการผิดปกติ และรับประทานยาเพื่อควบคุมปัจจัยเสี่ยง และป้องกันการกลับเป็นซ้ำอย่างสม่ำเสมอ ไม่หยุดรับประทานยาเองแม้ไม่มีอาการแสดงใด ๆ

ถ้ามีอาการผิดปกติที่สงสัยว่าเป็น โรคหลอดเลือดสมอง ไม่ควรรอดูอาการ ควรรีบไปโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด

ผู้สูงวัยกับอัมพาต ต้องดูแลสุขภาพอย่างไรดีให้ไกลโรคนี้